Jakościowa analiza danych wizualnych w badaniach zachowań informacyjnych
Sabina Cisek
https://orcid.org/0000-0002-2877-752X
Afiliacja: Faculty of Management and Social Communication Jagiellonian University in Kraków, Polska
Monika Krakowska
https://orcid.org/0000-0002-2724-9880
Afiliacja: Faculty of Management and Social CommunicationJagiellonian University in Kraków, Polska
Abstrakt
Cel/Teza: Artykuł zawiera metodologiczną refleksję nad jakościową analizą wizualnych danych empirycznych jako procedurą poznawczą we współczesnych badaniach zachowań informacyjnych. Możliwość wdrożenia takiego podejścia została zweryfikowana na podstawie studium przypadku spersonalizowanych przestrzeni informacyjnych w życiu codziennym studentów pierwszego roku zarządzania informacją w roku akademickim 2018/2019. Koncepcja/Metody badań: W dociekaniach zastosowano realistyczne stanowisko epistemologiczne, podejście jakościowe i opisowe oraz cztery metody/techniki badawcze: analizę i krytykę piśmiennictwa, studium przypadku, rysunek jako narzędzie mapowania mentalnego i analizę tematyczną. Wyniki i wnioski: Analiza danych wizualnych jest owocna poznawczo, umożliwia uchwycenie wielowymiarowej „rzeczywistości informacyjnej”, tak jak postrzegają ją użytkownicy (współczynnik humanistyczny). Jest jednak procedurą czasochłonną, wymagającą skrupulatności, solidnej autorefleksji badacza oraz pozostawienia jasno opisanej „ścieżki audytu” w celu zapewnienia wiarygodności i intersubiektywnej sprawdzalności dociekań.
Oryginalność/Wartość poznawcza: Artykuł skupia się na innowacyjnych procedurach badawczych, praktycznie nieomawianych w polskiej literaturze naukowej z zakresu informatologii. Integruje podejście wizualne z indywidualnymi przestrzeniami informacyjnymi, wpisując się w najnowsze trendy poznawcze w obszarze zachowań informacyjnych. Łączy również refleksję metateoretyczną z praktyką badawczą.
Słowa kluczowe
Analiza jakościowa; Analiza tematyczna; Badania wizualne; Dane wizualne; Metodologia; Metody oparte na sztuce; Modele mentalne; Rysunki; Zachowania informacyjne; Przestrzenie informacyjne
Bibliografia
Ayres, L. (2008). Thematic Coding and Analysis. In: L.M. Given (ed.), The Sage Encyclopedia of Qualitative Research Methods (867–868). Los Angeles, London, New Delhi, Singapore: Sage.
Babik, W. (2014). Ekologia informacji. Kraków: Wydaw. Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Belkin, N.J., Kwasnik, B.H. (1986). Using Structural Representations of Anomalous States of Knowledge for Choosing Document Retrieval Strategies. In: F. Rabitti (ed.), Proceedings of the 9th Annual International ACM SIGIR Conference on Research and Development in Information Retrieval
(11–22). New York: ACM.
Bergen, B. (2015). Embodiment, Simulation, and Meaning. In: N. Riemer (ed.). The Routledge Handbook of Semantics [online], (142–157). London: Routledge [5.05.2019], http://www.cogsci.ucsd.edu/~bkbergen/papers/ESM.pdf
Blatter, J.K. (2008). Case study. In: L.M. Given (ed.), The Sage Encyclopedia of Qualitative Research Methods (68–71). Los Angeles, London, New Delhi, Singapore: Sage.
Braun, V., Clarke, V. (2006). Using Thematic Analysis in Psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77–101.
Braun, V., Clarke, V. (2012). Thematic Analysis. In: H. Cooper (ed.). APA Handbook of Research Methods in Psychology: Vol. 2. Research designs (57–71). Washington, DC: American Psychological Association.
Braun, V., Clarke, V., Hayfield, N., Terry, G. (2019). Thematic Analysis. In: P. Liamputtong (ed.), Handbook of Research Methods in Health Social Sciences (843–860). Singapore: Springer.
