SYNAT i ΩΨR - ku ekosystemowi wsparcia informacyjnego nauki i uczelni polskich
Mieczysław Ryszard Muraszkiewicz
Afiliacja: Politechnika Warszawska, Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych, Instytut Informatyki, Polska
Jan Szmidt
Afiliacja: Politechnika Warszawska, Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych, Instytut Informatyki, Polska
Krzysztof Zaremb
Afiliacja: Politechnika Warszawska, Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych, Instytut Informatyki, Polska
Abstrakt
Cel/teza: Celem artykułu jest przedstawienie głównych rezultatów zadania badawczego SYNAT (System Nauki i Techniki), które zrealizowano w ramach grantu Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (nr SP/I/1/77065/10), pt. Utworzenie uniwersalnej, otwartej, repozytoryjnej platformy hostingowej i komunikacyjnej dla sieciowych zasobów wiedzy dla nauki, edukacji i otwartego społeczeństwa wiedzy, a w szczególności zaprezentowanie systemu zarządzania bazą wiedzy naukowej ΩΨR (Omega-Psir), przeznaczonego dla uczelni i placówek badawczych. SYNAT może stanowić punkt wyjścia do utworzenia ekosystemu wsparcia informacyjnego nauki i edukacji w Polsce.
Koncepcja/metody badań: Metodę realizacji zadania badawczego SYNAT oparto na prowadzeniu prac równolegle w dwóch wątkach, którymi były: (a) badania naukowe m.in. nad strukturalnymi i semantycznymi zagadnieniami reprezentacji informacji i wiedzy (w postaci tekstowej i multimedialnej), nad nowymi algorytmami semantycznego pozyskiwania, wyszukiwania, odkrywania, analizy i przetwarzania wiedzy, nad algorytmami semantycznego przetwarzania języka naturalnego, ze szczególnym naciskiem na metody eksploracji tekstów w języku polskim, nad modelami komunikacji naukowej w środowiskach otwartych oraz nad ochroną i bezpieczeństwem otwartych systemów informacyjnych dla nauki, oraz (b) budowa prototypowych sieciowych, otwartych platform informatycznych o wysokim poziomie niezawodności, skalowalności i bezpieczeństwa oraz interoperacyjności z podobnymi platformami zagranicznymi. Zadaniem tych platform jest dostarczenie użytkownikom usług informacyjnych (funkcji i aplikacji) wspierających działalność naukowo-badawczą i edukacyjną oraz zapewnienie skutecznej i przyjaznej komunikacji oraz dostępu do posiadanych zasobów wiedzy i usług, i ponadto – dostępu do innych systemów krajowych i zagranicznych z możliwością wymiany informacji w różnych formatach.
Wyniki i wnioski: Prace w ramach zadania SYNAT doprowadziły do zdefiniowania potrzeb w zakresie usług, metod, procedur i narzędzi niezbędnych do informacyjnego wspierania badań naukowych i edukacji. Do niedawna oczekiwania badaczy w stosunku do systemów informacyjnych były stosunkowo proste, głównie o charakterze bibliograficznym. Obecnie pracownicy naukowi spodziewają się także dokumentów źródłowych, pomocy w formułowaniu kwerend i heurystyk, wstępnej analizy zebranych danych i informacji, informacji bibliometrycznej, możliwości repozytoryjnego umieszczania własnych prac, informacji faktograficznej o trendach badawczych i przemysłowych oraz o trendach społecznych, a także danych o projektach, zespołach i placówkach badawczych oraz o możliwościach finansowania badań zarówno ze środków publicznych, jak i prywatnych. Nawet więcej – oczekuje się, że systemy informacyjne oferując wspomniane funkcje pokażą również relacje ekosystemami wsparcia informacyjnego zmieniając jakościowo sposób korzystania z informacji w badaniach. SYNAT, a zwłaszcza dwa jego najważniejsze komponenty, tj. portal INFONA i system ΩΨR wychodzą naprzeciw tym oczekiwaniom.
Oryginalność/wartość poznawcza: Wyniki naukowe (metody, algorytmy i architektury systemów), platformy oraz systemy informatyczne i informacyjne, które są rezultatem realizacji zadania SYNAT mają charakter innowacyjny, kładąc nacisk na semantyczne, sieciowe i spersonalizowane podejście do problemów integracji usług informacyjnych dla nauki i edukacji, tworząc solidną podstawę do dalszych prac nad budową ekosystemu informacyjnego dla nauki i edukacji polskiej.
Słowa kluczowe
Information ecosystem; Information for science; Scholarly communication; INFONA portal; SYNAT; ΩΨR system
Bibliografia
Elkin-Koren, N.; Salzberger, E.(2012). The Law and Economics of Intellectual Property in the Digital Age: The Limits of Analysis. Abingdon, Oxon: New York: Routledge.
Hofmokl, J.; Tarkowski, A.; Bednarek-Michalska, B. (2009). Przewodnik po otwartej nauce. Warszawa. Warszawa: Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego.
Horizon 2020 (2012). Horizon 2020: Open Infrastructure for Open Science. Consultation Report. European Commission [online], CORDIS, [16.09.2014], http://cordis.europa.eu/fp7/ict/e-infrastructure/docs/open-infrastructure-for-open-science.pdf
McLeod, K.; Lessig, L. (2007). Freedom of Expression: Resistance and Repression in the Age of Intellectual Property. Minneapolis: University of Minnesota Press.
POL-on (b.d.). O systemie [online]. Pol-on: Zintegrowany system Informacji o Nauce i Szkolnictwie Wyższym. Ośrodek Przetwarzania Informacji – Państwowy Instytut Badawczy [4.11.2014], http://polon.nauka.gov.pl/system
Sosińska-Kalata, B. (2013). Obszary badań współczesnej informatologii (nauki o informacji). Zagadnienia informacji naukowe. Studia informacyjne 51 (2), 9-41.
Stock, W.G.; Stock, M.(2013). Handbook of Information Science. Berlin, Boston, MA: De Gruyter Saur.
Suber, P. (2012). Open Access. Cambridge-London : MIT Press (polski przekład: Suber, P. (2014). Otwarty dostęp. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. Ser. Biblioteka CeON, http://pon.edu.pl/index.php/nasze-publikacje?pubid=14.
Wherry, T.L. (2009). Intellectual Property: Everything the Digital-Age Librarian Needs to Know. Chicago: American Library Association.
Afiliacja: Politechnika Warszawska, Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych, Instytut Informatyki, Polska
Biogram:
Prof. dr hab. inż. MIECZYSŁAW MURASZKIEWICZ jest profesorem zwyczajnym w Instytucie Informatyki
Politechniki Warszawskiej. Jego zainteresowania naukowe dotyczą inteligentnych systemów informacyjnych,
metod reprezentacji wiedzy, informacji dla nauki oraz relacji wiążących technikę i kulturę, a także zagadnień innowacyjności. Wśród jego ostatnich publikacji znajdują się: M. Muraszkiewicz: An Essay on Information
Overload. Zagadnienia Informacji Naukowej, 52(1), 2014, 7–18; B. Jacobfeuerborn, M. Muraszkiewicz: Media,
Information Overload, and Information Science. w: R. Bembenik et. al. (red.) Intelligent Tools for Building
Scientific Information Platform. Advanced Architectures and Solutions, Springer 2013, 3–13 [Studies in
Computational Intelligence No. 467]; B. Jacobfeuerborn, M. Muraszkiewicz: Some Challenges and Trends in
Information Science. W: R. Bembenik et. al. (red.) Intelligent Tools for Building a Scientific Information Platform: From Research to Implementation, Springer 2014, 3–14 [Studies in Computational Intelligence No. 541].
Kontakt z autorami:
M.Muraszkiewicz@ii.pw.edu.pl
Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych
Politechnika Warszawska
ul. Nowowiejska 15/19
00-665 Warszawa
Afiliacja: Politechnika Warszawska, Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych, Instytut Informatyki, Polska
Biogram:
Prof. dr hab. inż. JAN SZMIDT jest rektorem Politechniki Warszawskiej i profesorem zwyczajnym w Instytucie
Mikro- i Optoelektroniki Wydziału Elektroniki i Technik Informacyjnych. Główny obszar jego zainteresowań
to badanie właściwości materiałów o szerokiej przerwie energetycznej (azotki, SiC, Diament itp.), technologia
i zastosowanie cienkich warstw dielektrycznych, półprzewodnikowych i przewodzących w heterostrukturach,
przyrządach i mikrostrukturach, głównie na potrzeby sensoryki przy wykorzystaniu procesów plazmowych.
Ostatnio opublikował m.in.: M. Borecki, P. Doroz, J. Szmidt et al.: Sensing Method and Fiber Optic Capillary
Sensor for Testing the Quality of Biodiesel Fuel. In: S. Yurish & F. Pacull (eds.), The Fourth International
Conference on Sensor Device Technologies and Applications, IARIA Conference 2013, 2013, 19–24; K. B. Król,
M. Sochacki, J. Szmidt: Investigation on the Mechanisms of Nitrogen Shallow Implantation Influence on Trap
Properties of SiO2/n-Type 4H-SiC Interface. Acta Physica Polonica A, Polish Academy of Sciences Institute
of Physics 2014, 125 (4), 1033–1037; A. Taube, M. Sochacki, J. Szmidt et al.: Modelling and Simulation of
Normally-Off AlGaN/GaN MOS-HEMTs. International Journal of Electronics and Telecommunications,
PAN, 2014, 60 (3), 253–258.
Kontakt z autorem:
J.Szmidt@imio.pw.edu.pl
Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych
Politechnika Warszawska
ul. Nowowiejska 15/19
00-665 Warszawa
Afiliacja: Politechnika Warszawska, Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych, Instytut Informatyki, Polska
Biogram:
Prof. dr hab. inż. KRZYSZTOF ZAREMBA jest dziekanem Wydziału Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechniki Warszawskiej, członkiem Rady Naukowej Instytutu Badań Stosowanych PW oraz Zastępcą
Przewodniczącego Zarządu Naukowego Centrum Obrazowania Biomedycznego. Główny obszar jego zainteresowań naukowych to inżynieria biomedyczna i elektronika jądrowa. Jest autorem lub współautorem
189 publikacji, a w tym: P. Płoński, K. Zaremba: Visualizing Random Forest with Self-Organising Map. In: L. Rutkowski et al. (eds.), Artificial Intelligence and Soft Computing. Springer International Publishing 2014, 8468 (Part II), 63–71; L. Raczyński, T. Rubel, K. Zaremba: Proteins and Peptides Identification from MS-MS Data in Proteomics. Biocybernetics and Biomedical Engineering 2010, 30 (3), 35–47; R. Z. Morawski, Z. Pawłowski, K. Zaremba: Undergraduate Studies in Biomedical Engineering at the Faculty of Electronics and Information Technology, Warsaw University of Technology. In: Proceedings ASEE Annual Conference, 2002, 1–4.
Kontakt z autorem:
K.Zaremba@ire.pw.edu.pl
Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych
Politechnika Warszawska
ul. Nowowiejska 15/19
00-665 Warszawa
CC BY-NC-ND 4.0 Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
