Zwrot nakładu z inwestowania w bibliotekę
Dariusz Grygrowski
Afiliacja: Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych, Uniwersytet Warszawski, Polska
Abstrakt
Cel – widocznym nurtem w badaniach bibliotekoznawczych oraz praktyce zarządzania bibliotekami w ostatnich latach stała się kwestia oceny efektywności bibliotek i pożytku, jaki daje społeczeństwu ich funkcjonowanie i finansowanie. Niektóre biblioteki, chcąc wykazać się swą efektywnością i przydatnością dla obsługiwanej społeczności, prowadzą same lub zlecają zewnętrznym podmiotom przeprowadzenie analizy zwrotu z inwestowania w bibliotekę. Niektóre z owych analiz zmierzają do wykazania wysokiej stopy zwrotu z takiej inwestycji wyrażonej w jednostkach monetarnych. Artykuł zawiera rozważania na temat potrzeby prowadzenia owych analiz i stosowanych w nich metod. Metody badań – zastosowano metodę analizy piśmiennictwa i analizy źródeł w postaci raportów z analiz zwrotu z inwestowania w biblioteki. Wyniki i wnioski – Analiza zwrotu nakładu z inwestowania w bibliotekę, której efektem jest wyrażanie wartości usług bibliotecznych w jednostkach monetarnych, może budzić kontrowersje. Zwłaszcza, że wielkości niektórych składników w takich analizach wydają się mocno szacunkowe. Mimo tych zastrzeżeń przeliczanie wartości usług bibliotecznych na pieniądze można uznać za dopuszczalny, a niekiedy niezbędny zabieg marketingowy.
Bibliografia
Barron Public Library (2014). Library Value Calculator [online]. Barron Public Library [dostęp: 10.02.2014]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.barronpubliclibrary.org/>.
Bobryk, Blanka (2013). Badanie efektywności bibliotek publicznych w województwie dolnośląskim. "Bibliotekarz", nr 7-8, s. 9-11.
British Library (2004). Measuring our value. Results of an independent economic impact study commissioned by the British Library to measure the Library’s direct and indirect value to the UK economy [online], [dostęp: 10.02.2014]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.bl.uk/pdf/measuring.pdf>.
Factiva (2012). Measuring return on investment [online]. Dow Jones/Factiva Institute [dostęp: 30.05.2014]. Dostępny w WWW: <http://www.dowjones.com/factiva/institutefiles/Factiva-Measuring-ROI.pdf>.
Głowacka, Ewa (2011a). Badania wartości ekonomicznej usług biblioteczno-informacyjnych i ich wpływu na otoczenie. "Biblioteka", nr 15 (24), s. 215-228.
Głowacka Ewa (2011b). Nowa edycja ISO 11620:2008: Information and Documentation – Library Performance Indicators. Analiza przyczyn i źródeł nowelizacji normy. "Przegląd Biblioteczny", z. 1, s. 7-20.
Górny, Mirosław (2008). Dlaczego oceny efektywności bibliotek są mało efektywne? W: Dokument, książka i biblioteka w badaniach naukowych i nauczaniu uniwersyteckim. Pod red. Marty Skalskiej-Zlat i Anny Żbikowskiej-Migoń. Wrocław 2008, s. 47-61.
Griffiths, Jose-Marie; King Donald W.; Lynch, Thomas (2004). Taxpayer return on investment in Florida public libraries: Summary report. September 2004 [online]. [dostęp: 6.03.2014]. Dostępny w World Wide Web: <http://dlis.dos.state.fl.us/bld/roi/pdfs/ROISummaryReport.pdf>.
Grzeschik, Kathrin (2010). Return on investment (ROI) in German libraries. The Berlin School of Library and Information Science and the University Library at the Humboldt University, Berlin – a case study [online]. The Bottom Line 2010, vol. 23, no. 4, pp. 141-201. [dostęp: 6.02.2014]. Dostępny w World Wide Web: <http://search.proquest.com/docview/814794225?accountid=14887>.
Holt, Glen (2007). Communicating the value of your libraries [online]. "The Bottom Line" 2007, vol. 20, no. 3, pp. 119-124. [dostęp: 5.02.2014]. Dostępny w World Wide Web: <http://search.proquest.com/docview/219200898?accountid=14887>.
Huczek, Marian (2006). Efektywność działalności biblioteki publicznej. "Studia Bibliologiczne" 2006. T. 16 – Bibliotekarstwo wobec zagadnień zarządzania, s. 57-68.
Kaufman, Paula; Watstein, Sarah B. (2008). Library value (return on investment, ROI) and the challenge of placing a value on public services. "Reference Services Review", vol. 36, no 3, pp. 226-231.
Linn, Mott (2010). Cost-benefit analysis: a primer [online]. "The Bottom Line", vol. 23, no. 1, pp. 31-36. [dostęp: 6.02.2014]. Dostępny w World Wide Web: <http://search.proquest.com/docview/357239803?accountid=14887>.
Matthews, Joseph R. (2011). What’s the return on ROI? The benefits and challenges of calculating your library’s return on investment [online]. "Library Leadership & Management" (Online), vol. 25, no. 1, pp. 1-14. [dostęp: 5.02.2014]. Dostępny w World Wide Web: <http://search.proquest.com/docview/898969805?accountid=14887>.
McIntosh, Christopher R. (2013). Library return on investment. Defending the contingent valuation method for public benefits estimation [online]. "Library & Information Science Research", vol. 35, iss. 2, pp. 117-126 [dostęp: 20.02.2014]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0740818813000029>.
Neal, James G. (2011). Stop the madness: The insanity of ROI and the need for new qualitative measures of academic library success [online], [dostęp: 31.01.2014]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.ala.org/acrl/sites/ala.org.acrl/files/content/conferences/confsandpreconfs/national/2011/papers/stop_the_madness.pdf>.
Oakleaf, Megan (2010). The value of academic libraries. Comprehensive research review and report [online]. Association of College and Research Libraries, 2010 [dostęp: 3.02.2014]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.ala.org/acrl/sites/ala.org.acrl/files/content/issues/value/val_report.pdf>.
Osiewalska, Anna; Osiewalski, Jacek (1999). Próba oceny efektywności kosztowej polskich bibliotek akademickich [online]. "Biuletyn EBIB", nr 3 [dostęp: 31.01.2014]. Dostępny w WWW: <http://www.oss.wroc.pl/biuletyn/ebib03/efektywn.html>.
PLA (2007). Return on investment (ROI) [online]. Pennsylvania Library Association [dostęp: 27.02.2014]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.palibraries.org/?ROI>.
Scigliano, Marisa (2002). Consortium purchases: case study for a cost-benefit analysis. "The Journal of Academic Librarianship", vol. 28, no. 6, pp. 393-399.
Tenopir, Carol (2010). Measuring the value of the academic library: Return on investment and other value measures. "The Serials Librarian", vol. 58, no 1-4, pp. 39-48.
Texas State Library (2012). Texas public libraries: economic benefits and return on investment [online]. Texas State Library and Archives Commission. [dostęp: 7.02.2014]. Dostępny w World Wide Web: <https://www.tsl.texas.gov/roi>.
Wisconsin DPI (2008). The economic contribution of wisconsin public libraries to the economy of Wisconsin [online]. Wisconsin Department of Public Instruction [dostęp: 6.03.2014]. Dostępny w World Wide Web: <http://pld.dpi.wi.gov/files/pld/pdf/wilibraryimpact.pdf>.
Afiliacja: Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych, Uniwersytet Warszawski, Polska
Biogram:
Dr Dariusz Grygrowski jest pracownikiem Zakładu Bibliotekoznawstwa w Instytucie Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych Uniwersytetu Warszawskiego. Od 2013 r. redaktor tematyczny w „Przeglądzie Bibliotecznym”. Autor książki Dokumenty nieksiążkowe w bibliotece (Warszawa: SBP, 2001).
Autor składa oświadczenie o oryginalności przesłanego tekstu, a w umowie wydawniczej przenosi na rzecz Wydawcy nieodpłatnie majątkowe prawa autorskie w zakresie jednorazowego opublikowania dzieła.
CC BY-NC-ND 4.0 Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
