Wpływ cyfryzacji infrastruktury informacyjnej na procesy badawcze w humanistyce. Wybrane aspekty zjawiska
Ewa Głowacka
Afiliacja: Instytut Informacji Naukowej i Bibliologii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Polska
Mirosław Górny
Afiliacja: Instytut Językoznawstwa, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Polska
Małgorzata Kisiliowska
Afiliacja: Katedra Badań nad Bibliotekami i Innymi Instytucjami Kultury, Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii, Uniwersytet Warszawski, Polska
Zbigniew Osiński
Afiliacja: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Polska
Abstrakt
CEL/TEZA: Zbadanie przekształceń zachodzących w cyfrowej infrastrukturze informacyjnej humanistyki, opracowanie jej modelu oraz ustalenie widocznego już obecnie i przewidywalnego wpływu tych zmian i kształtującego się modelu na praktyki badawcze i publikacyjne badaczy; zaproponowanie metodyki przyszłych badań nad cyfrową infrastrukturą informacyjną.
KONCEPCJA/METODY BADAŃ: Pozyskanie i analiza danych dotyczących poszczególnych składników cyfrowej infrastruktury informacyjnej oraz danych o wykorzystywaniu tejże przez wybrane grupy humanistów.
WYNIKI I WNIOSKI: Opracowano model cyfrowej infrastruktury informacyjnej humanistyki; wyróżniono parametry jej badania; wykazano związek pomiędzy wykorzystywaniem składników infrastruktury, a poziomem kompetencji informacyjnych i stanem świadomości informacyjnej; opisano aktualny stan wykorzystywania cyfrowej infrastruktury przez humanistów oraz opracowano mechanizmy jej potencjalnego wpływu na przyszłe praktyki badawcze humanistów.
ORYGINALNOŚĆ/WARTOŚĆ POZNAWCZA: Opracowano oryginalny model cyfrowej infrastruktury informacyjnej oraz parametry do jej badania; wykazano potencjalne utrudnienia w takich badaniach oraz możliwy wpływ rozwoju infrastruktury na praktyki badawcze.
Słowa kluczowe
Badania humanistyczne; Cyfrowa infrastruktura informacyna; Kompetencje informacyjne; Świadomość informacyjna
Deskryptory Biblioteki Narodowej
1901-2000; 1989-2000; 2001-; Badania naukowe; Digitalizacja; Kompetencje informacyjne; Nauki humanistyczne; Środowisko informacyjne;Bibliografia
Batorowska, H. (2009). Kultura informacyjna w perspektywie zmian w edukacji. Warszawa: Wydaw. SBP.
Bliźniuk, G., Szafrański, B. (2006). Interoperacyjność i bezpieczeństwo systemów informatycznych administracji publicznej. Katowice: Wydaw. PTI.
Bowker, G.C., Baker, K., Millerand, F., Ribes D., (2010). Toward Information Infrastructure Studies: Ways of Knowing in a Networked Environment. In: J. Hunsinger, L. Klastrup & M. Allen, (eds.). International Handbook of Internet Research (97–117). Dordrecht: Springer Science+Business Media.
Carswell, M., Wickens, C. D. (1978). Information Integration and the Object Display: An Interaction of Task Demands and Display Superiority. Ergonomics, 30(3), 511–527.
Chen, Ch. (2006). Information Visualization: Beyond the Horizon. London: Springer-Verlag.
Ciborra, C.U., Hanseth O. (1998). From Tools to Gestell. Agendas for Managing Information Infrastructures. Information Technology & People. Special Issue on Heidegger and Information Technology, 11(4), 305–327.
Goliński, M. (1997). Poziom rozwoju infrastruktury informacyjnej społeczeństwa. Próba pomiaru. Warszawa: Akademicka Oficyna Wydawnicza PLJ.
Górny, M., Głowacka, E., Kisilowska, M., Osiński, Z. (2017). Mechanisms of the Formation and Evolution of Personal Information Spaces in the Humanities. Poznań: Wydaw. Rys.
