Tendencje w badaniach dawnej prasy polskiej (do 1864 roku) : analiza bibliometryczna


Władysław Marek Kolasa 

Afiliacja: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa. Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie,  Polska


Abstrakt

Artykuł omawia aktywność polskich uczonych (prasoznawców, bibliologów) działających na polu badań dawnej prasy polskiej (do 1864 roku). Przedstawiono główne pola badawcze, uczonych i ich najważniejsze dzieła oraz zmiany, jakie zachodziły w badanym korpusie na przestrzeni ostatnich 65 lat. Wyczerpująco przeanalizowano dorobek z lat 1945-2009 oraz wybrane prace przedwojenne. Do ewaluacji dorobku badawczego wykorzystano analizę cytowań, które zaczerpnięto z autorskiej bazy Indeks Cytowań Historiografii Mediów Polskich. Pomocniczo posiłkowano się także statystyką wydawnictw oraz analizą dysertacji doktorskich i habilitacyjnych.

Słowa kluczowe

Prasa polska; historiografia; prasoznawstwo; bibliometria; analiza cytowań

Deskryptory Biblioteki Narodowej

1601-1700; 1701-1800; 1801-1900; 1901-2000; 1945-1989; 1989-2000; 2001-; Badania naukowe; Bibliometria; Czasopismo polskie; Historia; Historiografia; Medioznawstwo; Prasa (wydawnictwa); Wskaźnik cytowań; Polska;

K. Zawadzki: Początki prasy polskiej : gazety ulotne i seryjne XVI-XVIII wieku. Warszawa 2002, s. 49-51.

E. Tomaszewski: Kształtowanie się kapitalistycznych przedsiębiorstw prasowych w Warszawie (1851-1860). Warszawa 1968.

M. Tyrowicz: Badania z historii prasy polskiej w trzydziestoleciu 1945-1975, „Zeszyty Prasoznawcze” 1975, nr 4, s. 29-46.

Prasa polska w latach 1661-1864. Warszawa 1976, s. 9.

J. Łojek: Statystyka prasy polskiej okresu 1661-1831, „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego” 1965, z. 1, s. 5-22;

J. Łojek: Problemy rozwoju prasy staropolskiej, [w:] Historia prasy polskiej a kształtowanie się kultury narodowej, t. 1. Warszawa 1967, s. 171-188.

I. Próchnicki: Próba periodyzacji historii prasy polskiej, „Biuletyn Prasoznawczy” 1957, nr 2, s. 12-41.

W. M. Kolasa: Retrospektywny indeks cytowań w humanistyce : koncepcja, metoda, zastosowania, „Przegląd Biblioteczny” 2011, nr 4, s. 466-486.

W. M. Kolasa: Specific Character of Citations in Historiography (using the example of Polish history), “Scientometrics” Vol. 90, iss. 3, pp. 905-223

J. Krawczyńska: Spis bibliograficzny prac, monografii, artykułów i przyczynków do historii prasy polskiej. Warszawa: Szkoła Part. przy KC PZPR. Wydz. Dziennikarski, 1950 [powiel.]

Janina Żurawicka: Stan badań nad czasopiśmiennictwem polskim [do 1939 r.], „Prasa Polska” 1952, nr 10/11, s. 60-79.

A. Garlicka: Przegląd opracowań historii prasy polskiej. Warszawa: Komitet Obchodu 300-lecia Prasy Pol., 1961.

A. Garlicka: Rozwój badań nad historią prasy w Polsce. Cz. 1, Do 1939 roku, „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego” T. 1 (1962), s. 7-48.

E. Garfield: Citation indexing - its theory and application in science, technology, and humanities. New York 1978.

I. Marshakova-Shaikevich: Badania ilościowe nauki. Poznań 2009, s. 26-27.

P. Nowak: Bibliometria, webometria. Poznań 2006, s. 102-105.

A. Drabek: Bibliometryczna analiza czasopism naukowych w dziedzinie nauk społecznych. Katowice 2010, s. 20-22.

F. M. Sobieszczański: Czasopisma polskie, [w:] Encyklopedia powszechna Orgelbranda. T. 6. Warszawa 1861, s. 304-353 [41].

S.J. Czarnowski: Dziennikarstwo słowiańskie i polskie. Kraków 1895 [35]; tenże: Literatura perjodyczna i jej rozwój. T. 2. Kraków 1895 [23].

S.J. Czarnowski: Literatura perjodyczna i jej rozwój. T. 1. Kraków 1892 [20].

K. Bąkowski: Dziennikarstwo krakowskie do 1848 roku, „Rocznik Krakowski” T. 8 (1906), s. 129-188 [31].

K. Estreicher (sen.): Spis alfabetyczny czasopism i dzieł zbiorowych od najdawniejszych czasów, [w:] tegoż: Bibliografia polska XIX stulecia. T. 1. Kraków 1870, s. 240-266 [28].

S. Gorski: Dziennikarstwo polskie : zarys historyczny. Warszawa 1905 [21].

P. Chmielowski: Dziennikarstwo polskie, [w:] Wielka encyklopedia powszechna ilustrowana. T. 18. Warszawa 1896, s. 624-636 [19].

