Media społecznościowe jako źródło informacji bibliograficznej w naukach humanistycznych. Komunikat z badań.
Piotr Tafiłowski
Afiliacja: Katedra Informatologii, Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii, Uniwersytet Warszawski, Polska
Abstrakt
CEL/TEZA: Celem artykułu jest przedstawienie wyników pilotażowego badania dotyczącego pewnych elementów zachowań informacyjnych humanistów, pracowników naukowych polskich uczelni, w sieciach społecznościowych. Chodzi o wykorzystywanie ich jako źródła informacji bibliograficznej w zakresie nowych publikacji we własnej dyscyplinie.
KONCEPCJA/METODY BADAŃ: Pilotażowe badanie sondażowe tego typu zachowań informacyjnych przeprowadzone zostało w maju 2016 r. za pomocą ankiety udostępnionej na Facebooku i skierowanej do polskich badaczy humanistyki lub nauk społecznych. Przeprowadzono także wyszukiwanie artykułów zagranicznych poświęconych tej problematyce, by przedstawić światowy stan badań tej problematyki i na tym tle zarysować sytuację w Polsce.
WYNIKI I WNIOSKI: Badacze zagraniczni zgodni są co do tego, że korzystanie przez naukowców z mediów społecznościowych zwiększa liczbę cytowań oraz podnosi ogólny wpływ społeczny akademików aktywnie korzystających z tej formy popularyzacji. Wyniki badania sondażowego przeprowadzonego wśród badaczy polskich pokazały, że coraz chętniej korzystają oni z mediów społecznościowych poszukując informacji oraz tworząc sieci kontaktów. Nadal jednak możliwości oferowane przez nowe nowe media nie są w pełni wykorzystywane.
ORYGNALNOŚĆ/WARTOŚĆ POZNAWCZA: W Polsce nie prowadzono dotychczas badań nad tą formą nieformalnych zachowań komunikacyjnych pracowników wyższych uczelni.
Słowa kluczowe
Nieformalne zachowania komunikacyjne; Komunikacja naukowa; Niewidzialne kolegia; Sieci kontaktów; Dzielenie się informacją i wiedzą; Media społecznościowe; Nauka 2.0.
Bibliografia
Barjak, F. (2006). The Role of the Internet in Informal Scholarly Communication. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 57 (10), 1350–1367.
Baykoucheva, S. (2015). Managing Scientific Information and Research Data . Amsterdam: Elsevier.
Cisek, S. (2008a). Nauka 2.0. Nowe narzędzia komunikacji naukowej [online]. e-LiS, [11.05.2016], http://eprints.rclis.org/11212/
Cisek, S. (2008b). Weblogi (blogi) – nowe narzędzie komunikacji w nauce. W: D. Pietruch-Reizes (red.) Zarządzanie informacją w nauce. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 170–177.
Cisek, S.; Sapa, R. (2007). Komunikacja naukowa w Internecie – mity i rzeczywistość. W: W. Lubaszewski (red) Komputer – Człowiek – Prawo. Kraków: Wydaw. UJ, 39–49.
Eysenbach, G. (2011). Can Tweets Predict Citations? Metrics of Social Impact Based on Twitter and Correlation with Traditional Metrics of Scientific Impact. Journal of Medical Internet Research, 13 (4), [27.04.2016], http://www.jmir.org/2011/4/e123/
Genoni, P.; Merrick, H.; Willson, M. (2014). Virtual Symposia: An Investigation into Scholarly Communities Online [online]. Academia.edu, [18.05.2016], https://www.researchgate.net/publication/240636706_Virtual_symposia_an_investigation_into_scholarly_communities_online
Genoni, P.; Merrick, H.; Willson, M. (2005). Community, Communication, Collaboration: Scholarly Practice in Transformation. In: Proceedings of the Next Wave of Collaboration: Educause Australasia 2005, April 5–8, 2005 [online]. Auckland, NZ: Curtin Univeristy, [18.05.2016], http://espace.library.curtin.edu.au/R?func=dbin-jump-full&local_base=gen01-era02&object_id=19204
Gmiterek, G. (2012). Biblioteka w środowisku społecznościowego Internetu : biblioteka 2.0. Warszawa: Wydaw. SBP.
Gresham, J. (1994). From Invisible College to Cyberspace College: Computer Conferencing and the Transformation of Informal Scholarly Communication Networks. Interpersonal Computing and Technology Journal, 2 (4), 37–52.
Holmberg, K.; Thelwall, M. (2013). Disciplinary Differences in Twitter Scholarly Communication. In: J. Gorraiz; E. Schiebel; C. Gumpenberger; M. Hörlesberger; H. Moed (eds.) Proceedings of the 14th International Society of Scientometrics and Informetrics Conference, Vienna, Austria. Wien: Austrian Institute of Technology, 567–582.
Jachimczyk, A. (2008). Bazy internetowe księgarń jako źródło informacji. W: D. Pietruch-Reizes, W. Babik (red.) Wymiana informacji i rozwój profesjonalnych usług informacyjnych w edukacji, nauce i kulturze na rzecz społeczeństwa opartego na wiedzy. Katowice: PTIN, 245–253.
Jung, B. red. (2010). Wokół mediów ery Web 2.0. Warszawa: Wydaw. Akademickie i Profesjonalne.
Kjellberg, S. (2009). Blogs as Interface Between Several Worlds. A Case Study of the Swedish Academic Blogosphere. Human IT, 10 (3), 1–45.
Kotuła, S.D. (2013). Komunikacja bibliologiczna wobec World Wide Web. Lublin: Wydaw. UMCS.
Krakowska, M. (2008). Nowe formy komunikacji społecznej w europejskiej przestrzeni edukacyjnej. Kraków: Wydaw. UJ.
Kulczycki, E. (2012). Blogi i serwisy naukowe. Komunikacja naukowa w kulturze konwergencji. W: I. Sójkowska (red.) Materiały konferencyjne EBIB, 22. Toruń: Stowarzyszenie EBIB, [16.05.2016], https://repozytorium.amu.edu.pl/handle/10593/2520
Liang, X.; Su, L.Y.-F.; Yeo, S.K.; Scheufele, A.A.; Brossard, D.; Xenos, M.; Nealey, P.; Corley, E.A. (2014). Building Buzz: (Scientists) Communicating Science in New Media Environments. Journalism & Mass Communication Quarterly, 91 (4), 772–791.
Machlarz, A. (2014). Nadinformatywność systemów informacyjnych. W: E. Głowacka, M. Kowalska, P. Krysiński (red.) Współczesne oblicza komunikacji i informacji. Problemy, badania, hipotezy. Toruń: Wydaw. Nauk. UMK, 231–242.
Mierzecka-Szczepańska, A. (2013). Badania zachowań informacyjnych. Warszawa: Wydaw. SBP.
Mollett, A.; Moran, D.; Dunleavy P. (2011). Using Twitter in University Research, Teaching and Impact Activities [online]. LSE Research Online, [11.05.2016], http://eprints.lse.ac.uk/38489/1/Using_Twitter_in_university_research%2C_teaching_and_impact_activities_(LSE_RO).pdf
Nahotko, M. (2008) Czy nastąpi koniec druku? Komunikacja naukowa XXI wieku oparta na publi-kacjach elektronicznych. W: D. Pietruch-Reizes, W. Babik (red.) Wymiana informacji i rozwój profesjonalnych usług informacyjnych w edukacji, nauce i kulturze na rzecz społeczeństwa opartego na wiedzy. Katowice: PTIN, 78–91.
Nahotko, M. (2010). Komunikacja naukowa w środowisku cyfrowym: globalna biblioteka cyfrowa w informatycznej infrastrukturze nauki. Warszawa: Wydaw. SBP.
Nicholas, D.; Dobrowolski, Z. (2001). Informacyjny gracz: nowa koncepcja użytkownika informacji. Praktyka i Teoria Informacji Naukowej 1–2, 4–9.
Osińska, V.; Komendziński, T. (2014). Naukowcy na Facebooku. Wizualizacja sieci społecznych w nauce. W: E. Głowacka, M. Kowalska, P. Krysiński (red.) Współczesne oblicza komunikacji i informacji. Problemy, badania, hipotezy. Toruń: Wydaw. Nauk. UMK, 269–282.
Pacek, J. (2010). Bibliografia w zmieniającym się środowisku informacyjnym . Warszawa: Wydaw. SBP.
Panahi, S.; Watson, J.; Partridge, H. (2013). Towards Tacit Knowledge Sharing over Social Web Tools. Journal of Knowledge Management 17 (3), 379 – 397.
Panahi, S.; Watson, J.; Partridge, H. (2012). Social Media and Tacit Knowledge Sharing: Developing a Conceptual Model, World Academy of Science, Engineering and Technology 64, 1095–1102.
Pikas, Ch.K. (2006). The Impact of Information and Communication Technologies on Informal Scho -larly Scientific Communication: A Literature Review [online].
