Wzmocnione publikacje: nowy model wsparcia komunikacji naukowej
Edyta Kędzierska
Afiliacja: Biblioteka Główna Politechniki Warszawskiej, Polska
Abstrakt
CEL/TEZA: Celem artykułu jest przedstawienie koncepcji wzmocnionych publikacji (ang. enhanced publications), które to mogą mieć wpływ na polepszenie i zoptymalizowanie komunikacji naukowej. W zmocnione publikacje są złożonymi obiektami cyfrowymi zawierającymi publikacje w formie standardowych książek, artykułów, raportów oraz powiązane z nimi dodatkowe elementy takie jak: surowe dane badawcze, nagrania filmowe i dźwiękowe, algorytmy, plany, modele, komentarze, itp.
KONCEPCJA/METODY BADAŃ: Przeprowadzono badanie ankietowe wśród polskich instytucji naukowych i badawczo-rozwojowych, których celem było zbadanie poziomu znajomości i wykorzystania wzmocnionych publikacji. Scharakrteryzowano sposoby zarządzania zasobami danych badawczych: ich produkcję, przechowywanie, archiwizowanie i udostępnianie oraz określono wykorzystanie i opinie na temat modelu otwartego dostępu.
WYNIKI I WNIOSKI: Wśród polskich instytucji badawczych tworzenie wzmocnionych publikacji jest działaniem raczej nie często realizowanym. Wprawdzie większość instytucji deklaruje stosowanie praktyki powiązywania danych badawczych z publikacjami jednak głównie dzieje się to poprzez zamieszczanie jedynie informacji o dostępie do danych źródłowych, a nie cyfrowych obiełrtów w otwartych zasobach.
ORYGINALNOŚĆ/WARTOŚĆ POZNAWCZA: Przeprowadzone badania są częścią projektu realizowanego w ramach współpracy z krajami Grupy Wyszehradzkiej, którego celem było scharakteryzowanie specyfiki komunikacji naukowej w krajach członkowskich oraz określenie kierunków rozwoju. Artykuł przybliża koncepcję wzmocnionych publikacji, które na gruncie polskim są jeszcze stosunkowo mało znane.
Słowa kluczowe
Wzmocnione publikacje; Otwarty dostęp; Otwarte dane; Komunikacja naukowa
Deskryptory Biblioteki Narodowej
2001-; Dokumenty audiowizualne; Dokumenty elektroniczne; Informacja naukowa; Komunikacja naukowa; Komunikacja społeczna; Open Access; Otwarte dane; Polska;Bibliografia
Adriaansen, D.; Hooft, J. (b.d.) Properties of enhanced publications and the supporting tools, [online] [24.02.2015], http://www.cs.uu.nl/docs/vakken/mdic/papers/Adriaansen-fin.pdf
Bednarek-Michalska, B. (2012). Repozytoria surowych danych – dlaczego biblioteki powinny je znać? Biuletyn EBIB [online], 8 (135), [10.03.2015], http://www.nowyebib.info/images/stories/ numery/135/135_michalska_.pdf
Bednarek-Michalska, B. (2013). Otwarte dane surowe. Kraków: Pedagogiczna Biblioteka Cyfrowa. [online], [10.03.2015], http://pbc.up.krakow.pl/dlibra/docmetadata?id=3467&from=publication
Dmochowska, H., red. (2013). Rocznik statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2013. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych.
Dmochowska, H., red. (2014). Rocznik statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2014. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych. [online] [24.02.2015], http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki- -statystyczne/roczniki-statystyczne/rocznik-statystyczny-rzeczypospolitej-polskiej-2014,2,9.html
Federacja Bibliotek Cyfrowych. [online], [04.03.2015], http://fbc.pionier.net.pl/owoc/list-libs
Godtsenhoven, K., van et al. (2009). Emerging Standards for Enhanced Publications and Repository Technology: Survey on Technology. [online], Amsterdam: Amsterdam University Press, [24.02.2015], http://dare.uva.nl/cgi/arno/show.cgi?fid=150752
Hofmokl, J. et al. (2009). Przewodnik po otwartej nauce. Warszawa: ICM. [online], [03.03.2015], http://creativecommons.pl/wp-content/uploads/2012/06/Przewodnik_Po_Otwartej_Nauce.pdf
Horizon 2020 (2013). Guidelines on Data Management in Horizon 2020, [online], European Commission. Horizon 2020. The EU Framework Programme for Research and Innovation, [04.03.2015], http://ec.europa.eu/research/participants/data/ref/h2020/grants_manual/hi/oa_pilot/h2020-hi- -oa-data-mgt_en.pdf
Kozierski, P. et al. (2013). Open Access. Analiza zjawiska z punktu widzenia polskiego naukowca. Poznań-Kraków: Impuls. [online] [03.03.2015], https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/ 123456789/2513/Open%20Access.pdf
Nahotko, M. (2010). Komunikacja naukowa w środowisku cyfrowym: globalna biblioteka cyfrowa w informatycznej infrastrukturze nauki. Warszawa: Wydaw. SBP.