J. Kucharzewski: Czasopiśmiennictwo polskie wieku XIX w Królestwie, na Litwie i Rusi oraz na emigracyi : zarys bibliograficzno-historyczny. Warszawa 1911 [56].

J.S. Bandtkie: Wiadomość krótka o gazetach polskich, „Rocznik Tow. Naukowego Krakowskiego” 1819, t. 4, s. 205-224.

A. T. Chłędowski: O początkowych pismach peryodycznych w języku polskim, „Pamiętnik Lwowski” 1816, t. 1, nr 2, s. 122-133.

G. Smólski: O polskiem czasopiśmiennictwie najstarszej doby, „Biblioteka Warszawska” 1910, t. 1, s. 534-567.

W. Czajewski: Warszawa illustrowana : stara Warszawa. T. 4, Czasopiśmiennictwo. Warszawa 1896.

W. Smoleński: Przewrót umysłowy w Polsce wieku XVIII, Kraków 1891.

K. Drewnowski: Dziennikarstwo polskie za czasów powstania kościuszkowskiego, „Przegląd Historyczny” T. 33 (1936), s.184-245.

I. Turowska-Barowa: Zabawy przyiemne y pożyteczne (1770-1777) : ze studiów nad literaturą stanisławowską. Kraków 1933.

R. Pilat: Początek publicystyki literackiej w Polsce. [Cz.] 1, Czasopisma "uczone". Lwów 1882 [14/18]. Odb. z "Przewodnika Naukowego i Literackiego" 1882.

N. Gąsiorowska: Wolność druku w Królestwie Kongresowym 1815-1830. Warszawa 1916.

Kurier Warszawski : książka jubileuszowa ozdobiona 247 rysunkami w tekście 1821-1896, Warszawa 1896.

A. Kraushar: Wolność druku i dziennikarstwo warszawskie w czasach listopadowych (1830-1831). Warszawa 1909.

A. Kraushar: Senator Nowosilcow i cenzura za Królestwa Kongresowego (1819-1829). Kraków 1911.

H. Eille: Prasa warszawska przed stu laty i współczesna jej ocena. Warszawa 1929.

M. Manteufflowa: J. K. Szaniawski : ideologja i działalność 1815-1830. Warszawa 1936.

Stulecie Gazety Lwowskiej 1811-1911. T. 1-3. Red. W. Bruchnalski. Lwów 1911-1913.

W. Zawadzki: Dziennikarstwo w Galicji w roku 1848. Lwów 1978.

K. Estreicher: Dziennikarstwo w Galicji i Krakowie do roku 1860, „Biblioteka Warszawska” 1861, t. 2, s. 156-157, 408-428, 666-686.

Z. Kosidowski: Z okresu złotego kultury Poznania : "Tygodnik Literacki" 1838-1845. Poznań 1938.

S. Karwowski: Czasopisma Wielkopolskie. Cz. 1, 1796-1859. Poznań 1908 [13/27].

K. Jarochowski: Literatura poznańska w pierwszej połowie bieżącego stulecia. Poznań 1884.

W. Ciechowski: Czasopisma polskie na Litwie. Petersburg 1911.

S. Zawadzki: Bibliografia czasopism polskich zagranicą 1830-1934. Warszawa 1935.

J. Zakrzewski: Czasopiśmiennictwo polskie na emigracji : wydawnictwa Awiniońskie (1832-1833), „Przegląd Historyczny” T. 4 (1907), s. 82-97, 205-220, 336-348.

K. Kolbuszewski: Z dziejów krytyki literackiej w czasopismach emigracyjnych (1836-1848). Wilno 1924.

U. Hahlweg: Flugblatt und Zeitung in den Anf Anfängen des Zeitungswesens in Polen, Königsberg 1940.

S. T. Jarkowski: Die polnische Presse in Vergangenheit und Gegenwart, „Zeitungswissenschaft” 1937, nr 8, s. 505-612.

J. Łojek: 1960-1980 : badania nad prasą polską okresu 1661-1864, „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej” 1981, nr 4, s. 19-26.

R. Stobiecki: Historiografia PRL. Warszawa 2007, s. 14-15.

T. P. Rutkowski: Nauki historyczne w Polsce 1944-1970. Warszawa 2007.

R. Stobiecki: Między kontynuacją a dyskontynuacją [w:] Humanistyka polska w latach 1945-1990. Warszawa 2000, s. s. 127-155.

