Sytuacje kryzysowe a nauka o informacji. Wybrane zagadnienia w kontekście pandemii COVID-19
Zuza Wiorogórska
https://orcid.org/0000-0003-1015-2000
Afiliacja: Department of Information Studies, Faculty of Journalism, Information and Book Studies University of Warsaw, Poland, Polska
Abstrakt
Cel/Teza: Celem artykułu jest usystematyzowanie piśmiennictwa z zakresu nauki o informacji, powiązanego ze światowym kryzysem zdrowia, a opublikowanego przez badaczy nauki o informacji oraz praktyków zarządzania informacji, a także innych inicjatyw powiązanych z nauką o informacji, powziętych w celu ułatwiania dostępu do rzetelnej i jakościowej informacji w sytuacjach kryzysowych.
Koncepcja/Metody badań: Wykorzystano krytyczną analizę wybranego piśmiennictwa oraz stron i platform internetowych.
Wyniki i wnioski: Mimo, że tematyka jest nowa, wiele pól zainteresowań nauki o informacji zdążyło już zostać przedmiotami badań prowadzonych w różnych częściach świata. Można zatem wnioskować, że badacze nauki o informacji oraz praktycy zarządzania informacji szybko reagują na zmiany, oraz że są świadomi ważności roli, jaką pole ich działań naukowych i zawodowych może odgrywać podczas sytuacji kryzysowych. Roli, która może także ułatwić lepsze zarządzanie podczas kolejnych kryzysów, jeśli do takich dojdzie w przyszłości.
Ograniczenia badań: Jako że tematyka jest nowa i rozwija się dynamicznie, wiele rezultatów nowych badań oraz nowe projekty wirtualne ukazują się niemal codziennie. Dlatego można założyć, że krótko po publikacji niniejszy artykuł nie będzie przedstawiał aktualnego stanu badań.
Oryginalność/Wartość poznawcza: Pierwsze publikacje naukowe dotyczące obecnego światowego kryzysu zdrowia ukazały się wiosną 2020 r. Zgodnie z wiedzą autorki jak dotąd nie ukazało się żadne podsumowanie systematyzujące i klasyfikujące publikacje oraz inne inicjatywy dotyczące nauki o informacji w tym kontekście.
Słowa kluczowe
Nauka o informacji; Pandemia COVID-19; Światowy kryzys zdrowia
Bibliografia
ALA (2020). Pandemic Preparedness. Resources for Libraries [online]. American Libraries Association [13.11.2020], http://www.ala.org/tools/atoz/pandemic-preparedness
Alcaraz-Martínez, R., Ribera-Turró, M. (2020). An Evaluation of Accessibility of Covid-19 Statistical Charts of Governments and Health Organisations for People with Low Vision. El Profesional de La Información, 25(5), https://doi.org/10.3145/epi.2020.sep.14
Aleixandre-Benavent, R., Castelló-Cogollos, L., Valderrama-Zurián, J.-C. (2020). Información y comunicación durante los primeros meses de Covid-19. Cronología, infodemia y desinformación, noticias falsas, investigaciones en curso y papel de los especialistas en información. El Profesional de La Información, 29(4), https://doi.org/10.3145/epi.2020.jul.08
ASTED (2020). Appel de texte Documentation et bibliothèques – Volume 67, no 1 : Faire partie de l’équation [online]. L’Association pour l’avancement des sciences et des techniques de la documentation [13.11.2020], https://tinyurl.com/y3vhrrtz
Barbour, V., Borchert, M. (2020). Open Science: After the COVID-19 Pandemic There Can Be No Return to Closed Working [online]. Australian Academy of Science [13.11.2020], https://www.science.org.au/curious/policy-features/open-science-after-covid-19-pandemic-there-can-be-no-return-closed-working
Chang, S., McKay, D., Caidi, N., Mendoza, A., Gomes, C., Dedeoglu, C. E. (2020). From Way Across the Sea: Information Overload and International Students During the COVID-19 Pandemic. Proceedings of the Association for Information Science and Technology, 57(1), https://doi.org/10.1002/pra2.289
Chen, J. (2020). Beyond Information Organization and Evaluation: How Can Information Scientists Contribute to Independent Thinking? Data and Information Management, 4(3), 171–176, https://doi.org/10.2478/dim-2020-0017
Chen, Q., Allot, A., Lu, Z. (2020). Keep up With the Latest Coronavirus Research. Nature, 579(7798), 193.
Cheng, Y., Ludäscher, B. (2020). Through the Magnifying Glass: Exploring Aggregations of COVID-19 Datasets by County, State, and Taxonomies of U.S. Regions. Proceedings of the Association for Information Science and Technology, 57(1), https://doi.org/10.1002/pra2.355
Chong, M. (2020). Network Typology, Information Sources, and Messages of the Infodemic Twitter Network Under COVID-19. Proceedings of the Association for Information Science and Technology, 57(1), https://doi.org/10.1002/pra2.363
Dinh, L., Parulian, N. (2020). COVID-19 Pandemic and Information Diffusion Analysis on Twitter. Proceedings of the Association for Information Science and Technology, 57(1), https://doi.org/10.1002/pra2.252
Fan, L., Yu, H., Yin, Z. (2020). Stigmatization in Social Media: Documenting and Analyzing Hate Speech for COVID-19 on Twitter. Proceedings of the Association for Information Science and Technology, 57(1), https://doi.org/10.1002/pra2.313
García-Marín, D. (2020). Infodemia global. Desórdenes informativos, narrativas fake y fact-checking en la crisis de la Covid-19. El Profesional de La Información, 29(4), https://doi.org/10.3145/epi.2020.jul.11
IFLA (2020). COVID-19 and the Global Library Field [online]. International Federation of Libraries and Associations [13.11.2020], https://www.ifla.org/covid-19-and-libraries
IIPC (2020). Novel Coronavirus (COVID-19) [online]. International Internet Preservation Consortium [13.11.2020], https://archive-it.org/collections/13529
Janicke Hinchliffe, L., Wolff-Eisenberg, C. (2020). US Academic Library Response to COVID19 Survey [online]. Google Docs. Public Document of Links [13.11.2020], https://docs.google.com/document/d/e/2PACX-1vTUm3ZmNwiYXG6ghLmYYSJ7FbB7vqYhQQaokqne18J68GSLufY6ZHguNi16zJMXl10a0HaiBgROR-R7/pub
Karami, A., Anderson, M. (2020). Social Media and COVID-19: Characterizing Anti-Quarantine Comments on Twitter. Proceedings of the Association for Information Science and Technology, 57(1), https://doi.org/10.1002/pra2.349
Koltay, T. (2016). Data Governance, Data Literacy and the Management of Data Quality. IFLA Journal, 42(4), 303–312, https://doi.org/https://doi.org/10.1177/0340035216672238
Kupferschmidt, K. (2020). ‘A Completely New Culture of Doing Research.’ Coronavirus Outbreak Changes How Scientists Communicate. Science, (26 Feb.), https://doi.org/10.1126/science.abb4761
Laato, S., Islam, A. K. M. N., Islam, M. N., Whelan, E. (2020). What drives unverified information sharing and cyberchondria during the COVID-19 pandemic? European Journal of Information Systems, 29(3), 288–305, https://doi.org/10.1080/0960085X.2020.1770632
Ma, F. (2020). How Can Information and Data Management Be Used to Address Global Health Crisis. Data and Information Management, 4(3), 127–129, https://doi.org/10.2478/dim-2020-0018
Moreno, A., Fuentes-Lara, C., Navarro, C. (2020). Covid-19 Communication Management in Spain: Exploring the Effect of Information-Seeking Behavior and Message Reception in Public’s Evaluation. El Profesional de La Información, 29(4), https://doi.org/10.3145/epi.2020.jul.02
NCBO (2020a). Coronavirus Infectious Disease Ontology [online]. National Center for Biomedical Ontology [13.11.2020], from https://bioportal.bioontology.org/ontologies/CIDO
NCBO (2020b). COVID-19 Surveillance Ontology [online]. National Center for Biomedical Ontology [13.11.2020], https://bioportal.bioontology.org/ontologies/COVID19/
Orduña-Malea, E., Font-Julián, C. I., Ontalba-Ruipérez, J.-A. (2020). Covid-19: análisis métrico de vídeos y canales de comunicación en YouTube. El Profesional de La Información, 29(3), https://doi.org/10.3145/epi.2020.jul.01
RDA (2020). RDA COVID-19 Guidelines and Recommendations [online]. Reseacrh Data Alliance [13.11.2020], https://www.rd-alliance.org/group/rda-covid19-rda-covid19-omics-rda-covid19-epidemiology-rda-covid19-clinical-rda-covid19-0
Rijs, C., Fenter, F. (2020). The Academic Response to COVID-19. Frontiers in Public Health, 8, https://doi.org/10.3389/fpubh.2020.621563
Sales, D., Cuevas-Cerveró, A., Gómez-Hernández, J.-A. (2020). Perspectives on the Information and Digital Competence of Social Sciences Students and Faculty Before and During Lockdown Due to COVID-19. El Profesional de La Información, 29(4), https://doi.org/10.3145/epi.2020.jul.23
Saorín, T., Pastor-Sánchez, J.-A., Baños-Moreno, M.-J. (2020). Uso de Wikidata y Wikipedia para la generación asistida de un vocabulario estructurado multilingüe sobre la pandemia de Covid-19. El Profesional de La Información, 29(5), https://doi.org/10.3145/epi.2020.sep.09
Science Europe (2020). Digital Transformation in Scholarly Communication Event Report [online]. Science Europe [13.11.2020], http://www.scienceeurope.org/media/yyjngo3x/se-workshop-report--digital-transformation.pdf
SST (2020). CORD-19. COVID-19 Open Research Dataset [online]. Semantic Scholar Team [13.11.2020], https://www.semanticscholar.org/cord19
Thelwall, M., Thelwall, S. (2020). COVID-19 Tweeting in English: Gender Differences. El Profesional de La Información, 29(3), https://doi.org/10.3145/epi.2020.may.01
Torres-Salinas, D. (2020). Ritmo de crecimiento diario de la producción científica sobre Covid-19. Análisis en bases de datos y repositorios en acceso abierto. El Profesional de La Información, 29(2), https://doi.org/10.3145/epi.2020.mar.15
Yu, F., Mani, N. (2020). How American Academic Medical/Health Sciences Libraries Responded to the COVID-19 Health Crisis: An Observational Study. Data and Information Management, 4(3), 200–208, https://doi.org/10.2478/dim-2020-0013
Zeng, M. L., Hong, Y., Clunis, J., He, S., Coladangelo, L. P. (2020). Implications of Knowledge Organization Systems for Health Information Exchange and Communication during the COVID-19 Pandemic. Data and Information Management, 4(3), 148–170, https://doi.org/10.2478/dim-2020-0009
Zheng, H., Goh, D. H. -L., Lee, C. S., Lee, E. W. J., Theng, Y. L. (2020). Uncovering Temporal Differences in COVID-19 Tweets. Proceedings of the Association for Information Science and Technology, 57(1), https://doi.org/10.1002/pra2.233
https://orcid.org/0000-0003-1015-2000
Afiliacja: Department of Information Studies, Faculty of Journalism, Information and Book Studies University of Warsaw, Poland, Polska
Biogram:
ZUZANNA WIOROGÓRSKA, PhD, is Assistant Professor at the Faculty of Journalism, Information and Book Studies, University of Warsaw, Academic Librarian at the University of Warsaw Library, and Associate Member of Laboratoire GERiiCO (University of Lille, France). Her main areas of interest include research data management, information literacy in multicultural context, users of information, and 21st century skills. Her most important recent publications are: Research Data: Management and Opening. Polish and European Perspectives (Zagadnienia Informacji Naukowej, 2019, https://doi.org/10.36702/zin.14); Data Literacy and Research Data Management in Two Top Universities in Poland. Raising Awareness (2018, co-authors: J. Leśniewski, E. Rozkosz, E.; published in: S. Kurbanoğlu, J. Boustany, S. Špiranec, E. Grassian, D. Mizrachi (eds), Information Literacy in the Workplace: 5th European Conference, ECIL 2017, Cham: Sprin-ger. https://doi.org/10.1007/978-3-319-74334-9_22); The Importance of Information Literacy for Asian Stu-dents at European Universities: Outlines (2018, Paideia, https://doi.org/10.33034/PAIDEIA.2018.6.1.103); Nauka o informacji w okresie zmian. Innowacyjne usługi informacyjne (co-editors: B. Sosińska-Kalata, P. Tafiłowski, Warszawa, 2017).
CC BY-NC-ND 4.0 Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
