Kartoteki haseł wzorcowych NUKAT i Biblioteki Narodowej – stan obecny, problemy i rozwiązania
Michał Mirowski
Afiliacja: Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie, Centrum NUKAT, Polska
Abstrakt
Cel artykułu – Artykuł przedstawia obecny stan polskich kartotek haseł wzorcowych, zawiera analizę historii i struktury kartoteki haseł wzorcowych NUKAT oraz porównanie z kartoteką haseł wzorcowych Deskryptorów Biblioteki Narodowej (DBN). Podaje definicje kartoteki wzorcowej i autorytatywnej, opisuje proces integracji kartotek haseł wzorcowych i jego efekty – rekord uniwersalny CKHW NUKAT, tabelę typowania, przekształcanie JHP BN na DBN. Porównanie niektórych typów haseł wzorcowych zintegrowanych khw NUKAT i DBN obrazują przykłady podane w tabelach. Artykuł omawia również podstawy tworzenia rekordów kartoteki haseł wzorcowych, aktualne zasady i różnice między CKHW NUKAT a bazą DBN. Metoda – Zastosowano metodę analizy i metodę porównania kartotek haseł wzorcowych NUKAT i BN oraz literatury przedmiotu. Wyniki – Przeprowadzone badania wykazały różnice między kartotekami haseł wzorcowych NUKAT i BN. Polegają one przede wszystkim na różnych zasadach, leżących u podstaw tworzenia haseł wzorcowych (normy, kryterium wyboru terminu jako hasło wzorcowe, struktura rekordu hasła wzorcowego) oraz różnej strukturze khw wyrażonej w formacie MARC 21.
Słowa kluczowe
Centralna Kartoteka Haseł Wzorcowych NUKAT; Deskryptory Biblioteki Narodowej; Hasła korporatywne; Hasła osobowe; Integracja kartotek haseł wzorcowych; Kartoteki haseł wzorcowych
Bibliografia
Bagieńska, Ewa; Kostrzewa, Władysława; Paluszkiewicz, Anna (1995). Zasady tworzenia kartotek wzorcowych haseł opisu bibliograficznego, Międzyuczelniany Zespół ds. Wdrażania VTLS, Warszawa: Fundacja Rozwoju UG. Biblioteka Narodowa (2017). Zasady tworzenia deskryptorów BN; [dostęp: 27.09.2017]. Dostępny w WWW: <http://przepisy.bn.org.pl/deskryptory/zasady-tworzenia-deskryptorow-bn>.
Bojar, B, red. (2002). Słownik encyklopedyczny informacji, języków i systemów informacyjno-wyszukiwawczych. Warszawa: Wydaw. SBP.
Bourdon, Françoise; Boulet, Vincent (2011). VIAF: A hub for a multilingual access to varied collections [online]. 77th IFLA General Conference and Assembly: World Library and Information Congress: Libraries beyond libraries: Integration, Innovation and Information for all, San Juan, Puerto Rico, 2011; [dostęp: 4.09.2017]. Dostępny w WWW: <https://www.ifla.org/past/ifla77>.
Burchard, Maria (2006). Języki informacyjno-wyszukiwawcze w katalogu centralnym NUKAT [online]. Biuletyn EBIB, Materiały konferencyjne, nr 15 [dostęp: 5.10.2017]. Dostępny w WWW: <http://www.ebib.pl/publikacje/matkonf/kaba/burchard.php>.
Burchard, Maria; Kucewicz, Anna (2004). Język haseł przedmiotowych XXI wieku. Przegląd Biblioteczny, z. 3 / 4, s. 195-206.
Centrum NUKAT (2017) [a]. Sprawozdania i bibliografia – Centrum NUKAT; [dostęp: 27.09.2017]. Dostępny w WWW: <http://centrum.nukat.edu.pl/images/files/sprawozdania/spr_nukat_2015_ident_z_P.pdf>.
Centrum NUKAT (2017) [b]. Tabela typowania haseł wzorcowych – Centrum NUKAT; [dostęp: 27.09.17]. Dostępny w WWW: <http://centrum.nukat.edu.pl/images/files/instrukcje_procedury/instrukcje/km/tablica.html>.
Centrum NUKAT (2017) [c]. Warsztat, ustalenia formalne – Centrum NUKAT; [dostęp: 2.12.2017]. Dostępny w WWW: <http://centrum.nukat.edu.pl/pl/warsztat/ustalenia-formalne>.
Centrum NUKAT (2017) [d]. Warsztat, instrukcje i procedury – Centrum NUKAT; [dostęp: 2.12.2017]. Dostępny w WWW: <http://centrum.nukat.edu.pl/images/files/instrukcje_procedury/instrukcje/km/konstrukcje.html>.
Centrum NUKAT (2017) [e]. Warsztat – Centrum NUKAT; [dostęp: 2.12.2017]. Dostępny w WWW: <http://centrum.nukat.edu.pl/pl/warsztat>.