Burnett, G., Jaeger, P.R. (2011). The Theory of Information Worlds and Information Behaviour. In: A. Spink & J. Heinström (eds.), New Directions in Information Behaviour (161–180). Bingley: Emerald Group.
Case, D.O, Given, L.M. (2016). Looking for Information. A Survey of Research on Information Seeking, Needs, and Behavior. Fourth edition. Bingley: Emerald Group Publishing Limited.
Chatman, E.A. (1991). Life in a Small World: Applicability of Gratification Theory to Information-Seeking Behavior. Journal of the American Society for Information Science, 42(6), 438–449
Chen, Y.-N. & Ke, H.-R. (2014). A Study on Mental Models of Taggers and Experts for Article Indexing Based on Analysis of Keyword Usage. Journal of the Association for Information Science and Technology, 65(8), 1675–1694.
Cisek, S. (2010). Metoda analizy i krytyki piśmiennictwa w nauce o informacji i bibliotekoznawstwie w XXI wieku. Przegląd Biblioteczny, 78(3), 273–284.
Cisek, S. (2013). Metodologia jakościowa we współczesnej informatologii. Wybrane aspekty. Przegląd Biblioteczny, 81(3), 299–310.
Cole, Ch., Leide, J. (2003). Using the User’s Mental Model to Guide the Integration of Information Space into Information Need. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 54 (1), 39–46.
Cole, Ch., Lin, Y., Leide, J., Large, A., Beheshti, J. (2007). A Classification of Mental Models of Undergraduates Seeking Information for a Course Essay in History and Psychology: Preliminary Investigations into Aligning Their Mental Models with Online Thesauri. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 58(13), 2092–2104.
Cox, A., Benson, M. (2017). Visual Methods and Quality in Information Behaviour Research: the Cases of Photovoice and Mental Mapping. Information Research [online], 22(2), [6.06.2019], http://www.informationr.net/ir/22–2/paper749.html
Dervin, B. (2005). What methodology does to theory: Sense-making methodology as exemplar. In: K.E. Fisher, S. Erdelez & L. McKechnie (eds.), Theories of information behavior (pp. 25–30). Medford, NJ: Information Today, Inc.
Engelhardt, Y. (2002). The Language of Graphics: a Framework for the Analysis of Syntax and Meaning in Maps, Charts and Diagrams [online]. University of Amsterdam, Institute for Logic, Language and Computation, [6.06.2019], https://dare.uva.nl/search?identifier=c136c6f0-b987–4264-aeef-db053ea56a61
Fisher, K.E, Erdelez, S., McKechnie, L.E.F. (2005). Preface. In: K.E. Fisher, S. Erdelez & L. McKechnie (eds.), Theories of Information Behavior (XIX – XXII). Medford, NJ: Information Today, Inc.
Fisher, K.E., Naumer, C.M. (2006). Information Grounds: Theoretical Basis and Empirical Findings on Information Flow in Social Settings. In: A. Spink & C. Cole (eds.), New Directions in Human Information Behavior (93–111). Dordrecht: Springer.
Given, L.M., Saumure, K. (2008). Convenience Sample. In: L.M. Given (ed.), The Sage Encyclopedia of Qualitative Research Methods (124–125). Los Angeles, London, New Delhi, Singapore: Sage. Greyson, D., O’Brien, H., Shankar, S. (2019). Visual Analysis of Information World Maps: an Exploration of Four Methods. Journal of Information Science, 1–17.
Greyson, D., O’Brien, H., Shoveller, J. (2017). Information World Mapping: A Participatory Arts-Based Elicitation Method for Information Behavior Interviews. Library and Information Science Research, 39(2), 149–157.
Hartel, J. (2014a). An Arts-Informed Study of Information Using the Draw-and-Write Technique. Journal of the Association for Information Science and Technology, 65(7), 1349–1367.
