Egocentryzm inteligentnych domów. Analiza smart-interfejsów jako przekładu egzotyzującego
Inez Okulska
Afiliacja: NASK Państwowy Instytut Badawczy, Polska
Abstrakt
CEL/TEZA: Celem artykułu jest próba definicji pojęcia i zakresu inteligencji w inteligentnych systemach, na przykładzie systemów automatyki domowej.
KONCEPCJA/METODY BADAŃ: Pojęcie inteligencji zostało podzielone na dwie kategorie – inteligencję systemu oraz inteligencję jego użytkownika. Do ich analizy wykorzystano metaforę przekładu sięgając po teoretyczne narzędzia translatologii (opozycja przekładu egzotyzującego i udomawiającego wprowadzona przez Friedricha Schleiermachera i spopularyzowana przez Lawrence’a Venutiego).
WYNIKI I WNIOSKI: Przyjęta perspektywa pozwoliła przyjrzeć się interfejsom systemów typu smart home w kontekście nieudanego przekładu, pokazując tym samym, że tytułowa inteligencja systemów automatyki domowej jest na razie przede wszystkim (egocentryczną) ekspozycją potencjału technologii, a nie narzędziem mogącym ułatwiać funkcjonowanie domowników.
IMPLIKACJE PRAKTYCZNE: Przedstawiony tok myślenia zawiera również implikacje praktyczne dla inżynierów takich systemów oraz ich interfejsów, wskazując na problem nieprzystawalności stosowanych rozwiązań z zakresu reprezentacji i dystrybucji wiedzy do potrzeb użytkowników nieprofesjonalnych.
ORYGINALNOŚĆ/WARTOŚĆ POZNAWCZA: Proponowane w artykule stanowisko, łączące teoretyczne narzędzia translatologii z badaniami nad systemami informacyjnymi i ich interfejsami, nie pojawiło się dotychczas w literaturze przedmiotu. Okazało się ono funkcjonalne – pozwoliło przynajmniej częściowo odpowiedzieć na pytanie, dlaczego inteligentne systemy automatyki domowej, z założenia potencjalnie atrakcyjne dla odbiorców, nie spotykają się z szerokim entuzjazmem klientów oraz dlaczego ich funkcjonalność wykorzystywana jest tylko w niewielkim zakresie.
Słowa kluczowe
Antropologiczne aspekty rozwoju nowych technologii; Inteligencja; Inteligentny dom
Bibliografia
Ceccacci, L., Mengoni, M. (2017). Designing Smart Home Interfaces: Traditional vs Virtual Prototyping. In: PETRA ‘17 Proceedings of the 10th International Conference on PErvasive Technologies Related to Assistive Environments (67–74). New York: ACM.
Clark, M., Newman, M.W., Prabal, D. (2017). Devices and Data and Agents, Oh My: How Smart Home Abstractions Prime End-User Mental Models. In: Proceedings of the ACM on Interactive, Mobile, Wearable and Ubiquitous Technologies, vol. 1, no. 3, Article 44.
Dewsbury, G. (2001). The Social and Psychological Aspects of Smart Home Technology within the Care Sector. New Technology in the Human Services, 14(1/2), 9–17.
Hamill, L. (2006). Controlling Smart Devices in the Home. The Information Society, 22(4), 241–249.
Hargreaves, T., Wilson, Ch. (2013). Who Uses Smart Home Technologies? Representations of Users by the Smart Home Industry. European Council for an Energy Efficient Economy (ECEEE) Summer Study on Energy Efficiency in Buildings [online], [26.06.2018], https://www.eceee.org/library/conference_proceedings/eceee_Summer_Studies/2013/6-appliances-product-policy-and-ict/who-uses-smart-home-technologies-representations-of-users-by-the-smart-homeindustry/2013/6–241-13_Hargreaves.pdf
Jasiewicz, J., Filiciak, M., Mierzecka, A., Śliwowski, K., Klimczuk, A., Kisilowska, M., Tarkowski, A., Zadrożny, J. (2017). Ramowy katalog kompetencji cyfrowych [online], [26.06.2018], https://cppc.gov.pl/wp-content/uploads/zal.-13-Ramowy_katalog_kompetencji_cyfrowych.pdf
Juchniewicz, N. (2015). Smartfon jako interfejs życia społecznego. Raport z badań, Working Paper DELAB UW, 6/2015. Jobs & Skills for Future [online], [26.06.2018], http://www.delab.uw.edu.pl/wp-content/uploads/2015/10/Raport-z-badania_smartfony_Juchniewicz.pdf
Koprowicz, A. (2016). Ekran ucieleśniony. Tablet jako obiekt teoretyczny. W: Dziewit J., Kołodziej M., Pisarek A. (red.) Patrzenie i widzenie w kontekstach kulturoznawczych (265–288). Katowice: grupakulturalna.pl.
Koskela, T., Väänänen-Vainio-Mattila, K. (2004). Evolution Towards Smart Home Environments: Empirical Evaluation of Three User Interfaces. Personal and Ubiquitous Computing, 8, 234–240.
Leitner, G. (2015). The Future Home is Wise, Not Smart. A Human-Centric Perspective on Next Generation Domestic Technologies. Cham: Springer.
Rashidi, P. (2009). Keeping the Resident in the Loop: Adapting the Smart Home to the User. Systems, Man and Cybernetics, Part A: Systems and Humans, IEEE Transactions, 39, 949– 959.
Schleiermacher, F. (2010). O różnych metodach tłumaczenia. Przekładaniec, 21, 8–29.
Stahler, J. (2015). Jeff Stahler for Jan 10, 2015 – GoComics [online]. [26.06.2018], http://www.gocomics.com/jeffstahler/2015/01/10
Sternberg, R. J. (2003). Wisdom, Intelligence, and Creativity Synthesized. Cambridge, New York: Cambridge University Press.
Tuwim, J. (1988). Głos Polski [Toronto], 7, 20.
Venuti, L. (1988). Strategies of Translation. In: Baker M. (ed.). Routledge Encyclopedia of Translaion Studies (240–244). London & New York: Routledge.
Afiliacja: NASK Państwowy Instytut Badawczy, Polska
Biogram:
Dr Inez Okulska – w Instytucie Badawczym NASK zajmuje się transferem technologii. Stopień naukowy doktora uzyskała z zakresu translatologii w dziedzinie literaturoznawstwa na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W ramach doktorskiego stypendium odbyła staż naukowy na Wydziale Komparatystyki Uniwersytetu Harvarda. Obecnie przygotowuje politechniczny projekt magisterski na kierunku Automatyka i robotyka, z zakresu reprezentacji danych w inteligentnych systemach automatyki domowej. W najnowszych publikacjach stara się łączyć humanistyczne narzędzia analizy z problematyką nowych technologii.
Kontakt z autorką:
inez.okulska@gmail.com
NASK Państwowy Instytut Badawczy
ul. Kolska 12
01-045 Warszawa
CC BY-NC-ND 4.0 Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
