Wiarygodnosc archiwów cyfrowych
Aneta Januszko-Szakiel
Afiliacja: Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Polska
Abstrakt
W artykule dokonano przeglądu definicji pojęcia archiwum cyfrowe oraz przedstawiono typologię funkcjonujących archiwów cyfrowych. Zwrócono uwagę na odmienność archiwów instytucji pamięci i archiwów sektora biznesu bądź administracji. Szczegółowo omówiono problematykę oceny wiarygodności archiwów cyfrowych i wymieniono cechy identyfikacyjne, zapewniające im status serwisów wiarygodnych. Artykuł ma charakter dokumentacji dotychczasowych ustaleń w zakresie procesów organizacji, funkcjonowania, audytu i certyfikacji wiarygodnych archiwów cyfrowych. Ustalenia te są efektem międzynarodowej współpracy takich organizacji i instytucji, jak: DCC — Digital Curation Centre, OCLC - Online Computer Library Center, RLG - Research Library Group, NARA - National Archives and Records Administration, NESTOR - Network of Expertise in Long-term Storage of Digital Resources oraz CRL - U.S. Center for Research Libraries. Są one dostępne w dwóch wersjach językowych; angielskiej: Trustworthy Repositories Audit & Certification. Criteria and Checklist (TRAC), oraz niemieckiej: Kri- terienkatalog vertrauenswiirdige digitale Langzeitarchive.
Słowa kluczowe
Archiwa cyfrowe; Repozytoria cyfrowe; Wiarygodne archiwa cyfrowe; Certyfikacja archiwów cyfrowych; Audyt archiwów cyfrowych
Bibliografia
An Audit Checklist for the Certification of Trusted Digital Repositories. Draft for Public Comment (2005). RLG Mountain View, CA. [online]; [dostęp: 15.09.2008]. Dostępny w World Wide Web: <http://worldcat.Org/arcviewer/l/OCC/2007/08/08/00000705 ll/viewer/file2416.pdf>.
Attributes of a Trusted Digital Repository. Meeting the Needs of Research Resources. An RLG-OCLC Report. Draft for Public Comment (2001). OCLC. Attributes of Trusted Digital Repositoris [online]; [dostęp: 19.08.2009]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.worldcat.Org/arcviewer/l/OCC/2007/08/08/0000070513/viewer/file2342.pdf>.
Borghoff, Uwe M. (2005). Vergleich bestehender Archivierungssysteme [online]. Universitat der Bundeswehr Miinchen. Fakultet fur Informatik. Nestor - Materialien 3 [online]; [dostęp: 21.01.2007]. Dostępny w World Wide Web: <http://www. langze-itarchivierung.de/downloads/mat/nestor_mat_03.pdf>.
Clavel-Merrin, Genevieve (2000). The Nedlib List of Terms. Nedlib Report Series 7. Amsterdam: Koninklijke Bibliotheek.
Consultative Committee for Space Data System (1999). Reference Model for an Open Archival Information System (OAIS). Draft Recommendation for Space Data System Standards. CCSDS 650.0-R-l. Red Book. Newport Beach, Ca. [online]; [dostęp: 20.08.2008]. Dostępny w World Wide Web: <http://ssdoo.gsfc.nasa.gov/nost/wwwclassic/documents/pdf/CCSDS-650.0-B-1 .pdf>.
Dobratz, Susanne, Neuroth, Heike (2004). Nestor. Network of Expertise in Long-term Storage of Digital Resources - A Digital Preservation Initiative for Germany [online]. "D-Lib Magazine", April 2004, vol. 10, no. 4. [dostęp: 20.09.2008]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.dlib.org/dlib/april04/dobratz/04dobratz.html>.
Eine kleine Enzyklopadie der digitalen Langzeitarchivierung (2008). Nestor Handbuch [online]; [dostęp: 20.08.2008]. Dostępny w World Wide Web: <http://nestor.sub.uni-goettingen.de/handbuch/nestor-handbuch.pdf>.
Januszko-Szakiel, Aneta (2005). Open Archival Information System - standard w zakresie archiwizacji publikacji elektronicznych. "Przegląd Biblioteczny", z. 3, s. 342-358.
Konstankiewicz, Marek (2005). Wykaz ważniejszych resortowych aktów prawnych regulujących zasady postępowania z dokumentacją. Uzupełnienie i kontynuacja (część XVIII). "Archiwista Polski", nr 3 (39).
Konstankiewicz, Marek (2006). Wykaz ważniejszych aktów prawnych regulujących zasady postępowania z dokumentacją. Uzupełnienie i kontynuacja (część XVIII). "Archiwista Polski", nr 2 (42).
Kriterienkatalogvertrauenswiirdige digitale Langzeitarchive (2006). Version 1. Entwurf zur óffentlichen Kommentierung. Nestor Materialien 8. Frankfurt am Main [online]; [dostęp: 20.08.2008]. Dostępny w World Wide Web: <http://edoc.hu-berlin.de/series/nestor-materialien/2006-8/PDF/8.pdf>.
Nestor-Das deutsche Kompetenznetzwerk zur digitalen Langzeitarchivierung (2008). [online];[dostęp: 20.09.2008]. Dostępny w WWW: <http://www.langzeitarchivie-rung.de/>.
Pest, Czesław (2007). Zastosowanie programu TABULARIUM do kompleksowej obsługi archiwum i biblioteki. "Archiwista Polski", nr 1(45).
Radwański, Aleksander (2005). Normalizacja informatycznych systemów archiwalnych. W: Nowe technologie archiwizacji - digitalizacja archiwów i bibliotek. Materiały konferencyjne z VIII seminarium z zakresu składowania i archiwizacji, 19-20 maja 2005. Wierzba: Dom Pracy Twórczej PAN. Warszawa: Centrum Promocji Informatyki.
Reitz, Joan M. (2004). Dictionary for Library and Information Science. Westport; London: Libraries Unlimited.
Sasin, Wiesław Z. (2004). Przechowywanie i archiwizowanie dokumentacji przedsiębiorstwa według nowych zasad normatywnych. Poradnik dla wszystkich firm z instrukcją wzorcową. Stan prawny na dzień 1 lutego 2004 r. Skierniewice: Wydaw. „Sigma".
Trusted Digital Repositories. Attributes and Responsibilities. An RLG-OCLC Report (2002). OCLC. Attributes of Trusted Digital Repositories [online]; [dostęp: 19.08.2009]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.oclc.org.programs/ourwork/past/trustedrep/repositories.pdf>.
Trustworthy Repositories Audit & Certification. Criteria and Checklist (2007). Version 1.0. [online]; [dostęp: 30.09.2008]. The Center for Research Libraries. Dostępny w World Wide Web: <http://www.crl.edu/PDF/trac.pdf>.
Afiliacja: Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Polska
Biogram:
Aneta Januszko-Szakiel jest absolwentką Instytutu Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej UJ. Wykłada w Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Jej zainteresowania naukowe skupiają się wokół organizacji i funkcjonowania cyfrowych repozytoriów, w szczególności dotyczą długoterminowej archiwizacji zasobów cyfrowych. Ważniejsze publikacje: Open Archival Information System - standard w zakresie archiwizacji publikacji elektronicznych (Przegląd Biblioteczny, 2005), Dysertacje via Internet (Przegląd Biblioteczny, 2006).
Autor składa oświadczenie o oryginalności przesłanego tekstu, a w umowie wydawniczej przenosi na rzecz Wydawcy nieodpłatnie majątkowe prawa autorskie w zakresie jednorazowego opublikowania dzieła.
CC BY-NC-ND 4.0 Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
