Interdyscyplinarność badań nauki o informacji: wprowadzenie
Barbara Sosińska-Kalata
http://orcid.org/0000-0002-4511-4701
Afiliacja: Department of Information Studies, Faculty of Journalism, Information and Book Studies Warsaw, Poland, Polska
Abstrakt
Cel/Teza: Artykuł ma na celu przedstawienie i omówienie wstępnych refleksji na temat istoty interdyscyplinarności badań prowadzonych w nauce o informacji oraz jej konsekwencji dla reorganizacji instytucjonalnego otoczenia dyscypliny.
Koncepcja/Metody badań: Jest to przeglądowy artykuł konceptualny, oparty na rozważaniach teoretycznych i krytycznych analizach pojęcia interdyscyplinarności oraz cech podejścia interdyscyplinarnego stosowanego w badaniach informacyjnych i jego konsekwencji dla ustalenia miejsca nauki o informacji w strukturze organizacyjnej uczelni.
Wyniki i wnioski: Pojęcie interdyscyplinarności omówiono w kontekście dwóch kluczowych zjawisk rozwoju nauki: specjalizacji i integracji. Przedstawiono wybrane typologie interdyscyplinarności oraz omówiono zmiany w postrzeganiu pojęcia dyscypliny. Omówiono interdyscyplinarność jako nieodłączną cechę nauki o informacji. Wskazano rodzaje interdyscyplinarności, które najlepiej odpowiadają specyfice podejścia interdyscyplinarnego stosowanego w badaniach informacyjnych. Nawiązując do wcześniejszych badań, wskazano na najbardziej charakterystyczne interdyscyplinarne powiązania informatyki. Generalnie oceniono, że poza trwałym związkiem z naukami społecznymi, w szczególności z bibliotekoznawstwem i informatyką, interdyscyplinarne związki nauki o informacji są zmienne i dość luźne. Silniejsze relacje generowane są najczęściej przez dziedziny działalności
praktycznej i związane z nimi dyscypliny, w których wyspecjalizowane usługi informacyjne są najbardziej rozwinięte i szeroko stosowane, np. przez medycynę.
Oryginalność/Wartość poznawcza: Pogląd, że nauka o informacji ze swej natury jest interdyscyplinarnym obszarem badawczym jest powszechny wśród badaczy i specjalistów informacji. Przeprowadzono wiele badań dotyczących powiązań interdyscyplinarnych dyscypliny, jednak według najlepszej wiedzy autorki, w żadnym z nich nie analizowano specyfiki interdyscyplinarności tej dziedziny badań.
Słowa kluczowe
Interdyscyplinarność; Krosdyscyplinarność; Multidyscyplinarność; Nauka o informacji; Struktury instytucjonalne; Transdyscyplinarność; Typologia
Bibliografia
Bates, M. (1999). The Invisible Substrate of Information Science. Journal of the American Society for Information Science, 50(12), 1043–1050. https://doi.org/10.1002/(SICI)1097–4571
Beer, C. S. de (2015). Information Science as an Interscience: Rethinking Sccience, Method and Practice. Kidlington: Chandos.
Borko, H. (1968). Information Science: What Is It? American Documentation, 19(1), 3–5. https://doi.org/10.1002/asi.5090190103
Chang, Y.-W. (2018). Examining Interdisciplinarity of Library and Information Science (LIS) Based on LIS Articles Contributed by Non-LIS Authors. Scientometrics, 116, 1589–1613. https//doi.org/10.1007/s11192–018-2822–7
Chang, Y.-W., Huang, M.-H. (2012). A Study of the Evolution of Interdisciplinarity in Library and Information Science: Using Three Bibliometric Methods. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 63(1), 22–33. https://doi.org/10.1002/asi.21649
Dahlberg, I. (1994). Domain Interaction: Theory and Practice. In: H. Albrechtsen & S. Oernager (eds.). Knowledge Organization and Quality Management. Proceedings of the Third International ISKO Conference 20–24 June, 1994, Copenhagen, Denmark (60–71). Frankfurt/Main: Index Verlag.
Dudzikowa, M. (2012). Sytuacja problematyczna interdyscyplinarności w naukach społecznych i humanistycznych (z kryzysem w tle). In: A. Chmielewski, M. Dudzikowa & A. Grobler (eds.). Interdyscyplinarnie o interdyscyplinarności. Między ideą a praktyką (10–37). Kraków: Impuls.
Dudzikowa, M., Chmielewski, A., Grobler, A (2012). Przedmowa. W: A. Chmielewski, M. Dudzikowa & A. Grobler (eds.). Interdyscyplinarnie o interdyscyplinarności. Między ideą a praktyką (9–11). Kraków: Impuls.
Holland, G.A. (2008). Information Science: An Interdisciplinary Effort? Journal of Documentation, 64(1), 7–23. https://doi.org/10.1108/00220410810844132
Interdisciplinarity (n.d.). Cambridge Advanced Learner’s Dictionary & Thesaurus [online], [20.08.2020], https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/interdisciplinarity
Interdisciplinarny (n.d.). Słownik Języka Polskiego PWN [online], [20.08.2020], https://sjp.pwn.pl/sjp/interdyscyplinarny;2466577.html
Kamiński, S. (1998). Nauka i metoda. Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk. Ed. by A. Bronk. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Klein, J.T. (1991). Interdisciplinarity: History, Theory, and Practice. Detroit: Wayne State University Press.
Larivière, V., Sugimoto, C., Cronin, B. (2012). A Bibliometric Chronicling of Library and Information Science’s First Hundred Years. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 63(5), 997–1016. https://doi.org/10.1002/asi.22645
Madsen, D. (2016). Liberating Interdisciplinarity from Myth: An Exploration of the Discursive Construction of Identities in Information Studies. Journal of the American Society for Information Science, 67(11), 2697–2709. https://doi.org/10.1002/asi.23622
Meadows, J. (2008). Fifty Years of UK Research in Information Science. Journal of Information Science, 34(4), 403–414. https://doi.org/10.1177/0165551508089718
Miller, R.C. (2020). Interdisciplinarity: Its Meaning and Consequences [online]. Oxford Research Encyclopedia, International Studies [30.09.2020], https://doi.org/10.1093/acrefore/9780190846626.013.92
Moran, J. (2010). Interdisciplinarity. Second ed. London, New York: Routledge.
Nolin, J., Åstrøm, F. (2010). Turning Weakness into Strength: Strategies for Future LIS. Journal of Documentation, 66(1), 7–27. https://doi.org/10.1108/00220411011016344
Nowak, P., Wierzchoń, P. (2020). Digital Libraries and the Breakthrough in Linguistic Chronologization. The Applications of Digitization in Linguistics. Zagadnienia Informacji Naukowej, 58(1A). [in print].
OECD (2007). Revised Field of Science and Technology (FOS) Classification in the Frascati Manual [online]. OECD, Committee for Scientific and Technological Policy, [5.08.2020], https://www.oecd.org/science/inno/38235147.pdf
Osiński, Z. (2019). Analysis of the Thematic Overlap Between Library and Information Science and Other Subdisciplines of the Social Communication and Media Sciences in Poland. Zagadnienia Informacji Naukowe, 57(2A), 28–44. https://doi.org/10.36702/zin.468
Ranganathan, S.R. (2006). Prolegomena to Library Classification. Ed. III. Reprint. Bangalore: Ess Ess Publications, Sandra Ranganathan Endowment for Library Science.
Saracevic, T. (1999). Information Science. Journal of the American Society for Information Science, 50(12), 1051–1063. https://doi.org/10.1002/(SICI)1097–4571
Saracevic, T. (2010). Information Science. In: M. J. Bates & M.N. Maack (eds.). Encyclopedia of Library and Information Sciences (2570–2585). Boca Raton: CRC Press.
Satija, M.P., Madalli, D.P., Dutta, B. (2014). Modes of Growth of Subjects. Knowledge Organization, 41(3), 195–204.
Szostak, R. (2013). The State of the Field: Interdisciplinary Research. Issues in Interdisciplinary Studies, (31), 44–65.
Wernli, D., Darbellay, F. (2016). Interdisciplinarity and the 21st Century Research-intensive University. Technical Report [online]. League of European Research Universities, [30.09.2020], https://doi.org/10.13140/RG.2.2.21578.16321
White, H., McCain, K. (1998). Visualizing a Discipline: An Author Co-citation Analysis of Information Science, 1972–1995. Journal of the American Society for Information Science, 49(4), 327–355. https://doi.org/10.1002/(SICI)1097+4571(19980401)49:4<327::AID-ASI4>3.0.CO;2+4
http://orcid.org/0000-0002-4511-4701
Afiliacja: Department of Information Studies, Faculty of Journalism, Information and Book Studies Warsaw, Poland, Polska
Biogram:
Professor BARBARA SOSIŃSKA-KALATA, PhD, is the Head of the Department of Information Studies at
the Faculty of Journalism, Information and Book Studies of the University of Warsaw and the editor-in-chief
of ZIN – Issues in Information Science, as well as a member of the Science of Science Committee at PAN
(Polish Academy of Sciences). She specializes in information science, particularly in knowledge organization,
and quantitative study of information, as well as history, theory, and methodology of information science. She
published over 250 texts, including 12 monographs and 160 papers. Her recent publications include: Nauka
o informacji wśród nauk o kulturze (Kultura książki i informacji, Katowice, 2017), Książka (dokument) w środowisku informacyjnym (Encyklopedia Książki, Wrocław 2017), The impact of the works by Paul Otlet
and Suzanne Briet on the development of the epistemology of documentation and information science in
Poland (Fondaments épistémologiques et théoriques de la science de l’information-documentation, London,
2018), Big data (dane masowe) w nauce o informacji (Zagadnienia Informacji Naukowej, 2018), Organizacja
wiedzy w cyfrowym świecie: wpływ rewolucji cyfrowej na ewolucję metod i narzędzi organizacji wiedzy
(Zagadnienia Informacji Naukowej, 2019).
CC BY-NC-ND 4.0 Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