Hartel, J. (2014b). Information behaviour illustrated. Information Research. Proceedings of ISIC, the Information Behaviour Conference, Leeds, 2–5 September 2014: Part 1, (paper isic11) [online], [06.06.2019], http://www.informationr.net/ir/19–4/isic/isic11.html
Hartel, J. (2017). Information Behaviour, Visual Research, and the Information Horizon Interview: Three Ways. Information Research, 22(1), [online] CoLIS paper 1635, [6.06.2019], http://www.informationr.net/ir/22–1/colis/colis1635.html
Hartel, J., Oh, C., Nguyen, A.T. (2018). Teaching Information Behavior with the Information Horizon Interview. Journal of Education for Library and Information Science, 59(3), 67–79.
Hartel, J., Thomson, L. (2011). Visual Approaches and Photography for the Study of Immediate Information Space. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 62(11), 2214–2224.
Hartel, J., Savolainen, R. (2016). Pictorial Metaphors for Information. Journal of Documentation, 72(5), 794–812.
Hicks, A. (2018). Developing the Methodological Toolbox for Information Literacy Research: Grounded Theory and Visual Research Methods. Library and Information Science Research, 40(3–4), 194–200.
Hicks, A., Lloyd, A. (2018). Seeing Information: Visual Methods as Entry Points to Information Practices. Journal of Librarianship and Information Science, 50(3), 229–238.
Holman, L. (2011). Millennial Students’ Mental Models of Search: Implications for Academic Librarians and Database Developers. Journal of Academic Librarianship, 37(1), 19–27.
Johnson, D.J. (2003). On Contexts of Information Seeking. Information Processing and Management, 39(5), 735–760.
Johnson-Laird, P.N. (2010). Mental Models and Human Reasoning. PNAS Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 107(43), 18243–18250.
Kerkhofs, R., Haselager, W.F.G. (2006). The Embodiment of Meaning. Manuscrito, 29(2), 753–764.
Kisilowska, M. (2011). Przestrzeń informacyjna jako termin informatologiczny. Zagadnienia Informacji Naukowej, 2(98), 35–52.
Kodama, C., St. Jean, B., Subramaniam, M., Taylor, N.G. (2017). There’s a Creepy Guy on the Other end at Google!: Engaging Middle School Students in a Drawing Activity to Elicit Their Mental Models of Google. Information Retrieval Journal, 20(5), 403–432.
Krishman, A., Jones, S. (2005). TimeSpace: Activity-Based Temporal Visualization of Personal Information Spaces. Personal and Ubiquitous Computing, 9(1), 46–65.
Le Louvier, K., Innocenti, P. (2019). The Information Mapping Board Game: a Collaborative Investigation of Asylum Seekers and Refugees’ Information Practices in England, UK. Information Research [online], 24(1), [6.06.2019], http://www.informationr.net/ir/24–1/isic2018/isic1835.html
Mitchell, C., Theron, L., Stuart, J., Smith, A., Campbell, Z. (2011). Drawings as Research Method.
In: L. Theron, C. Mitchell, A. Smith & J. Stuart (eds.). Picturing Research: Drawing as Visual Methodology (19–36). Rotterdam, The Netherlands: Sense Publishers.
Pollak, A. (2017). Visual Research in LIS: Complementary and Alternative Methods. Library and Information Science Research, 39(2), 98–106.
Savolainen, R. (2005). Everyday Life Information Seeking. In: K.E. Fisher, S. Erdelez & L. McKechnie (eds.), Theories of Information Behavior (143–148). Medford, NJ: Information Today, Inc.
Savolainen, R. (2009). Small World and Information Grounds as Contexts of Information Seeking and Sharing. Library and Information Science Research, 31(1), 38–45.
Siegesmund, R. (2008). Visual Research. In: L.M. Given (ed.), The Sage Encyclopedia of Qualitative Research Methods (940–943). Los Angeles, London, New Delhi, Singapore: Sage.
Sonnenwald, D.H. (1999). Evolving Perspectives of Human Information Behavior: Contexts, Situations, Social Networks and Information Horizons. In: T.D. Wilson & D.K. Allen (eds.), Exploring the Contexts of Information Behavior (176–190). London: Taylor Graham.
Sonnenwald, D.H. (2005). Information Horizons. In: K.E. Fisher, S. Erdelez & L. McKechnie (eds.), Theories of Information Behavior (191–197). Medford, NJ: Information Today, Inc.
Sonnenwald, D.H., Wildemuth, B.M., Harmon, G.L. (2001). A Research Method to Investigate Information Seeking Using the Concept of Information Horizons: an Example from a Study of Lower Socio-Economic Students’ Information Seeking Behaviour. The New Review of Information
Behaviour Research, 2, 65–86.
Taylor, R.S. (1991). Information Use Environments. In: B. Dervin (ed.), Progress in Communication Sciences 10 (217–225). Norwood, NJ: Ablex.
Yu, L. (2011). Towards a Reconceptualization of the ‘Information Worlds of Individuals’. Journal of Librarianship and Information Science, 44(1), 3–18.
Zhang, Y. (2008). The Influence of Mental Models on Undergraduate Students’ Searching Behavior on the Web. Information Processing and Management 44(3), 1330–1345.
Zhang, Y. (2010). Dimensions and Elements of People’s Mental Models of an Information-Rich Web Space. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 61(11), 2206–2218.
https://orcid.org/0000-0002-2877-752X
Afiliacja: Faculty of Management and Social Communication Jagiellonian University in Kraków, Polska
Biogram:
SABINA CISEK, PhD, is a Senior Lecturer in the Institute of Information Studies, Faculty of Management and Social Communication, Jagiellonian University in Kraków, Poland. Her research focuses on human information behavior and literacy, qualitative methods in information science, philosophy and theory of information studies, and professional information services. Selected publications: Informacja (2017, publish in: A. Żbikowska-Migoń, M. Skalska-Zlat (eds.), Encyklopedia książki); Diagnostyka kompetencji informacyjnych w miejscu pracy – technika incydentów krytycznych (2017, published in: R. Sapa (ed.), Diagnostyka w zarządzaniu informacją: perspektywa informatologiczna); Inspiracje i innowacje. Zarządzanie informacją w perspektywie bibliologii i informatologii (2016); Zawód infobroker. Polski rynek informacji (2015, co-editor A. Januszko-Szakiel).
Contact to the Author:
sabina.cisek@uj.edu.pl
Institute of Information Studies
Faculty of Management and Social Communication
Jagiellonian University in Kraków
prof. Stanisława Łojasiewicza 4
30-348 Kraków
https://orcid.org/0000-0002-2724-9880
Afiliacja: Faculty of Management and Social CommunicationJagiellonian University in Kraków, Polska
Biogram:
MONIKA KRAKOWSKA, PhD, is Associate Professor in the Institute of Information Studies, Faculty of Management and Social Communication, Jagiellonian University in Kraków, Poland. Her research interests are human information behavior, the social and affective aspects of information processes, and information culture. Selected publications: Information grounds in the eyes of the first-year information management students (2018, co-authors: S. Cisek, P. Korycińska; published in: Kurbanoğlu S., Boustany J., Špiranec S., Grassian E., Mizrachi D., Roy L. (eds), Information Literacy in the Workplace. ECIL 2017. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-319-74334-9_55); Diagnozowanie rozwiązań w zakresie zarządzania informacją w organizacji z perspektywy teorii information grounds i zachowań normatywnych (2017, published in: R. Sapa (ed.), Diagnostyka w zarządzaniu informacją: perspektywa informatologiczna); Zachowania informacyjne (2016, published in: W. Babik (ed.), Nauka o informacji).
Contact to the Author:
monika.krakowska@uj.edu.pl
Institute of Information Studies
Faculty of Management and Social Communication
Jagiellonian University in Kraków
prof. Stanisława Łojasiewicza 4
30-348 Kraków
CC BY-NC-ND 4.0 Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