W. Florian: Czasopiśmiennictwo polskie na ziemiach śląskich w okresie walki o narodowość 1845-1921, [w:] Oblicze Ziem Odzyskanych. Dolny Śląsk. T. 2, Dzieje, kultura. Wrocław 1948, s. 619-706

A. F. Grabski: Zarys historiografii polskiej. Poznań 2006, s. 209-211

J. Halpern: Historia prasy polskiej do r. 1864. Warszawa: Ośrodek Szkolenia Dziennikarzy i Sekcja Dziennikarska UW, 1953, toż, wyd. 2, 1954

Z. Młynarski: Zarys historii prasy polskiej. Cz.1, (do 1864 r.). Łódź-Warszawa 1956

R. Kaleta, M. Klimowicz: Prekursorzy oświecenia. Wrocław 1953

M. Straszewska: Czasopisma literackie w Królestwie Polskim w latach 1832-1848. Cz. 1, 1832-1840. Wrocław 1953.

H. Syska: Od "Kmiotka" do "Zarania" : z historii prasy ludowej. Warszawa 1949

Zakład Historii Czasopiśmiennictwa w Polsce, „Sprawozdania PAN” 1954, nr 1, s. 247-251

J. Tomkowski: Nauka o literaturze w Polsce (1945-1990), [w:] Humanistyka polska w latach 1945- 1990. Warszawa 2000, s. 165.

J. Myśliński: Pracownia Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego XIX i XX wieku PAN (1958-1993), „Rocznik Historii Prasy Polskiej” 2002, z. 1, s. 185-209.

M. Tyrowicz: O aktualnej sytuacji w badaniach historyczno-prasowych : uwagi po 300-leciu "Merkuriusza Polskiego", „Ruch Literacki” 1963, z. 1, s. 22-27.

T. P. Rutkowski: Nauki historyczne w Polsce 1944-1970. Warszawa 2007, s. 372-374.

M. Krzepkowski: Obchody 300-lecia prasy polskiej, „Zeszyty Prasoznawcze” 1960, nr 5/6, s. 116-119.

J. Łojek: "Gazeta Warszawska" księdza Łuskiny. Warszawa 1959

J. Łojek: Dziennikarze i prasa w Warszawie w XVIII wieku. Warszawa 1960

J. Łojek: Bibliografia prasy polskiej 1661-1831. Warszawa 1965

J. Łojek: Studia nad prasą i opinią publiczną w Królestwie Polskim 1815-1830. Warszawa 1966

J. Łojek: Polska inspiracja prasowa w Holandii i Niemczech w czasach Stanisława Augusta. Warszawa 1969

J. Łojek: Zarys historii prasy polskiej w latach 1661-1831. Warszawa 1972

I. Homola: Pamiętnik Historyczno-Polityczny Piotra Świtkowskiego 1782-1792. Kraków 1960

I. Homola: "Tygodnik Cieszyński" i "Gwiazdka Cieszyńska" pod redakcją Pawła Stalmacha 1848-1887. Katowice 1968

A. Słomkowska: Prasa rządowa Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego 1807-1838. Warszawa 1969

A. Słomkowska: Dziennikarze warszawscy : szkice z XIX wieku. Warszawa 1974

W. Giełżyński: Prasa warszawska 1661-1914. Warszawa 1962

J. Lankau: Prasa staropolska na tle rozwoju prasy w Europie 1513-1729. Kraków

M. Inglot: Polskie czasopisma literackie ziem litewsko-ruskich w latach 1832-1851. Warszawa 1966

W. Zajewski: Wolność druku w powstaniu listopadowym 1830-1831. Łódź 1963

F. A. Marek: Najdawniejsze czasopisma polskie na Śląsku 1789-1854.Wrocław 1972

E. Tomaszewski: Kształtowanie się kapitalistycznych przedsiębiorstw prasowych w Warszawie (1851-1860). Warszawa 1968

B. Zakrzewski: "Tygodnik Literacki" 1838-1845: zarys monograficzny. Warszawa 1964

A. Kowalska: Warszawa literacka w okresie przełomu kulturalnego 1815-1822. Warszawa 1961

M. Straszewska: Czasopisma literackie w Królestwie Polskim w latach 1832-1848. Cz. 2, 1840-1848. Warszawa 1959

M. Tyrowicz: Prasa Galicji i Rzeczypospolitej Krakowskiej 1772-1850. Kraków 1979

K. Zawadzki: Gazety ulotne polskie i Polski dotyczące XVI-XVIII wieku: bibliografia. T. 1, 1514-1661. Wrocław 1977

K. Zawadzki: Gazety ulotne polskie i Polski dotyczące XVI-XVIII wieku: bibliografia. T. 2. 1662-1728. Wrocław 1984

A. Woltanowski: Prasa i pisma periodyczne powstania kościuszkowskiego. Białystok 1984

S. Kalembka: Prasa demokratyczna Wielkiej Emigracji: dzieje i główne koncepcje polityczne 1832-1863. Toruń 1977

D. Hombek: Prasa i czasopisma polskie XVIII wieku w perspektywie bibliologicznej. Kraków 2001

K. Zawadzki: Początki prasy polskiej : gazety ulotne i seryjne XVI-XVIII wieku. Warszawa 2002

G. Gzella: "Pisma dla ludu" pod zaborami w pierwszej połowie XIX wieku. Toruń 1994

K. Ossowski: Prasa Księstwa Warszawskiego. Warszawa 2004
Pobierz

Opublikowane: 2012-04-21



Władysław Marek Kolasa 

Afiliacja: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa. Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie,  Polska





CC BY-NC-ND 4.0 Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe