Językowe aspekty polskiej polityki naukowej: pomiędzy lokalnością a globalizacją informacji
Piotr Nowak
Afiliacja: Instytut Językoznawstwa, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Polska
Abstrakt
CEL/TEZA: Udowodnienie tezy, że na polską politykę językową w istotny sposób wpływają instytucje kreujące politykę naukową.
KONCEPCJA/METODY BADAŃ: Konfrontacja założeń polityki językowej władz polskich wyrażonej w Konstytucji RP oraz Ustawie o języku polskim z aktami prawnymi wydanymi przez instytucje odpowiedzialne za polską politykę naukową.
WYNIKI I WNIOSKI: W założeniach polityki naukowej widoczny jest brak dbałości o przestrzeganie ducha Ustawy o języku polskim, choć jest ona zgodna z jej literą. Duch tej ustawy - wyrażony przede wszystkim w jej uroczystej preambule - kłóci się z nakłanianiem środowisk akademickich w Polsce do publikowania swego dorobku w językach obcych - przede wszystkim wjęzyku angielskim.
ORYGINALNOŚĆ/WARTOŚĆ POZNAWCZA: Zarówno w literaturze informatologicznej, jak i językoznawczej dotychczas rzadko podejmowano problematykę kreowania polityki językowej przez instytucje odpowiedzialne za politykę naukową.
Słowa kluczowe
Planowanie języka; Polityka językowa; Polityka naukowa; Nauka o informacji
Deskryptory Biblioteki Narodowej
2001-; Informatologia; Polityka językowa; Polityka naukowa; Prawodawstwo; Polska;Bibliografia
Bańczerowski, J. C. (2011). Kilka uwag o prawnej ochronie języka polskiego i węgierskiego. Język. Komunikacja. Informacja, 6, 63–70.
KBN (1999). Komitet Badań Naukowych. Zespół Nauk Humanistycznych (H01) [online]. Szczególne zasady i definicje oceny parametrycznej jednostek naukowych i jednostek badawczo-rozwojowych [27.02.2015], http://kbn.icm.edu.pl/finauki98/system/ost/ost_h01.html
Konstytucja (1997). Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997. Dz. U., Nr 78, poz. 483.
Lisek, G. (2011). Polityka językowa Polski i jej sąsiadów na przykładzie Republiki Czeskiej i Republiki Słowackiej. Język. Komunikacja. Informacja, 6, 79–89.
Lubaś, W. red. (1977). Socjolingwistyka 1. Polityka językowa. Katowice: Wydaw. UŚ.
MNiSW (2012). Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego [online]. Komunikat Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie kryteriów i trybu oceny czasopism naukowych [27.02.2015], www.nauka.gov.pl/komunikaty/komunikat-ministra-nauki-i-szkolnictwa-wyzszego-w-sprawiekryteriow- i-trybu-oceny-czasopism-naukowych_31365.html
MNiSW (2015a). Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego [online]. Komitet Ewaluacji Jednostek Naukowych [27.02.2015], http://www.nauka.gov.pl/komitet-ewaluacji-jednostek-naukowych-main/
MNiSW (2015b). Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego [online]. Komitet Polityki Naukowej [27.02.2015], http://www.nauka.gov.pl/komitet-polityki-naukowej-nauka
NCN (2013). Narodowe Centrum Nauki [online]. Zarządzenie Nr 32/2013 Dyrektora Narodowego Centrum Nauki z dnia 16 września 2013 r. w sprawie określenie szczegółowego trybu sporządzania ocen wniosków przez zespoły ekspertów [27.02.2015], http://www.ncn.gov.pl/sites/default/files/ pliki/zarzadzenia-dyrektora/zarzadzenieDyr-32_2013.pdf
NPRH (2015a). Narodowy Program Rozwoju Humanistyki [online], [27.02.2015], http://www.nauka. gov.pl/narodowy-program-rozwoju-humanistyki/
NPRH (2015b). Narodowy Program Rozwoju Humanistyki [online]. Zdobywamy granty na badania [27.02.2015], http://www.granty-na-badania.com/p/narodowy-program-rozwoju-humanistyki.html
Pisarek, W. (2008). Polityka językowa w wybranych krajach europejskich. W: J. Warchala, D. Krzyżyk (red.), Polska polityka językowa w Unii Europejskiej. Katowice: Wydaw. UŚ, s. 79–105.