Centrum NUKAT (2017) [f]. Grupa Robocza do Spraw Standardów Bibliograficznych, RDA w katalogu NUKAT – konieczna zmiana czy ślepy zaułek? / Leszek Śnieżko – Centrum NUKAT; [dostęp: 4.09.2017]. Dostępny w WWW: <http://centrum.nukat.edu.pl/rda/>.
Cichoń, Marta; Kalinowski, Jakub; Fedorowicz, Grażyna (2014). Katalogowanie oparte na encjach. Rocznik Biblioteki Narodowej, tom 45, s. 1-54.
Głowacka, Teresa, red. (2000). Język haseł przedmiotowych KABA. Zasady tworzenia słownictwa. Warszawa: Wydaw. SBP.
Klenczon, Wanda (2015). Krajobraz po normalizacji? [online] Biuletyn EBIB, nr 7 (160) [dostęp: 28.09.2017]. Dostępny w WWW: <http://open.ebib.pl/ojs/index.php/ebib/article/view/383>.
Lenartowicz, Maria (1990). Hasło opisu bibliograficznego. Przegląd Biblioteczny, z. 3/4, s. 33-45.
Marsula, Anna (2015). Działalność normalizacyjna Komitetu Technicznego 242 ds. Informacji i Dokumentacji [online]. Biuletyn EBIB, nr 7 (160), [dostęp: 28.09.2017]. Dostępny w WWW: <http://open.ebib.pl/ojs/index.php/ebib/article/view/387>.
Nasiłowska, Maria (2004). Integracja kartotek haseł wzorcowych NUKAT. Przegląd Biblioteczny, z. 3/4, s. 215-221.
Padziński, Andrzej (2000). Stosowanie polskich norm w zautomatyzowanych katalogach bibliotecznych. Warszawa, Wydaw. SBP.
Paluszkiewicz, Anna (2009). Format MARC 21 rekordu kartoteki haseł wzorcowych. Warszawa, Wydaw. SBP.
Paluszkiewicz, Anna, red. (1999) Hasła osobowe, korporatywne i tytułowe: zasady sporządzania rekordów kartoteki haseł wzorcowych. Warszawa: Wydaw. SBP.
Paluszkiewicz, Anna (1999). Rola centralnej kartoteki haseł wzorcowych. Przegląd Biblioteczny, z. 3, s. 149-155.
Roszkowski, Marcin (2015). Kartoteki nazw osobowych w środowisku sieciowym [online]. Biuletyn EBIB, nr 7 (160), [dostęp: 28.09.2017]. Dostępny w WWW: <http://open.ebib.pl/ojs/index.php/ebib/article/view/380>.
Rowińska, Magdalena (2015). NUKAT. Z zasady trzymamy się zasad [online]. Biuletyn EBIB, nr 7 (160), [dostęp: 28.09.2017]. Dostępny w WWW: <http://open.ebib.pl/ojs/index.php/ebib/article/view/382>.
Stolarczyk, Anna (2015). Deskryptory Biblioteki Narodowej – niepokoje bibliotekarza praktyka… [online]. Biuletyn EBIB, nr 5 (158), [dostęp: 28.09.2017]. Dostępny w WWW: <http://open.ebib.pl/ojs/index.php/ebib/article/viewFile/361/528>.
Śnieżko, Leszek (2013). Relacje bibliograficzne w RDA. Bibliotheca Nostra: Śląski Kwartalnik Naukowy, nr 4, s. 84-95.
Tillett, Barbara B. (2000). Authority Control on the Web [online]. “Bicentennial Conference od Bibliographic Control for the New Millennium”, Library of Congress, 15-17.11.2000, [dostęp: 4.09.2017]. Dostępny w WWW: <http://www.loc.gov/catdir/bibcontrol/tillett_paper.html>.
Wilczyńska, Grażyna M. (2006). Skutki integracji kartotek dla języków haseł przedmiotowych [online]. Biuletyn EBIB, Materiały konferencyjne, nr 15 [dostęp: 5.10.2017]. Dostępny w WWW: <http://www.ebib.pl/publikacje/matkonf/kaba/wilczynska.php>.
Zasady sporządzania kartotek haseł wzorcowych w sieci bibliotecznej Uniwersytetu Warszawskiego. Warszawa, 1991. [Maszynopis].
Afiliacja: Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie, Centrum NUKAT, Polska
Biogram:
Michał Mirowski – absolwent Policealnego Studium Informacji, Archiwistyki i Księgarstwa oraz Instytutu Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych Uniwersytetu Warszawskiego. Pracownik Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie od 2007 r., starszy bibliotekarz w Centrum NUKAT, administrator kartoteki haseł formalnych.
Autor składa oświadczenie o oryginalności przesłanego tekstu, a w umowie wydawniczej przenosi na rzecz Wydawcy nieodpłatnie majątkowe prawa autorskie w zakresie jednorazowego opublikowania dzieła.
CC BY-NC-ND 4.0 Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