OECD (2007). Principles and Guidelines for Access to Research Data from Public Funding [online]. The Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD), [04.03.2015], http:// www.oecd.org/science/sci-tech/38500813.pdf
Open Data (2012). Open Data Handbook Documentation. Release 1.0.0. [online], [24.02.2015], http:// opendatahandbook.org/
Szprot, J., red. (2014). Otwarta nauka w Polsce 2014. Diagnoza. Warszawa: Wydaw. ICM. [online], [03.03.2015], http://pon.edu.pl/index.php/nasze-publikacje
Verhaar, P. (2009). Object Models and Functionalities. In: Vernooy-Gerritsen M. (eds.) Enhanced Publications. Linking Publications and Research Data in Digital Repositories [online], Amsterdam: University Press, 93–129, [25.06.2015], http://dare.uva.nl/cgi/arno/show.cgi?fid=150723
Vernooy-Gerritsen, M., ed. (2009). Enhanced Publications: Linking Publications and Research Data in Digital Repositories. Amsterdam: Amsterdam University Press, [online] [24.02.2015], http:// dare.uva.nl/cgi/arno/show.cgi?fid=150723
Afiliacja: Biblioteka Główna Politechniki Warszawskiej, Polska
Biogram:
mgr EDYTA KĘDZIERSKA ukończyła studia magisterskie w instytucie Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych Uniwersytetu Warszawskiego oraz studia licencjackie na kierunku Socjologia na Uniwersytecie Warszawskim. Od 2011 roku bibliotekarz w Oddziale Udostępniania i Przechowywania Zbiorów w Bibliotece Główne PW. Jej zainteresowania skupiają się wokół statystyki bibliotecznej oraz analizy efektywności i jakości pracy bibliotek. Współpracuje z Zespołem SBP ds. analizy funkcjonowania bibliotek. Najważniejsze publikacje: (1) E. Kędzierska, J. Sobielga, A. Zawałkiewicz: Nowa jakość w badaniach użytkowników bibliotek. Bibliotekarz 2015, nr 1, s. 12–15. (2) E. Kędzierska, A. Zawałkiewicz: Jak przeprowadzić badania satysfakcji użytkowników biblioteki? Poradnik dla bibliotekarzy. Warszawa, 2014. W: Analiza Funkcjonowania Bibliotek [online], [19.01.2014], http://pliki.sbp.pl/afb/jak-przeprowadzic-badania-satysfakcji.pdf (3) E. Kędzierska, A. Zawałkiewicz: Potrzeby szkoleniowe bibliotekarzy w zakresie statystyki bibliotecznej. Biuletyn EBIB 2014, nr 8 (153), Edukacja i rozwój osobisty bibliotekarzy [online], [19.01.2014], http://open. ebib.pl/ojs/index.php/ebib/article/view/283/466 (4) Ocena Systemu Biblioteczno-Informacyjnego Politechniki Warszawskiej – metodyka badań, E. Kędzierska et al. W: Znaczenie i badania jakości w bibliotekach: V Konferencja Biblioteki Politechniki Łódzkiej, Łódź-Rogów, 13–15 czerwca 2012 r.: materiały konferencyjne, Łódź 2012, s. 147–170. (5) Sprawozdanie Zespołu ds. oceny funkcjonowania Systemu Biblioteczno-Informacyjnego Politechniki Warszawskiej, [oprac. Elżbieta Gruszczyńska et al.], Biblioteka Główna Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2012.
Kontakt z autorką:
E.Kedzierska@bg.pw.edu.pl
Biblioteka Główna Politechniki Warszawskiej
Plac Politechniki 1
00-661 Warszawa
CC BY-NC-ND 4.0 Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
