Problem stabilności zachowań naukowców w zakresie cytowań w kontekście metodologii badań starzenia się publikacji naukowych i możliwość jego ujęcia ilościowego
Łukasz Opaliński
Afiliacja: Biblioteka Politechniki Rzeszowskiej, Polska
Marcin Jaromin
Afiliacja: Zakład Informatyki Chemicznej Wydziału Chemicznego Politechniki Rzeszowskiej, Polska
Jolanta Wikiera
Afiliacja: Biblioteka Politechniki Rzeszowskiej, Polska
Abstrakt
CEL/TEZA: Celem przedstawionych badań jest empiryczne przetestowanie hipotezy o istnieniu cechy stabilności zachowań naukowców w zakresie cytowań, rozumianej jako ich względna niezmienność w długich okresach czasu.
KONCEPCJA/METODY BADAŃ: W artykule podjęto próbę uzasadnienia i empirycznego ugruntowania synchronicznej metodologii badań starzenia się publikacji naukowych, w oparciu o analizę porównawczą zachowań w zakresie cytowań wykazywanych przez naukowców pracujących w obszarze inżynierii elektronicznej. W drodze analizy statystycznej zbadano rozkład prawdopodobieństwa wieku źródeł cytowanych w czterech reprezentatywnych dla dziedziny inżynierii elektronicznej periodykach naukowych i zestawiono uzyskane wyniki z rezultatami badania, które w odniesieniu do tych samych czasopism, przedstawił Emilio Matricciani w 1991 r.
WYNIKI I WNIOSKI: Potwierdzono zgodność typów rozkładów prawdopodobieństwa, którym podlegają daty wydania cytowanych materiałów źródłowych (i tym samym charakter procesu starzenia się piśmiennictwa w wybranym obszarze nauki), co zaświadcza wstępnie o względnej stabilności zachowań w zakresie cytowań uczonych publikujących na łamach zagranicznych periodyków dziedzinowych, obejmujących swoim zakresem tematycznym inżynierię elektroniczną.
ORYGINALNOŚĆ/WARTOŚĆ POZNAWCZA: W dotychczasowej literaturze przedmiotu publikowano jedynie prace, które poruszały podstawowy problem postawiony w niniejszym artykule tylko jako zagadnienie poboczne, usytuowane na marginesie głównego toku rozważań. Oryginalność zaproponowanego ujęcia omawianej tematyki zasadza się na wyraźnym wyartykułowaniu problemu, wykorzystaniu metody modelowania statystycznego do jego rozwiązania oraz wskazaniu płynących zeń implikacji, ważnych dla poznawczego uzasadnienia synchronicznej metodologii badań starzenia się literatury naukowej.
Słowa kluczowe
Bibliometria; Czasopisma naukowe; Zachowania w zakresie cytowania; Stabilność zachowania w zakresie cytowania; Starzenie się piśmienictwa naukowego; Metody statystyczne w informatologii
Deskryptory Biblioteki Narodowej
1901-2000; 1989-2000; 2001-; Badania ilościowe; Bibliometria; Czasopismo naukowe; Informatologia; Przypisy bibliograficzne; Publikacje naukowe;Bibliografia
Alvarez, P.; Escalona, I.; Pulgarin, A. (2000). What is wrong with obsolescence? Journal of the American Society for Information Science, 51(9), 812-815.
Borgman, Ch. L. (1990). Editor’s Introduction. In: Ch. Borgman (ed.) Scholarly communication and bibliometrics. Newbury Park: Sage Publications, 10-27.
Bornmann, L.; Daniel, H-D. (2008). What do citation counts measure? A review of studies on citing behavior. Journal of Documentation, 64(1), 45-80.
Bouabid, H.; Larivière, V. (2013). The lengthening of papers’ life expectancy: a diachronous analysis. Scientometrics, 97(3), 695-717.
Burrell, Q. (2001). Stochastic modelling of the first-citation distribution. Scientometrics, 52, 3-12.
Burrell, Q. L. (2002). Modelling citation age data: simple graphical methods from reliability theory. Scientometrics, 55(2), 273-285.
Camacho-Miñano, M.; Núñez-Nickel, M. (2009). The multilayered nature of reference selection. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 60(4), 754-777.
Chubin, D. E.; Moitra, S. D. (1975). Content analysis of references: adjunct or alternative to citation counting? Social Studies of Science, 5(4), 423-441.
Cole, J.; Cole, S. (1967). Scientific output and recognition: a study in the operation of the reward system in science. American Sociological Review, 32(3), 377-390.
Cronin, B. (1981). The need for a theory of citing. Journal of Documentation, 37(1), 16-24.
Cronin, B. (2000). Semiotics and evaluative bibliometrics. Journal of Documentation, 56(4), 440-453.
Diodato, V. (1994). Dictionary of bibliometrics. New York: Haworth Press.
Diodato, V.; Smith, F. (1993). Obsolescence of music literature. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 44(2), 101-112.
Egghe, L. (2010). A model showing the increase in time of the average and median reference age and the decrease in time of the price index. Scientometrics, 82(2), 243-248.
Egghe, L.; Ravichandra Rao, I.K. (1992). Citation age data and the obsolescence function: fits and explanations. Information Processing & Management, 28(2), 201-217.
Egghe, L.; Rousseau, R. (1990). Introduction to informetrics. Quantitative methods in library, documentation and information science. Amsterdam, New York, Oxford, Tokyo: Elsevier Science Publishers.
Egghe, L.; Rousseau, R. (2000). Aging, obsolescence, impact, growth and utilization: definitions and relations. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 51(11), 1004-1017.
Gargouri, Y.; Hajjem, Ch.; Larivière, V.; Gingras, Y.; Carr, L.; Brody, T.; Harnad, S. (2010). Self-Selected or Mandated, Open Access Increases Citation Impact for Higher Quality Research. PLoS ONE, 5(10), 1-12.
Gilbert, Nigel G. (1977). Referencing as Persuasion. Social Studies of Science, 7, 113-122.
Glänzel, Wolfgang (2004). Towards a Model for Diachronous and Synchronous Citation Analysis. Scientometrics, 60, 511-522.
Huntington, P.; Nicholas, D.; Jamali, H. R.; Tenopir, C. (2006). Article decay in the digital environment: an analysis of usage of OhioLINK by date of publication, employing deep log methods. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 57(13), 1840-1851.
IEEE (2015). History of IEEE [online]. The world’s largest professional association for the advancement of technology, [12.07.2015], http://www.ieee.org/about/ieee_history.html
InCites (2014). InCites Journal Citation Reports [online]. Thomson Reuters, [18.09.2014], https://jcr.incites.thomsonreuters.com/JCRHomePageAction.action
Kurtz, M. J.; Bollen, J. (2010). Usage bibliometrics. Annual Review of Information Science and Technology, 44(1), 1-64.
Larivière, V.; Archambault, É.; Gingras, Y. (2008). Long-term variations in the aging of scientific literature: from exponential growth to steady-state science (1900-2004). Journal of the American Society for Information Science and Technology, 59(2), 288-296.
Latour, B. (1987). Science in action: How to follow scientists and engineers through society. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Law, J.; French, D. (1974). Normative and interpretive sociologies of science. The Sociological Review, 22(4), 581-595.
Leydesdorff, L.; Bornmann, L.; Marx, W.; Milojević, S. (2014). Referenced Publication Years Spectroscopy applied to iMetrics: Scientometrics, Journal of Informetrics, and a relevant subset of JASIST. Journal of Informetrics, 8(1), 162-174.
Line, M.B.; Sandison, A. (1974). 'Obsolescence' and changes in the use of literature with time. Journal of Documentation, 30(3), 283-350.
Liu, M.(1993). The complexities of citation practice: a review of citation studies. Journal of Documentation, 49(4), 370-408.