Hanseth, O. (2002). From Systems and Tools to Networks and Infrastructures – From Design to Cultivation. Towards a Theory of ICT Solutions and Its Design Methodology Implications, [online] [15.06.2017], http://heim.ifi.uio.no/~oleha/Publications/ib_ISR_3rd_resubm2.html
Iwańska-Cieślik, B. (2016 a). Informacja o nowych publikacjach polskich bibliologów i informatologów w przestrzeni sieciowej (część I). Toruńskie Studia Bibliologiczne, 1(16), 211–238.
Iwańska-Cieślik, B. (2016 b). Informacja o nowych publikacjach polskich bibliologów i informatologów w przestrzeni sieciowej (część II). Toruńskie Studia Bibliologiczne, 2(17), 179–200.
Kisilowska, M. (2011). Przestrzeń informacyjna jako termin informatologiczny. Zagadnienia Informacji Naukowej, 2, 35–52.
Lau, J. (2011). Kompetencje informacyjne w procesie uczenia się przez całe życie. Wytyczne [online].
Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, [21.12.2017], https://www.ifla.org/files/assets/information-literacy/publications/ifla-guidelines-pl.pdf
Lubacz, J. (2002). Development of Information Infrastructure. In: W. Cellary (ed.). Human. Development Report. Poland and the Global Information Society. Warsaw: United Nations Development Program.
Oleński, J. (2006). Infrastruktura informacyjna państwa w globalnej gospodarce. Warszawa: Wydaw. UW.
Osiński, Z. (2010). Nauka 2.0 w środowisku historyków najnowszych dziejów Polski. Praktyka i Teoria Informacji Naukowej i Technicznej, 4, 25–31.
Osiński, Z. (2014). Europejskie czasopisma historyczne w bazach Scopus i Web of Science w kontekście oceny dorobku naukowego historyków w Polsce. Zagadnienia Informacji Naukowej, 52(2), 47–91.
Osiński, Z. (2015). Open access w środkowoeuropejskiej historiografii – perspektywa informatologiczna. Zagadnienia Informacji Naukowej, 53(2), 31–64.
Pironti, J.P., (2006). Key Elements of a Threat and Vulnerability Management Program [online]. ISACA, [21.12.2017], http://iparchitects.com/wp-content/uploads/2016/07/Key-Elements-of-a-Threatand-Vulnerability-Management-Program-ISACA-Member-Journal-May-2006.pdf
Radomski, A. (2016). Wizualne analizy, wizualne narracje. W: R. Bomba, A. Radomski, E. Solska
(red.). Humanistyka cyfrowa. Badanie tekstów, obrazów i dźwięku (147–158). Lublin: Wydaw. E-Naukowiec.
Report (1994). Report on Europe and the Global Information Society: Recommendations of the High-level Group on the Information Society to the Corfu European Council. Bulletin of the European Union [online], Suppl. 2, [15.06.2017], http://aei.pitt.edu/1199/
Smith, L. C. (1981). Citation Analysis. Library Quarterly, 30(1), 83–106.
Stellner, F., Vokoun, M. (2014). Internet, Social Sciences and Humanities. Human Affairs, 24, 492–510.
Tufte, E. R. (2001). The Visual Display of Quantitative Information. Cheshire, CT: Graphics Press.
Ware, C. (2004). Information Visualization: Perception for Design. San Francisco, Morgan Kaufman.
Afiliacja: Instytut Informacji Naukowej i Bibliologii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Polska
Biogram:
Dr hab. Ewa Głowacka – profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu i dyrektor Instytutu Informacji Naukowej i Bibliologii UMK. Jej zainteresowania naukowe skupiają się wokół metodologii oceny jakości zasobów i usług biblioteczno-informacyjnych, zarządzania jakością i wiedzą. Wybrane publikacje: E. Głowacka, M. Górny, M. Kisilowska, Z. Osiński (2015). Model indywidualnej przestrzeni informacyjnej w procesie badawczym – wstępne założenia, Zagadnienia Informacji Naukowej, 53(2),18–30; E. Głowacka (2016). Badania wykorzystania e-booków w bibliotekach: obszary, metody, problemy. W: M. Góralska, A. Wandel (red.), Metody i narzędzia badań piśmiennictwa cyfrowego i jego użytkowników (151–161). Wrocław:
Wydaw. UWr; E. Głowacka (2016). Propozycja modelu badań funkcjonalności serwisów www bibliotek cyfrowych opartego na zasadach architektury informacji. Biblioteka Nostra, 2(44), 23–32; E. Głowacka (2016). Polskie repozytoria instytucjonalne jako miejsce dla otwartych zasobów naukowych i edukacyjnych. Zagadnienia Informacji Naukowej 55(1), 44–54.
