Dane badawcze: zarządzanie i otwieranie. Perspektywy polskie i europejskie
Zuzanna Wiorogórska
https://orcid.org/0000-0003-1015-2000
Afiliacja: Department of Information Studies, Faculty of Journalism, Information and Book Studies University of Warsaw, Polska
Abstrakt
Cel/Teza: Celem artykułu jest nakreślenie kierunków zarządzania i otwierania danych badawczych w Polsce i w Unii Europejskiej, na podstawie analizy ostatnio opublikowanych polskich i europejskich aktów prawnych i dokumentów innego typu, a także różnych międzynarodowych przedsięwzięć, które mogą mieć wpływ na komunikację i publikowanie naukowe.
Koncepcja/Metody badań: Wykorzystano krytyczną analizę dokumentów prawnych i piśmiennictwa przedmiotu.
Wyniki i wnioski: Skupiono się na uwypukleniu kluczowych elementów omawianych dokumentów i inicjatyw, podkreślając, jakie kierunki wyznaczają one w zarządzaniu i otwieraniu danych badawczych i jaki wpływ mogą wywrzeć na polską i europejską działalność naukową. Nakreślono także możliwe sprzeczności pomiędzy europejskimi (unijnymi) a polskimi politykami dotyczące danych badawczych i komunikacji naukowej.
Ograniczenia badań: W artykule skupiono uwagę na dokumentach i inicjatywach polskich i wydanych (zainicjowanych) przez Unię Europejską (UE). Nie poddano analizie dokumentów poszczególnych państw – członków UE. Jest zatem możliwe, że pewne rozwiązania w zakresie zarządzania i otwierania danych badawczych zostały podjęte na szczeblu krajowym w niektórych z tych państw, jednak nie zostały one uwzględnione w artykule.
Zastosowanie praktyczne: Artykuł może stanowić podstawę do refleksji nad powiązaniami pomiędzy regulacjami wydanymi na szczeblu europejskim (unijnym) i krajowym (w tym przypadku polskim) a dotychczasowymi praktykami i wymaganiami stawianymi obecnie w komunikacji naukowej, często stojącymi w sprzeczności z tymi regulacjami.
Oryginalność/Wartość poznawcza: Zgodnie z wiedzą autorki, artykuł jest pierwszą próbą analizy najnowszych polskich i europejskich dokumentów i inicjatyw związanych z zarządzaniem danymi badawczymi i otwieraniem danych (otwartą nauką).
Słowa kluczowe
Dane badawcze; Otwarte dane badawcze; Zarządzanie danymi badawczymi.
Bibliografia
Bryant, R., Lavoie, B., Malpas, C. (2017). A Tour of the Research Data Management (RDM) Service Space. Part 1: The Realities of Research Data Management. Dublin, Ohio [online]. OCLC OnlineComputer Library Center, Inc. [9.07.2019], http://www.oclc.org/content/dam/research/publications/2017/oclcresearch-research-data-management-service-space-tour-2017-a4.pdf
Buddenbohm, S., Cretin, N., Dijk, E., Gaiffe, B., De Jong, M., Le Teiller-Becquart, N., Minel, J.-L. (2016). State of the Art Report on Open Access Publishing of Research Data in the Humanities [online]. Archive ouverte HAL [9.07.2019], https://halshs.archives-ouvertes.fr/halshs-01357208/document
Burgi, P.-Y., Blumer, E., Makhlouf-Shabou, B. (2017). Research Data Management in Switzerland: National Efforts to Guarantee the Sustainability of Research Outputs. IFLA Journal [online], 43(1), 5–21, https://doi.org/10.1177/0340035216678238
Carlson, J., Fosmire, M., Miller, C. C., Sapp Nelson, M. (2011). Determining Data Information Literacy Needs: A Study of Students and Research Faculty. Library and the Academy, 11(2), 629–657.
Conrad, S., Shorish, Y., Whitmire, A. L., Hswe, P. (2017). Building Professional Development Opportunities in Data Services for Academic Librarians. IFLA Journal [online], 43(1), 65–80. https://doi.org/10.1177/0340035216678237
European Commission (n.d.). Research & Innovation. Participant Portal H2020 Online Manual [online], Research and Innovations. European Commision [9.07.2019], http://ec.europa.eu/research/participants/docs/h2020-funding-guide/cross-cutting-issues/open-access-data-management/open-access_en.htm
European Commission (2018a). Commission Recommendation (EU) 2018/790 of 25 April 2018 on Access to and Preservation of Scientific Information. Official Journal of the European Union, 134, 12–18.
European Commission (2018b). Turning FAIR into Reality. Final Report and Action Plan on FAIR Data. Brussels: European Commission, Directorate General for Research and Innovation.
European Commission (2019). Future of Scholarly Publishing and Scholarly Communication. Report of the Expert Group to the European Commission [online]. Publications Office of the European Union [9.07.2019], https://publications.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/464477b3-2559-11e9-8d04-01aa75ed71a1
European Research Council (2017). Guidelines on Implementation of Open Access to Scientific Publications and Research Data in Projects Supported by the European Research Council under Horizon 2020 [online]. European Commission [9.07.2019], http://ec.europa.eu/research/participants/data/ref/h2020/other/hi/oa-pilot/h2020-hi-erc-oa-guide_en.pdf
Heidelberg University (2018). Competence Centre for Research Data [online]. Competence Centre for Research Data [9.07.2019], https://data.uni-heidelberg.de/index.en.html
Hey, A. J. G. (2009). The fourth paradigm. Data-intensive scientific discovery. Redmond, Washington: Microsoft Research.
Higman, R., Pinfield, S. (2015). Research Data Management and Openness: The Role of Data Sharing in Developing Institutional Policies and Practices. Program: Electronic Library and Information Systems [online], 49(4), 364–381, https://doi.org/10.1108/PROG-01-2015-0005
Johnson, L., Adams Becker, S., Estrada, V., Freeman, A. (2014). NMC Horizon Report: 2014 Higher Education Edition. Austin, Texas.
MNiSW (2018). Konstytucja dla Nauki [online]. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego [9.07.2019], https://konstytucjadlanauki.gov.pl/
Morais, R., Stoy, L., Borrell-Damián, L. (2019). 2019 Big Deals Survey Report. European University Association.
OECD (2019). Open Science [online]. Organisation for Economic Co-operation and Development [9.07.2019], http://www.oecd.org/science/inno/open-science.htm
OKI (n.d.). Open Data Handbook [online]. Open Knowledge International [9.07.2019], http://opendatahandbook.
org/
OpenAIRE. (2018). Statutory Documents for the Non-Profit Civil Partnership “OpenAIRE” [online]. OpenAIRE [9.07.2019], https://www.openaire.eu/organization
Science Europe (2018a). Plan S [online]. Coalition S [9.07.2019], https://www.coalition-s.org/
Science Europe (2018b). Practical Guide to the International Alignment of Research Data Management [online]. Science Europe [9.07.2019], https://www.scienceeurope.org/wp-content/uploads/2018/12/SE_RDM_Practical_Guide_Final.pdf
Tarkpea, T., Seiler, V. (2016). Integrating Data Literacy into Information Literacy e-Course for PhD Students [online]. In: S. Spriranec, S. Kurbanoglu, H. Landova, E. S. Grassian, D. Mizrachi, L. Roy, & D. Kos (eds.). The Fourth European Conference on Information Literacy : (ECIL) October 10th-13th, 2016, Prague, Czech Republic : abstracts. Prague: Association of Libraries of Czech Universities. European Conference on Information Literacy (ECIL) [9.07.2019], http://ecil2016.ilconf.org/wp-content/uploads/2016/10/ECIL2016_BoA.pdf
Tennant, J. (2018). Democratising Knowledge: A Report on the Scholarly Publisher, Elsevier [online]. Education International [9.07.2019], https://issuu.com/educationinternational/docs/2018_eiresearch_elsevier_final_en
Wiorogórska, Z., Leśniewski, J., Rozkosz, E. (2018). Data Literacy and Research Data Management in Two Top Universities in Poland. Raising Awareness. In: S. Kurbanoğlu, J. Boustany, S. Špiranec, E. Grassian, D. Mizrachi (eds.). Information Literacy in the Workplace: 5th European Conference, ECIL 2017, Saint Malo, France, September 18–21, 2017, Revised Selected Papers (pp. 205–214). Cham: Springer. Springer Link, https://doi.org/10.1007/978-3-319-74334-9_22
https://orcid.org/0000-0003-1015-2000
Afiliacja: Department of Information Studies, Faculty of Journalism, Information and Book Studies University of Warsaw, Polska
Biogram:
ZUZANNA WIOROGÓRSKA, PhD, is Assistant Professor at the Faculty of Journalism, Information and Book Studies, University of Warsaw, Academic Librarian at The University of Warsaw Library and Associate Member of Laboratoire GERiiCO (University of Lille, France). Her main areas of interest include research data management, information literacy in multicultural context, users of information, and 21st century skills. Her most important recent publications are: Data Literacy and Research Data Management in Two Top Universities in Poland. Raising Awareness (2018, co-authors: J. Leśniewski, E. Rozkosz, E.; published in: S. Kurbanoğlu, J. Boustany, S. Špiranec, E. Grassian, D. Mizrachi (eds.), Information Literacy in the Workplace: 5th European Conference, ECIL 2017, Cham: Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-319-74334-9_22); The Importance of Information Literacy for Asian Students at European Universities: Outlines. (2018, Paideia, https://doi.org/10.33034/PAIDEIA.2018.6.1.103); Nauka o informacji w okresie zmian. Innowacyjne usługi informacyjne (co-editors: B. Sosińska-Kalata, P. Tafiłowski, Warszawa, 2017).
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
CC BY-NC-ND 4.0 Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
