Typologia współczesnych usług informacyjnych
Magdalena Wójcik
Afiliacja: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa, Uniwersytet Jagielloński, Polska
Abstrakt
Teza/cel artykułu – Przedmiotem artykułu są usługi informacyjne świadczone przez biblioteki publiczne i akademickie. Głównym celem przeprowadzonej analizy było scharakteryzowanie współczesnych usług informacyjnych oraz opracowanie ich typologii. Metoda badań – Dokonano systematycznej analizy literatury przedmiotu na podstawie wyszukiwania prowadzonego w bazach: Science Direct, SpringerLink i Wiley Online Library oraz w katalogach Biblioteki Narodowej, Biblioteki Jagiellońskiej i NUKAT. Wyniki/Wnioski – Współczesne usługi informacyjne są przede wszystkim świadczone zdalnie za pośrednictwem sieci i stanowią uzupełnienie tradycyjnych usług realizowanych w bibliotece. Charakterystyczna dla współczesnej działalności usługowej jest wielokanałowość i szybkość przekazu informacji oraz synchroniczny charakter komunikacji. Usługi informacyjne są spersonalizowane, angażujące i współtworzone przez użytkowników. Opracowana typologia usług informacyjnych pokazuje ich różnorodność. Wśród narzędzi wykorzystywanych w procesie świadczenia usług informacyjnych można wyróżnić: czaty i wideo-czaty, pocztę elektroniczną, komunikatory internetowe, narzędzia Web 2.0 oraz aplikacje mobilne.
Słowa kluczowe
Usługi bibliotek; Usługi informacyjne; Typologia usług
Bibliografia
Bennett, Erika; Simning, Jennie (2010). Embedded librarians and reference traffic: A quantitative analysis. "Journal of Library Administration", vol. 50.5-6, pp. 443-457.
Bertot, John Carlo (2004). Libraries and networked information services: issues and consideration in measurement. "Performance measurement and metrics", vol. 5.1, pp. 11-19.
Brezhneva, V. V. (2012). Trends in the development of information services. "Scientific and Technical Information Processing", vol. 39.1, pp. 47-50.
Buckland, Michael K. (2008). Reference library service in the digital environment. "Library & Information Science Research", vol. 30.2, pp. 81-85.
Bunge, Charles A.; Bopp, Richard E. (2000). History and varieties of reference services In: Reference and Information Services: an Introduction, R.E. Bopp and L.C. Smith, eds, Libraries Unlimited, Colorado, pp. 3-25.
Chandwani, Anita (2010). An overview of digital reference services. Modern Practice in Library and Information Service, Nagpur [online], [dostęp: 10.08.2014]. Dostępny w WWW: <http://eprints.rclis.org/14295/1/DIGITAL_REFERENCE_SERVICES.pdf>.
Chrapczyńska, Beata (2008). Nowoczesne usługi informacyjne kluczem do sukcesu użytkowników. Stan obecny i perspektywy [online], [dostęp: 10.08.2014]. Dostępny w WWW: <http://eprints.rclis.org/13977/1/chrapczynska-n.pdf>.
Crawford, John (2000). Evaluation of library and information services. London: Aslib.
Crawford, John (2006). The culture of evaluation in library and information services. Oxford, England: Chandos Publishing.
Crockett, Charlotte; McDaniel, Sarah; Remy, Melanie (2002). Integrating Services in the Information Commons: Toward a Holistic Library and Computing Environment. "Library Administration and Management", vol. 16.4, pp. 181-186.
Cummings, Joel; Cummings, Lara; Frederiksen, Linda (2007). User preferences in reference services: Virtual reference and academic libraries. "Libraries and the Academy", vol. 7.1, pp. 81-96.
Das, Basanta Kumar; Karn, Sanjay Kumar (2008). Marketing of library and information services in global era: a current approach. Webology, vol. 5.2 [online], [dostęp: 11.08.2014]. Dostępny w WWW: <http://www.webology.org/2008/v5n2/a56.html>.
Davies, J. Eric; Wisdom, Stella; Creaser, Claire (2001). Out of sight but not out of mind: visually impaired people’s perspectives of library & information services. Library & Information Statistics Unit, Loughborough University [online], [dostęp: 11.08.2014]. Dostępny w WWW: <http://www.lboro.ac.uk/microsites/infosci/lisu/pages/publications/stvtextonly.html>.
Derfert-Wolf, Lidia (2006). Elektroniczne usługi informacyjne typu pytanie-odpowiedź -światowe trendy i doświadczenia bibliotek. Biuletyn EBIB 1/71 [online]. [dostęp: 11.08.2014]. Dostępny w WWW: <http://www.ebib.pl/2006/71/derfert.php>.
Durrance, Joan C.; Fisher-Pettigrew, Karen E. (2002). Toward developing measures of the impact of library and information services. "Reference & User Services Quarterly", vol. 42, no. 1, pp. 43-53.
Furgał, Małgorzata (2008). Oferta usług informacyjnych biblioteki akademickiej oparta na nowych technologiach [online]. [dostęp: 11.08.2014]. Dostępny w WWW: <http://library.put.poznan.pl/konf_idn/art/4_1.pdf>.
Gupta, Dinesh K., ed. (2006). Marketing library and information services: international perspectives. Berlin: Walter de Gruyter.
Han, Lifeng; Goulding, Anne (2003). Information and reference services in the digital library. "Information Services and Use", vol. 23.4, pp. 251-262.
Harbour, Wendy S. (2008). Disabled students’ access to information about postsecondary disability services during their college search process. Harvard Graduate School of Education [Thesis]. IFLA/RISS presentations (2014) [online]. [dostęp: 24.03.2014]. Dostępny w WWW: <http://www.ifla.org/node/7086>.