McDonald, J. H. (2014). Recommendation [online]. Handbook of biological statistics, [26.07.2015], http://www.biostathandbook.com/small.html
Marx, W.; Bornmann, L. (2014). Tracing the origin of a scientific legend by reference publication year spectroscopy (RPYS): The Legend of the Darwin Finches. Scientometrics, 99(3), 839-844.
Marx, W.; Bornmann, L.; Barth, A.; Leydesdorff, L. (2014). Detecting the historical roots of research fields by reference publication year spectroscopy (RPYS). Journal of the Association for Information Science and Technology, 65(4), 751-764.
Matricciani, E. (1991). The probability distribution of the age of references in engineering papers. IEEE Transactions on Professional Communication, 34(1), 7-12.
Merton, R.K. (1973). The Normative Structure of Science. In: R.K. Merton (ed.) The Sociology of Science. Theoretical and Empirical Investigations. Chicago: The University of Chicago Press, 267-278.
Motylev, V. M. (1989). The main problems of studying literature aging. Scientometrics, 15(1), 97-109.
Nicholas, D.; Huntington, P.; Dobrowolski, T.; Rowlands, I.; Jamali, H. R.; Polydoratou, P. (2005). Revisiting ‘obsolescence’ and journal article ‘decay’ through usage data: an analysis of digital journal use by year of publication. Information Processing & Management, 41(6), 1441-1461.
Nicolaisen, J. (2007). Citation analysis. Annual Review of Information Science & Technology, 41(1), 609-641.
Norris, M,; Oppenheim, Ch.; Rowland, F. (2008). The citation advantage of open-access articles. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 59(12), 1963-1972.
Opaliński, Ł. (2013). Wybrane aspekty metodologii badań cyklu życiowego publikacji naukowych. Przegląd Biblioteczny, 81(2), 152-171.
Sheskin, D. J. (2007). Handbook of parametric and nonparametric statistical procedures. Boca Raton, London, New York: Chapman & Hall/CRC: Taylor & Francis Group.
Skalska-Zlat, M. (1988). Bibliometria – pojęcia, metody, kierunki badań. Roczniki Biblioteczne, XXXII(2), 259-283.
Small, H. G. (2004). On the shoulders of Robert Merton. Towards a normative theory of citation. Scientometrics, 60(1), 71-79.
Snarska, A. (2011). Statystyka. Ekonometria. Prognozowanie. Ćwiczenia z Excelem 2007. Warszawa: Wydawnictwo PLACET.
Stefaniak, B. (1999). Cytowania literatury naukowej i ich udział w procesie komunikacji. Zagadnienia Naukoznawstwa, 1(139), 49-56.
Stinson, R. E.; Lancaster, F. W. (1987). Synchronous Versus Diachronous Methods in the Measurement of Obsolescence by Citation Studies. Journal of Information Science, 13(2), 65-74.
Stringer, M. J.; Sales-Pardo, M.; Nunes Amaral, L. (2010). Statistical validation of a global model for the distribution of the ultimate number of citations accrued by papers published in a scientific journal. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 61(7), 1377-1385.
Taylor, John R. (2012). Wstęp do analizy błędu pomiarowego. Warszawa: Wyd. PWN.
Vaughan, L. (2008). Statistical methods for the information professional. A practical, painless approach to understanding, using, and interpreting statistics. Medford: New Yersey: Information Today, Inc.
Walkenbach, J. (2011). Excel 2010 PL. Biblia. Gliwice: Helion.
Wallace, D. P. (1986). The relationship between journal productivity and obsolescence. Journal of the American Society for Information Science, 37(3), 136-145.
Wallace, M. L.; Larivière, V.; Gingras, Y. (2009). Modeling a century of citation distributions. Journal of Informetrics, 3(4), 296-303.
White, M. D.; Wang, P. (1997). A qualitative study of citing behavior: contributions, criteria, and metalevel documentation concerns. The Library Quarterly: Information, Community, Policy, 67(2), 122-154.
WoS (2015). Results for: Publication name: (journal of lightwave technology). Refined by: Publication years: (1988) [online]. Web of Science Core Collection, [19.07.2015], http://apps.webofknowledge.com/Search.do?product=UA&SID=X1eEuyaFVxYksJlmQnY&search_mode=GeneralSearch&prID=fb2dbc34-13a7-46a3-a44f-da7589075a9b
Zhang, G.; Ding, Y.; Milojević, S. (2013). Citation content analysis (CCA): A framework for syntactic and semantic analysis of citation content. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 64(7), 1490-1503.
Afiliacja: Biblioteka Politechniki Rzeszowskiej, Polska
Biogram:
Mgr ŁUKASZ OPALIŃSKI uzyskał tytuł magistra w zakresie nauki o języku i komunikacji (jako specjalności
wyodrębnionej z kierunku filozofia) na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie w 2005 r. Ukończył
studium podyplomowe „Technologie informacyjne i bibliotekoznawstwo” w Wyższej Szkole Informatyki
i Zarządzania z siedzibą w Rzeszowie w 2009 r. oraz studium podyplomowe „Bibliotekarz dziedzinowy”
w Instytucie Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego w 2012 r. Pracuje
w Oddziale Informacji Naukowej Biblioteki Politechniki Rzeszowskiej na stanowisku bibliotekarza. Najważniejsze publikacje: Wybrane aspekty metodologii badań cyklu życiowego publikacji naukowych, Przegląd Biblioteczny 2013, 81(2), 152–171; ‘Annual aging factor’ jako narzędzie analiz starzenia się piśmiennictwa, Przegląd Biblioteczny 2013, 81(4), 466–484.
Kontakt z autorem:
lopa@prz.edu.pl
Biblioteka Politechniki Rzeszowskiej
al. Powstańców Warszawy 12
35–959 Rzeszów
Afiliacja: Zakład Informatyki Chemicznej Wydziału Chemicznego Politechniki Rzeszowskiej, Polska
Biogram:
Mgr Marcin Jaromin pracuje na stanowisku asystenta w Zakładzie Informatyki Chemicznej Wydziału Chemicznego Politechniki Rzeszowskiej. Tytuł magistra inżynieria uzyskał w 2004 r. na Wydziale Chemicznym
Politechniki Rzeszowskiej oraz w 2005 r. na Wydziale Elektrotechniki i Informatyki Politechniki Rzeszowskiej. Specjalizuje się w dziedzinie bioinformatyki i statystyki matematycznej. Najważniejsze publikacje:
Computer Aided Material Selection in Design Process. Annals of Computer Science and Information Systems, 2013, 1, 3–7; (współaut. B. Dębska) Komputerowo wspomagany dobór materiałów inżynierskich w procesie projektowania. W: B. Dębska, G. Fic (red.) Systemy Informacyjne w Chemii. Tom 3. Rzeszów: Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, 2006, 37–46; (współaut. B. Dębska,P. Peszko) Nowe metody kształcenia studentów na kierunku Technologia Chemiczna. Przemysł Chemiczny, 2006, 8–9, 1171–1174.
Kontakt z autorem:
mjaromin@prz.edu.pl
Zakład Informatyki Chemicznej
Wydział Chemiczny
Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza
al. Powstańców Warszawy 6
35–959 Rzeszów
Afiliacja: Biblioteka Politechniki Rzeszowskiej, Polska
Biogram:
Mgr JOLANTA WIKIERA pracuje na stanowisku bibliotekarza w Pracowni Zbiorów Specjalnych i Punkcie Informacji Normalizacyjnej Biblioteki Politechniki Rzeszowskiej. Tytuł magistra bibliotekoznawstwa uzyskała w 2004 r. na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.
Kontakt z autorką:
jw@prz.edu.pl
Biblioteka Politechniki Rzeszowskiej
al. Powstańców Warszawy 12
35–959 Rzeszów
CC BY-NC-ND 4.0 Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