Kontakt z autorką:
egt@umk.pl
Instytut Informacji Naukowej i Bibliologii
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
ul. Władysława Bojarskiego 1
87-100 Toruń
Afiliacja: Instytut Językoznawstwa, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Polska
Biogram:
Dr hab. Mirosław Górny – profesor UAM, kierownik Zakładu Systemów Informacyjnych w Instytucie Językoznawstwa UAM. Wybrane publikacje: M. Górny (2009). From the Old-Fashioned Library to the Public Library: Changes in the Cultural Functions of Polish Academic Libraries. In: W. Graves III et al.,
Advances in Library Administration and Organization (109–122). Emerald. Bingley 2009, vol. 27; M. Górny, P. Wierzchoń (2010). Polish Digital Libraries as a Philologists’ Tools. Poznań; M. Górny, J. Mazurek (2012). Key Users of Polish Digital Libraries. The Electronic Library, 30(4), 543–556; M. Górny, J. Catlow, J. Mazurek (2015). Evaluating Polish Digital Libraries from the Perspective of Non-Academic Users. The Electronic Library, 33(4), 714–729.
Kontakt z autorem:
mgorny@amu.edu.pl
Instytut Językoznawstwa
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Collegium Novum
al. Niepodległości 4
61-874 Poznań
Afiliacja: Katedra Badań nad Bibliotekami i Innymi Instytucjami Kultury, Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii, Uniwersytet Warszawski, Polska
Biogram:
Dr hab. Małgorzata Kisilowska – adiunkt na Wydziale Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii UW, zajmuje się zagadnieniami kulturowej funkcji bibliotek i informacji, a także kompetencji informacyjnych. Wybrane publikacje: M. Kisilowska (2016). Kultura informacji. Warszawa: Wydaw. SBP; M. Kisilowska, M. Paul, M. Zając (2016). Jak czytają Polacy? Warszawa: Centrum Cyfrowe Projekt: Polska; M. Kisilowska, J. Jasiewicz, A. Mierzecka (2016). Relativity is the Key: The Family of Digital Competencies’ Catalogues and Their Potential Applications. In: S. Kurbanoğlu et al. (eds.) Information Literacy: Key to an Inclusive Society. Communications in Computer and Information Science Series, vol. 676 (294–303). Springer International
Publishing AG.
Kontakt z autorką:
mdkisilo@uw.edu.pl
Katedra Badań nad Bibliotekami i Innymi Instytucjami Kultury
Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
Uniwersytet Warszawski
ul. Nowy Świat 69
00-927 Warszawa
Afiliacja: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Polska
Biogram:
Dr hab. Zbigniew Osiński – profesor w Instytucie Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa UMCS w Lublinie; specjalności: informatologia, historia najnowsza Polski, metodyka i jakość kształcenia. Najnowsze publikacje: Z. Osiński (2016). Zasoby internetu jako podręcznik akademicki – studium przypadku przedmiotu organizacja i zarządzanie informacją. e-Mentor, 3, 35–45; Z. Osiński (2016). Dyskusje o polskiej Akademii w odbiorze sceptycznego, cyfrowego humanisty i dydaktyka. Kronos. Metafizyka. Kultura. Religia, 3, 54–70; M. Górny, E. Głowacka, Z. Osiński, M. Kisilowska (2016). The Importance of the Study of Individual Information Space for Library Science. In: Proceedings of the 2016 International Conference on
Library and Information Science (LIS 2016) Kyoto, Japan 12–14.07.2016, (86–103). International Business Academics Consortium, Taipei; Z. Osiński (2016). Historia Polski w czasopismach indeksowanych w bazie Scopus. W: E. Głowacka, M. Jarocki, N. Pamuła-Cieślak (red.), Współczesne oblicza komunikacji i informacji (191–212). Przestrzeń informacyjna nauki. Toruń: Wydaw. UMK.
Kontakt z autorem:
zbigniew.osinski@gmail.com
Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
pl. Marii Curie-Skłodowskiej 4
20-031 Lublin
CC BY-NC-ND 4.0 Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