RGNiSW (b.d.). Rada Główna Nauki i Szkolnictwa Wyższego [online], [27.02.20155], http://www. rgnisw.nauka.gov.pl
RJP (2008). Interwencja w sprawie punktacji za prace naukowe [online]. Rada Języka Polskiego [27.02.2015], http://www.rjp.pan.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=106:interwencja- w-sprawie-punktacji-za-prace-naukowe&catid=46:interwencje-rady
Rozporządzenie (2012). Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z 13 lipca 2012 roku w sprawie kryteriów i trybu przyznawania kategorii jednostkom naukowym. Dz. U., poz. 877.
Śliwerski, B. (2013). Protest Komitetów Naukowych PAN przeciwko dewaluacji nauki [online]. Pedagog [27.02.2015], http://sliwerski-pedagog.blogspot.com/2013/02/protest-komitetow-naukowych- pan.html
Trzcionowski, L. (2014) Polemicznie o uczelniach i niedawnych publikacjach na ich temat, http:// obywatelenauki.pl/2014/03/lech-trzcionkowski-polemicznie-o-uczelniach-i-niedawnychpublikacjach- na-ich-temat
UAM (2005). List dziekana Wydziału Neofilologii UAM prof. dra hab. Józefa Darskiego do ministra nauki i informatyzacji prof. dra hab. Michała Kleibera z 24.10.2005 r. [brak nagłówka, dok. niepubl.].
UAM (2013). Uchwała w sprawie: wsparcia protestu środowiska akademickiego przeciwko parametryzacji i biurokratyzacji nauki i poparcia Uchwały przekazanej przez Wydział Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej. Poznań 27. 02. 2013 [dok. niepubl.].
Uchwała (2012). Uchwała Zarządu Głównego Towarzystwa Kultury Języka. Forum Akademickie [27.02.2015], https://forumakademickie.pl/aktualnosci/2012/2/28/1153/uchwala-zarzadu-glownego- towarzystwa-kultury-jezyka-w-sprawie-ochrony-polskiego-jezyka-naukowego/
Ustawa (1999). Ustawa z dnia 7 października o języku polskim. Dz. U., Nr 90, poz. 999.
Ustawa (2010). Ustawa z dnia 30 kwietnia 2010 o Narodowym Centrum Nauki. Dz. U., Nr 96, poz. 617.
UW (2013). Stanowisko Rady Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego w sprawie kompleksowej oceny jednostki naukowej za lata 2009–2012 [27.02.2015], www.wh.uw.edu.pl/ zalki/upload2044.doc
Wiertlewski, S. (2011). Wielopodmiotowość współczesnej polskiej polityki językowej. Język. Komunikacja. Informacja, 6, 99–107.
Zarządzenie (2012). Zarządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 28 marca 2012 w sprawie powołania Zespołu specjalistycznego do oceny czasopism naukowych dla potrzeb przyszłej oceny parametrycznej i sporządzenia wykazu wybranych czasopism naukowych. Dziennik Urzędowy MNiSW poz. 28.
Afiliacja: Instytut Językoznawstwa, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Polska
Biogram:
Dr hab. PIOTR NOWAK jest profesorem na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu, kierownikiem Zakładu Infolingwistyki w Instytucie Językoznawstwa UAM; specjalizuje się w historii ruchu wydawniczego,
nauce o informacji oraz wybranych aspektach polityki językowej; autor stu kilkudziesięciu publikacji, w tym
m.in. następujących książek: Wybrane problemy efektywności polskich czasopism naukowych z dziedziny
humanistyki (Poznań 2000), Bibliometria. Webometria. Podstawy. Wybrane zastosowania (wyd. 1 Poznań
2006, wyd. 2 Poznań 2008), Cenzura wobec rynku książki. Wojewódzki Urząd Kontroli Prasy, Publikacji
i Widowisk w Poznaniu w latach 1946–1955 (Poznań 2012).
Kontakt z autorem:
pnowak@amu.edu.pl
Instytut Językoznawstwa
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
al. Niepodległości 4
61-874 Poznań
CC BY-NC-ND 4.0 Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe