Zarządzanie bibliotekami akademickimi w Polsce w okresie lockdownu spowodowanym epidemią COVID-19

Bożena Jaskowska 
https://orcid.org/0000-0002-7484-3161

Afiliacja: Institute of Information Science Pedagogical University of Krakow, Poland,  Polska

Abstrakt

Cel/Teza: Celem artykułu jest bliższe przyjrzenie się strategiom zarządczym w polskich bibliotekach akademickich podczas sytuacji kryzysowej na przykładzie lockdownu, a także wskazanie największych problemów utrudniających sprawne funkcjonowanie w niepewnej rzeczywistości VUCA. Okres lockdownu, wprowadzony w związku z epidemią COVID-19, rozumiany jest jako czas od 12 marca do początku czerwca 2020 r.

Koncepcja/Metody badań: Przeprowadzono badania metodą socjologiczną wśród dyrektorów bibliotek akademickich w Polsce, wykorzystując jako narzędzie kwestionariusz ankiety on-line; zwrotność ankiet na poziomie 30%. W ankiecie pytano m. in. o sposoby organizacji usług informacyjnych i bibliotecznych w okresie lockdownu oraz o bariery utrudniające procesy zarządcze.

Wyniki i wnioski: Wyniki badań wskazują, że zarówno dyrektorzy bibliotek akademickich, jak i bibliotekarze stanęli na wysokości zadania w tej konkretnej sytuacji kryzysowej. Wprowadzono zmiany w procesach świadczenia usług biblioteczno-informacyjnych, starając się skutecznie organizować pracę zdalną oraz zarządzać rozproszonym środowiskiem pracy. Do najczęściej wymienianych barier i problemów utrudniających zarządzanie zaliczyć należy: konieczność szybkiego stworzenia nowych zasad i procedur działania, brak możliwości długofalowego planowania oraz zmiany zakresów obowiązków. Wdrożono szereg rozwiązań, które w przyszłości mogą być nadal praktykowane,m. in.: rotacyjna praca zdalna, większa elastyczność organizacyjna oraz zadaniowe podejście do obowiązków zawodowych.

Zastosowania praktyczne: Opracowanie procedur działania na wypadek ponownego lockdownu, określenie „dobrych praktyk”, zapoznanie się z doświadczeniami innych bibliotek akademickich w celu poprawy jakości własnych usług informacyjnych oraz optymalizacja procesów informacyjnych i bibliotecznych.

Oryginalność/Wartość poznawcza: To pierwsze tego typu badanie działalności polskich bibliotek akademickich w okresie lockdownu. Wyniki badań mogą być cennym głosem w dyskusji nad elastycznością organizacyjną bibliotek akademickich i umiejętnością dostosowywania się do zmian, a także nad przyszłością lub schyłkiem wybranych obszarów działania.

Słowa kluczowe

Epidemia COVID-19; Biblioteki akademickie; Zarządzanie; VUCA