University of Maryland, [11.05.2016], http://terpconnect.umd.edu/~cpikas/878/Pikas_The_Impact_of_ICTs_on_ISSC_0506.pdf
Priem, J.; Taraborelli, D.; Groth, P.; Neylon, C. (2012). Altmetrics: A Manifesto [online]. Altmetrics, [18.05.2016], http://altmetrics.org/manifesto
Priem, J.; Piwowar, H.A.; Hemminger, B.M. (2011). Altmetrics in the Wild: Using Social Media to Explo-re Scholarly Impact [online]. Altmettrics, [18.05.2016], http://altmetrics.org/altmetrics12/priem/
Puckett Rodgers, E.; Barbrow, S. (2014). Wskaźniki altmetryczne i ich rosnące znaczenie w biblio-tekach naukowych [online], Biuletyn EBIB, 6 (151), [18.05.2016], http://open.ebib.pl/ojs/index.php/ebib/article/view/249
Sapa, R. (2009). Metodologia badań obszaru pośredniczenia w komunikacji naukowej z perspektywy nauki o informacji. Kraków: Wydaw. UJ.
Sapa, R. (2008). Przypadkowe pozyskiwanie informacji o literaturze naukowej. Inne spojrzenie na jakość systemów informacyjnych dla naukowców. W: D. Pietruch-Reizes, W. Babik (red.) Wymiana informacji i rozwój profesjonalnych usług informacyjnych w edukacji, nauce i kulturze na rzecz społeczeństwa opartego na wiedzy. Katowice: PTIN, 77–85.
Sarewitz, D. (2016). The Pressure to Publish Pushes Down Quality [online]. Nature, 533 (12 May 2016), [18.05.2016], http://www.nature.com/news/the-pressure-to-publish-pushes-down-quality-1.19887?
Świgoń, M. (2015). Dzielenie się wiedzą i informacją : specyfika nieformalnej komunikacji w polskim środowisku akademickim. Olsztyn: Wydaw. UWM.
Tapscott, D.; Williams, A.D. (2008). Wikinomia: o globalnej współpracy, która zmienia wszystko. Warszawa: Wydaw. Akademickie i Profesjonalne.
Thelwall, M.; Haustein, S.; Larivière, V.; Sugimoto, C.R. (2013). Do Altmetrics Work? Twitter and Ten Other Social Web Services [online]. PLOS, [18.05.2016], http://dx.doi.org/10.1371/journal.pone.0064841
Van Norden, R .(2014). Online Collaboration: Scientists and the Social Network [online]. Nature, 512 (14 August 2014), [18.05.2016], http://www.nature.com/news/online-collaboration-scientists-and-the-social-network-1.15711
Waters, L. (2009). Zmierzch wiedzy. Przemiany uniwersytetu a rynek publikacji naukowych. Kraków: Homini.
Wilcox, C. (2011). Social Media for Scientists. Part 1: It’s Our Job [online]. Scientific American [11.05.2016], http://blogs.scientificamerican.com/science-sushi/social-media-for-scientists-part--1-it-8217-s-our-job/
Wiorogórska, Z. (2015). Field-Specific Information Needs of Doctoral Students in Psychology. A Comparative Study. In: S. Kurbanoglu, J. Boustany, S. Spiranec, E. S. Grassian, D. Mizrachi, & L. Roy (eds.) Information Literacy: Moving Toward Sustainability. Third European Conference, ECIL 2015, Tallinn, Estonia, October 19–22, 2015, Revised Selected Papers. Springer International Publishing Switzerland, 375–382.
Wójcik, M. (2013). Web 2.0 w działalności usługowej instytucji książki. Kraków: Wydaw. UJ.
Afiliacja: Katedra Informatologii, Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii, Uniwersytet Warszawski, Polska
Biogram:
Dr hab. Piotr Tafiłowski , adiunkt w Katedrze Informatologii na Wydziale Dziennikarstwa, Informacji
i Bibliologii Uniwersytetu Warszawskiego. W pracy naukowej i dydaktycznej zajmuje się bibliologią
historyczną, dziejami komunikacji społecznej oraz zagadnieniami informatologii. Najważniejsze nowe
publikacje: Rejestracja rękopiśmiennych i drukowanych poloników w zbiorach zagranicznych – problem
wciąż otwarty, Roczniki Biblioteczne 58 (2014) [druk 2015], 87–100; Anti-Turkish Literature in 15th-16th
Century Europe, Tarih İncelemeleri Dergisi, XXX/1 (2015), 231–280; Antyturecka korespondencja Macieja
Korwina i Sykstusa IV : przyczynek do dziejów propagandy w stosunkach międzynarodowych w późnym
średniowieczu, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne, 143 (2016), 1, 37–55.
Kontakt z autorem:
p.tafilowski@gmail.com
Katedra Informatologii
Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
Uniwersytet Warszawski
ul. Nowy Świat 69
00-927 Warszawa
CC BY-NC-ND 4.0 Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