Kamińska, Joanna; Żołędowska-Król, Beata red. (2009). Jakość usług bibliotecznych w społeczeństwie informacyjnym. Praca zbior. Warszawa: Wydaw. SBP.
Katz, Linda S (2013). Digital reference services. New York: Routledge.
Khan, Shakeel Ahmad; Bhatti, Rubina (2012). Application of social media in marketing of library and information services: A case study from Pakistan. "Webology" vol. 9.1, pp. 1-8 [online]. [dostęp: 11.08.2014]. Dostępny w WWW: <http://www.webology.org/2012/v9n1/a93.html>.
Kurek-Kokocińska, Stanisława (2009). Kilka uwag o usługach bibliotecznych. W: Jakość usług bibliotecznych w społeczeństwie informacyjnym. Pod red. J. Kamińskiej i B. Źołędowskiej-Król. Warszawa: Wydaw. SBP, s. 197-204.
Lankes, R. David, et al (2002). Implementing Digital Reference Services: Setting Standards and Making It Real. New York: Neal-Schuman Publishers.
Lippincott, Joan K. (2010). A mobile future for academic libraries. "Reference Services Review", vol. 38.2, pp. 205-213.
Liu, Lewis-Guodo (2001). The role and impact of the Internet on library and information services. Westport, Conn.: Greenwood Publishing Group Inc.
Lotts, Megan; Graves, Stephanie (2011). Using the iPad for reference services Librarians go mobile. "College & Research Libraries News", vol. 72.4, pp. 217-220.
MacEachern, Ruth (2001). Measuring the added value of library and information services: the New Zealand approach. "IFLA Journal", vol. 27.4, pp. 232-237.
Maciejewska, Łucja; Urbańczyk, Barbara (2008). Czego oczekują użytkownicy biblioteki akademickiej w dobie informacji elektronicznej?. Biblioteka - klucz do sukcesu użytkowników (ePublikacje Instytutu Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa, nr 5), s. 42-52.
Madhusudhan, M (2008). Marketing of library and information services and products in university libraries: a case study of Goa University Library [online], [dostęp: 12.08.2014]. Dostępny w WWW: <http://bit.ly/YwA7vw>.
Materska, Katarzyna (2007a). Mobilność usług informacyjnych [online], [dostęp: 12.08.2014]. Dostępny w WWW: <http://bg.uwb.edu.pl/?pid=PFB_Nowoczesne_uslugi_informacyjne_w_bibliotekach>.
Materska, Katarzyna (2007b). Nowoczesne usługi informacyjne w bibliotekach [online], [dostęp: 12.08.2014]. Dostępny w WWW: .
Mazurkiewicz, Adam, et al. (2011). System operacyjny oceny stopnia dojrzałości wdrożeniowej innowacyjnych rozwiązań w zakresie usług. "Problemy Eksploatacji" nr 3, s. 61-73.
Myhill, Christine E. (2002). ICT for access to information services for disabled people: an overview of projects and services at Gateshead Libraries Service. "Program", vol. 36 iss. 3, pp. 176-181.
Naqvi, Shehbad Husain (2003). Impact of internet on library and information services. "Library Herald", vol. 45.1, pp. 51-60.
Pardel, Przemysław (2009). Przegląd ważniejszych zagadnień rozszerzonej rzeczywistości. "Studia Informatica", vol 30, nr 1 (82), s. 35-64.
Sójkowska, Iwona; Podgórski, Filip (2006). Dokąd zmierza informacja? – czyli co oferuje biblioteka, a czego oczekuje użytkownik. Stan obecny i rozwój informacji naukowej w bibliotekach uczelni technicznych. W: Biblioteki XXI wieku. Czy przetrwamy? II Konferencja Biblioteki Politechniki Łódzkiej. Łódź: Politechnika Łódzka, s. 407-420.
Tuominen, Kimmo (2000). Monologue or Dialogue in the Web Environment? The Role of Networked Library and Information Services in the Future [online], [dostęp: 12.08.2014]. Dostępny w WWW: <http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED450797.pdf>.
Wojciechowski, Jacek (2010). Biblioteka w komunikacji publicznej. Warszawa: SBP.
Wójcik, Magdalena (2013). Web 2.0 w działalności usługowej instytucji książki. Kraków: UJ.
Xiaolin, Zhang (2000). Towards Knowledge Services: Seeking Development Opportunities for Library and Information Services in the 21st Century. "The Journal Of The Library Science In China", iss. 5, pp. 30-35.
Xiuqin, Chen (2011). Public library information services’ Problems and Solutions on the internet information age. "Ascent", iss. 4, pp. 119-121.
Afiliacja: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa, Uniwersytet Jagielloński, Polska
Biogram:
Magdalena Wójcik – adiunkt w Instytucie Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jej zainteresowania badawcze obejmują problematykę nowych form komunikacji w Internecie, w tym szczególnie mediów społecznościowych i ich związków z działalnością instytucji książki. Najważniejsze publikacje to: Web 2.0 w działalności usługowej instytucji książki. Kraków: Wyd. UJ, 2013; Rozszerzona rzeczywistość – potencjał badawczy z perspektywy bibliologii i informatologii. Przegląd Biblioteczny 2014, R. 82, z. 4, s. 565-581 oraz The Use of Web 2.0 Services by Urban Public Libraries in Poland: Changes over the Years 2011–2013. Libri 2015, vol. 65, issue 2, pages 91–103.
Autor składa oświadczenie o oryginalności przesłanego tekstu, a w umowie wydawniczej przenosi na rzecz Wydawcy nieodpłatnie majątkowe prawa autorskie w zakresie jednorazowego opublikowania dzieła.
CC BY-NC-ND 4.0 Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
