OPEN ACCESS - NOWY MODEL DOSTĘPU DO WYNIKÓW BADAŃ NAUKOWYCH
Anna Wałek
Afiliacja: Biblioteka GłównaPolitechniki Wrocławskiej, Polska
Abstrakt
W artykule przedstawiono historię i współczesne rozwiązania nowego modelu dostępu do dowodów naukowych - otwartego dostępu (OA). Porównano wybrane dotychczas realizowane działania zagraniczne i polskie. Omówiono programy, deklaracje, a także problemy finansowe, jakość publikowanych materiałów i popularyzację OA.
Słowa kluczowe
Open Access; badania naukowe; prawa autorskie; cyfrowe repozytoria
Deskryptory Biblioteki Narodowej
1901-2000; 1989-2000; 2001-; Biblioteki naukowe; Internet; Open Access; Prawo autorskie; Publikacje naukowe; Repozytoria instytucjonalne; Repozytoria otwarte;Bibliografia
Bednarek-Michalska Bożena: Fundusze na budowanie zasobów elektronicznych w Polsce. [W;] III Konferencja - Internet w bibliotekach. Zasoby elektroniczne: podaż i popyt, [online], [dostęp: 13.09.2009], Dostępny w World Wide Web: <http://www.ebib.nfo/publikacje/matkonf/iwb3/artykul.php?b>.
Bednarek-Michalska Bożena: Wolny dostęp do informacji i wiedzy czy wykluczenie edukacyjne? Trendy światowe a Polska. „Biuletyn EBIB" 2005, nr 2 (63). [online]. [dostęp: 10.09.2009]. Dostępny w World Wide Web: <http://ebib.oss.wroc.pl/2005/63/michalska.php>.
Berlin Declaration on Open Access to Knowledge in the Sciences and Humanities. [online]. [dostęp: 10.09.2009]. Dostępny w World Wide Web: <http://oa.mpg.de/openaccess-berlin/berlin_declaration,pdf>.
Bethesda Statement on Open Access Publishing. [online].[dostęp: 10.09.2009]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.earlham.edu/~peters/fos/bethesda.htm>.
BMC Medical Genomics to receive its first Impact factorin June 2010. [w:] BioMed Central Blog. [online]. [dostęp: 13.10.2009]. Dostępny w World Wide Web: <http://blogs.openaccesscentral.com/blogs/bmcblog/entry/bmc_medical_genomics_to_receive>.
Brody Timothy David: Evaluating research impact through Open Access to scholarly communication, PhD thesis University of Sauthampton 2006. [online]. [dostęp: 14.09.2009]. Dostępny w World Wide Web: <http://eprints.ecs.soton.ac.Uk/13313/1/brody. pdf>.
Budapest Open Access lnitiative. [online]. [dostęp: 10.09.2009]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.soros.org/openaccess/read.shtml>.
Deklaracja w sprawie Bibliotek, Ośrodków Informacji i Wolności Intelektualnej sporządzona w Glasgow. [online], [dostęp: 08.09.2009]. Dostępny w World Wide Web: <http://ebib.oss.wroc.pl/2005/63/glasgow.php>.
DOAJ - Directory of Open Access Journals. [online], [dostęp: 10,09,2009], Dostępny w World Wide Web: <http://www.doaj.org/>.
Durbin Introduces Legislation to Make College Textbooks more Affordable, Thursday September 24, 2009. [online]. [dostęp: 13.10.2009]. Dostępny w World Wide Web: <http://durbin.senate.gov/showRelease.cfm?releaseld=318279>.
eIFL-IP Podręcznik prawa autorskiego dla bibliotekarzy, [online]. [dostęp: 10.09.2009]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.eifl.net/cps/sections/services/eifl-ip/issues/handbook_p/handbook-p>,
ERC Scientific CounciI Guidelines for Open Access, [online]. [dostęp: 22.10.2009]. Dostępny w World Wide Web <http://erc.europa.eu/pdf/ScC_Guidelines_Open_Access_revised_Dec07_FINAL.pdf>.
Eriksson Jórgen: Tworzenie archiwum instytucji - kwestie techniczne i organizacyjne (Setting up an institutional archive: some technical and organisational considerations). [W:] IV Ogólnopolska Konferencja EBIB - Internet w bibliotekach. Open Access, [online], [dostęp: 12,09,2009], Dostępny w World Wide Web: <http://www,ebib.info/publikacje/matkonf/mat18/eriksson.php>.
Federal Research Public Access Act. [online]. [dostęp: 22.10.2009], Dostępny w World Wide Web: ,
Governor Schwarzenegger Signs Legislation Furthering Digital Textbook lnitiative. [W:] Office ofthe Governor Arnold Schwarzenegger. The People's Governor. [online], [dostęp: 18,10,2009], Dostępny w World Wide Web: <http://gov,ca,gov/press-release/13561>.
Hajjem Chawki: Ten-Year Cross-Disciplinary Comparison ofthe Growth of Open Access and Howit Increases Research Citation Impact. „IEEE Data Engineering Bulletin” 2005, nr 28 (4), s, 39-47, [online], [dostęp: 14,09,2009], Dostępny w World Wide Web: <http://eprints,ecs.soton,ac,uk/12906/>,
HofmokI Joanna, Tarkowski Alek: Creative Commons, innowacje w systemie prawa autorskiego i rozwój wolnej kultury. „Biuletyn EBIB” 2005, nr 3 (64), [online], [dostęp: 15,09,2009], Dostępny w World Wide Web: <http://ebib,oss,wroc,pl/2005/64/hofmokl_tarkowski,php>.
Kaczmarek Emilia, Rychlik Małgorzata: Czy repozytoria będą wspierać naukę w Polsce?„Logistyka” 2007, nr 4, s. 93-97.
Krótka historia. Otwarta Nauka, [oniine]. [dostęp; 13.10.2009], Dostępny w World Wide Web: <http://otwartanauka.pl/historia/>.
Lessing Lawrence: Wolna kultura, [oniine]. [dostęp: 10.09.2009], Dostępny w World Wide Web: <http://www.futrega.org/wk/>.
Nahotko Marek: Wpływ Open /Access na poziom cytowań publikacji. [W:] IV Ogólnopolska Konferencja EBIB Internet w bibliotekach. Open Access, [oniine]. [dostęp 11.04. 2008]. Dostępny nn World Wide Web'. .
Niedźwiedzka Barbara: Open Access cz.1. „Forum Akademickie’’ 2005, nr 4. [oniine]. [dostęp: 10.09.2009]. Dostępny w World Wide Web: <http://forumakad.pl/archiwum/2005/04/17-za-open_acces_cz_1 .htm>.
Niedźwiedzka Barbara: Open Access, cz. 2. Upowszechnianie wyników badań naukowych IV sieci. „Forum Akademickie” 2005, nr 5, s. 38-40.
Open Access Day. [W:] Otwarta Nauka, [oniine]. [dostęp: 08.09.2009]. Dostępny w World Wide Web: <http://otwartanauka.pl/blog/2008/10/open-access-day/>.
Open Access Pilot in 7FP [oniine]. [dostęp: 22.10.2009]. Dostępny w World Wide Web: <ftp://ftp.cordis.europa.eu/pub/fp7/docs/open-access-pilot_en.pdf>.
Open Access Week- October 19-23, 2009. To broaden awareness and understanding of Open Access, [oniine]. [dostęp: 22.10.2009], Dostępny w World Wide Web: <http://www.openaccessweek.org/>.
Open Access w komunikacji naukowej. [W:] eIFL-IP Podręcznik prawa autorskiego dla bibliotekarzy, [oniine]. [dostęp: 10.10.2009]. Dostępny w World Wide Web: .
Open /Access.’ Profile of Eberhard Hilf. [W:] Open and shut? Blog of Richard Poynder. [oniine]. [dostęp: 10.10.2009]. Dostępny w World Wide Web: <http://poynder.blogspot. com/>.
Public Library of Science: Read the Open Letter. [oniine]. [dostęp: 23.10.2009]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.plos.org/about/letter.html>.
Stanisławska-Kloc Sybilla: Prawa autorskie a biblioteka cyfrowa - opinia prawna sporządzona w ramach projektu KPBC finansowanego z Funduszy Strukturalnych UE. „Biuletyn EBIB” 2005, nr 9 (70). [oniine]. [dostęp: 15.09.2009]. Dostępny w World Wide Web: <http://ebib.oss.wroc.pl/2005/70/stanislawska-kloc.php>.
Stanowisko IFLA w sprawie Open Access, [oniine]. [dostęp: 08,09.2009], Dostępny w World Wide Web: <http://ebib.oss.wroc.pl/2005/63/ifla,php>,
Tempe Principles. Principles for Emerging Systems of Scholarly Publishing. [oniine]. [dostęp: 10.09.2009]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.lib.utk.edu/colldev/tempeprinciples.pdf>.
USA: Projekt senackiej ustawy o otwartych podręcznikach. [W:] Koalicja Otwartej Edukacji. [oniine]. [dostęp: 18.10.2009]. Dostępny w World Wide Web: <http://koed.org.pl/2009/10/illinois-projekt-ustawy-w-kierunku-otwartych-podrecznikow/>.
Afiliacja: Biblioteka GłównaPolitechniki Wrocławskiej, Polska
Biogram:
CC BY-NC-ND 4.0 Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe