Zarządzanie projektem infobrokerskim według teorii ograniczeń – studium przypadku
Aneta Januszko-Szakiel
https://orcid.org/0000-0002-9309-8136
Afiliacja: Institute of Information Studies, Faculty of Management and Social Communication, Jagiellonian University, Poland, Polska
Paloma Korycińska
https://orcid.org/0000-0002-4010-079X
Afiliacja: Institute of Information Studies, Faculty of Management and Social Communication, Jagiellonian University, Poland, Polska
Aleksandra Dereń
Afiliacja: Uniwersytet Jagielloński, Polska
Abstrakt
Cel/Teza: Celem artykułu jest przybliżenie praktycznych zastosowań teorii ograniczeń (ang. Theory of Constraints – TOC) opracowanej przez izraelskiego fizyka Eliyahu M. Goldratta. Szczególną uwagę skupiono na wywodzącej się z TOC metodyce zarządzania projektami zwanej koncepcją łańcucha krytycznego, która rzadko, lecz z powodzeniem bywa stosowana w praktyce gospodarczej. W niniejszym opracowaniu zrelacjonowano podjętą próbę implementacji TOC w zarządzaniu projektem infobrokerskim.
Koncepcja/Metody badań: W artykule zastosowano metody (1) analizy i krytyki piśmiennictwa, (2) studium przypadku, a na jego użytek obserwację uczestniczącą i nieuczestniczącą oraz analizę dokumentacji zastanej odzwierciedlającej kolejne etapy projektu infobrokerskiego, a także wywiad pogłębiony.
Wyniki i wnioski: Przeprowadzone studium przypadku dowodzi, że teoria ograniczeń, szczególnie koncepcja łańcucha krytycznego, ma wysoką przydatność w optymalizacji projektów infobrokerskich, gdyż pozwala: (1) zdemaskować ukryte, głęboko zakorzenione, a niekorzystne rutyny realizacji projektów, (2) postrzegać ograniczenia występujące w projekcie nie w kategoriach wstydliwych błędów, lecz jako zdarzenia/elementy nieusuwalne, aksjologicznie obojętne, wymagające po prostu przeciwdziałania, (3) przekonać się, że czynniki odruchowo kojarzone jako sprzyjające bywają de facto ograniczeniami, (4) zwiększyć wydajność wykonawczą dzięki zidentyfikowaniu i wzmocnieniu najsłabszego ogniwa w procesach projektowych, (5) osiągnąć poprawę wyników firmy bez poważanych kosztów.
Oryginalność/Wartość poznawcza: W polskiej literaturze naukowej nie znaleziono badań skupiających się stricte na tematyce teorii ograniczeń z informatologicznego punktu widzenia. Niniejszy artykuł jest przyczynkiem do uzupełnienia tej luki w odniesieniu do praktyki działalności infobrokerskiej.
Słowa kluczowe
Infobrokering; Koncepcja łańcucha krytycznego; Projekt infobrokerski; Rozwiązywanie problemów organizacji; Zarządzanie projektami; Teoria ograniczeń
Bibliografia
Goldratt, E. M. (2009). Łańcuch krytyczny: projekt na czas. Warszawa: Wydaw. Mint Books.
Goldratt, E.M. (1988). Computerized Shop Floor Scheduling. International Journal of Production Research, 26(3), 443–455.
Goldartt, E. M., Cox, J. (2004). The Goal: A Process of Ongoing Improvement. Great Barrington, MA: The North River Press.
Goldratt Group (n.d). Understanding what holds you back can give you a big push forward [online]. Goldratt Group [17.11.2020], https://goldrattgroup.com/
Hetmańczyk-Bajer, H. (2013). Teoria ograniczeń w kontekście szeroko pojętych działań oświatowych. Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych, 1, 47–68.
Hrabiec-Hojda, P. (2013). Specyfika usług infobrokerskich a kompetencje informacyjne infobrokera. Bibliotheca Nostra, 1, 87–96 [17.11.2020], http://bazhum.muzhp.pl/media/files/Bibliotheca_Nostra_slaski_kwartalnik_naukowy/Bibliotheca_Nostra_slaski_kwartalnik_naukowy-r2013-t1-n1/Bibliotheca_Nostra_slaski_kwartalnik_naukowy-r2013-t1-n1-s87-95/Bibliotheca_Nostra_slaski_kwartalnik_naukowy-r2013-t1-n1-s87-95.pdf
IZO TOC+ (n.d.). Proces ciągłego doskonalenia – ogólnie o TOC. Instytut Zarządzania Ograniczeniami TOC+ [12.11.2020], https://toc.org.pl/o-toc/ogolnie-o-toc/
Jokiel, G. (2013). Ograniczenia teorii ograniczeń w zarządzaniu projektami. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, tom XIV, zeszyt 11, część II, 51–60, [17.11.2020], http://piz.san.edu.pl/docs/e-XIV-11–2.pdf
Kosieradzka A., Uklańska A. (2014). Wykorzystanie współczesnych koncepcji i metod zarządzania organizacjami w zarządzaniu kryzysowym. Logistyka, 5, 795–809.
Kulejewski, J., Ibadov N., Zieliński B. (2011). Zastosowanie teorii zbiorów rozmytych w harmonogramowaniu robót budowlanych metodą łańcucha krytycznego. Budownictwo i Inżynieria Środowiska, 2(3), 331–338, [17.11.2020], http://yadda.icm.edu.pl/baztech/element/bwmeta1.element.baztech-article-BPB2-0054-0020
Łopatowska, J. (2009). Zastosowanie teorii ograniczeń do harmonogramowania zadań w środowisku jedno i wieloprojektowym. Logistyka, 2, 1–15, [17.11.2020], https://www.researchgate.net/publication/313846990_zastosowanie_teorii_ograniczen_do_harmonogramowania_zadan_w_srodowisku_jedno_i_wieloprojektowym
Mańka, A. (2017). Zarządzanie zasobami ludzkimi w projekcie w kontekście teorii ograniczeń. Zarządzanie Przedsiębiorstwem, 20(3), 25–31, [17.11.2020], https://yadda.icm.edu.pl/baztech/element/bwmeta1.element.baztech-78f5d9a6-de6e-43df-9599-638e5319d408
Marek-Kołodziej, K., Łapuńka, I., Jagoda-Sobalak, D. (2017). Implementacja metody łańcucha krytycznego do planowania i realizacji projektów produkcyjno-usługowych w środowisku wieloprojektowym. Zeszyty Naukowe “Organizacja i Zarządzanie” Politechniki Śląskiej, 114, 317–334.
Połoński M., Pruszyński K. (2008). Lokalizacja buforów czasu w metodzie łańcucha krytycznego w harmonogramach robót budowlanych (cz.1) – podstawy teoretyczne. Przegląd Budowlany, 79(2), 45–49, [17.11.2020), http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.baztech-article-BTB2-0042-0069
Pretorius, P. (2014). Introducing In-Between Decision Points to TOC’s Five Focusing Steps. International Journal of Production Research, 52(2), 496–506, https://doi.org/10.1080/00207543.2013.836612
Pruszyński, K., Stawicki, J., Bogusz W. (2009). Zarys metody łańcucha krytycznego [online], JS Project [18.11.2020], https://jsproject.pl/blog/ccpm-i-toc/693-zarys-metody-lancucha-krytycznego
Rahman, S. (1998). Theory of Constraints – A Review of Its Philosophy and Its Applications. International Journal of Operations & Production Management, 18 (4), 336–355, https://doi.org/10.1108/01443579810199720
Schmidt, P. (2020a). Co to jest teoria ograniczeń? [online]. Instytut Zarządzania Ograniczeniami TOC+ [17.11.2020], https://toc.org.pl/co-to-jest-teoria-ograniczen/
Schmidt, P. (2020b). Co to takiego Łańcuch Krytyczny? [online]. Instytut Zarządzania Ograniczeniami TOC+ [12.11.2020], https://toc.org.pl/co-to-takiego-lancuch-krytyczny/
Schmidt, P. (2020c). Kim był Eliyahu M. Goldratt. Czyli Historia Twórcy Teorii Ograniczeń TOC+ [online]. Instytut Zarządzania Ograniczeniami TOC+, [12.11.2020], https://toc.org.pl/kim-byl-eliyahu-m-goldratt/
Şimşit, Z., Günay, N., Vayvay, Ö. (2014). Theory of Constraints: A Literature Review. Procedia – Social and Behavioral Sciences, 150, 930–936, [17.11.2020], https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.09.104
TCI (n.d). A Tribute to Dr. Eliyahu Goldratt (1947–2011) [online]. Theory of Constraints Institute, [17.11.2020], https://www.tocinstitute.org/eliyahu-goldratt.html
Teoria ograniczeń (n.d). Encyklopedia Zarządzania [online]. [12.11.2020], https://mfiles.pl/pl/index.php/Teoria_ogranicze%C5%84
TOC for Education (n.d). Founder [online]. TOC for Education Inc. [17.11.2020], http://www.tocforeducation.com/founder.html
TOC Theory of Constraints (n.d). Biography of Eli Goldratt [online]. TOC Theory of Constraints, [17.11.2020], https://www.toc-goldratt.com/en/biography-of-eli-goldratt
Trojanowska, J. (2011). Zarządzanie produkcją na zamówienie w oparciu o teorię ograniczeń. In: P. Golińska (ed.). Wybrane problemy logistyki produkcji [online] (49–68). Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej [17.11.20202], https://www.researchgate.net/publication/281238065_zarzadzanie_produkcja_na_zamowienie_w_oparciu_o_teorie_ograniczen
Twórz Potencjał (2016). Przede wszystkim koncentruj się na wąskim gardle. Metoda werbel-bufor-lina [online]. Twórz Potencjał [17.11.2020], http://tworzpotencjal.blogspot.com/2016/04/przede-wszystkim-koncentruj-sie-na.html
Zaskórski, P. (2015). Złożoność i wartość projektu. In: R. Barańska, P. Zaskórski, M. Ciechanowicz, Ł. Kamiński & K. Lipner (eds.). Wybrane zagadnienia ewaluacji i walidacji projektów (11–43) [online]. Warszawa: Warszawska Wyższa Szkoła Informatyki [8.12.2020], http://akademickaseriawwsi.wwsi.edu.pl/ksiazki/7/Zlozonosc_i_wartosc_projektu.pdf
https://orcid.org/0000-0002-9309-8136
Afiliacja: Institute of Information Studies, Faculty of Management and Social Communication, Jagiellonian University, Poland, Polska
Biogram:
ANETA JANUSZKO-SZAKIEL, PhD, Assistant Professor at the Institute of Information Studies at the Jagiellonian University. She conducts research in following fields : digital resource management, long-term archiving of science and culture resources, organization and operation of research data deposits, data and information security management. A member of Stowarzyszenie Profesjonalistów Informacji [Information Professionals Association], Polskie Towarzystwo Informacji Naukowej [Polish Society for Information Science]and Towarzystwo Konsultantów Polskich [Polish Consulting Society]
https://orcid.org/0000-0002-4010-079X
Afiliacja: Institute of Information Studies, Faculty of Management and Social Communication, Jagiellonian University, Poland, Polska
Biogram:
PALOMA KORYCIŃSKA, PhD, Assistant Professor at the Institute of Information Studies at the Jagiellonian University. She conducts research in following fields: information management in business, training information brokers. A member of Stowarzyszenie Profesjonalistów Informacji [Information Professionals Association] and International Society for Knowledge Organization (ISKO).
Afiliacja: Uniwersytet Jagielloński, Polska
Biogram:
ALEKSANDRA DEREŃ, graduated from the Institute of Information Studies at the Jagiellonian University with a Master of Arts degree in Information Management. Her research interests include: information visualization and aesthetics, digital exclusion, information behavior and information needs of video game players, individual information management, infobrokering, User Experience, Thinking Design.
CC BY-NC-ND 4.0 Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
