Bibliografia a katalog biblioteczny – dyskusja o pojęciach i terminach
Jadwiga Woźniak-Kasperek
Afiliacja: Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych, Uniwersytet Warszawski , Polska
Abstrakt
Teza/cel artykułu – W artykule podjęto próbę rekapitulacji konstytutywnych różnic między spisem bibliograficznym a katalogiem bibliotecznym z uwzględnieniem wpływów technologii informacyjno-komunikacyjnych, przytoczono argumenty przemawiające za właściwym operowaniem tymi pojęciami i związanymi z nimi terminami, wskazano niebezpieczeństwa prymitywizacji istoty bibliografii i bibliografowania, zwrócono uwagę na wybrane problemy, pojawiające się na styku bibliografii i technologii świata cyfrowego. Metoda badawcza – W badaniu, którego efekty referuje artykuł, przyjęto metodę o charakterze jakościowej analizy źródeł wtórnych (ang. desktop research). Wyniki/Wnioski – 1) Zrównywanie pojęciowe i realne, tj. w rzeczywistości pozajęzykowej, bibliografii i katalogów bibliotecznych jest nieuprawnione i niebezpieczne, choć oczywiście waga konsekwencji takich postaw i działań jest różna. 2) Wokół prototypowej bibliografii pojawia się coraz więcej bibliografiopodobnych form piśmienniczych, które również należy objąć refleksją z zakresu teorii bibliografii. 3) Aby skutecznie rozwijać naukę, realizować politykę naukową na różnych szczeblach i sprawnie zarządzać nauką, niezbędna jest konwergencja najlepszych praktyk bibliograficznych, technologii cyfrowych, wiedzy i umiejętności specjalistów dziedzinowych i bibliografów oraz narzędzi oferowanych przez humanistykę cyfrową.
Słowa kluczowe
Bibliografia – teoria, zadania, perspektywy; Katalog; Siatka terminologiczna; Otoczenie cyfrowe
Bibliografia
Bajor, Agnieszka (2005). Z zagadnień form bibliografii. Monografia bibliograficzna. Warszawa: Wydaw. SBP.
Bednarska-Ruszajowa, Krystyna (1989). Metoda bibliograficzna i jej zastosowanie. W: Z problemów metodologii i dydaktyki bibliotekoznawstwa i informacji naukowej. Praca zbior. pod red. Marii Kocójowej. Kraków: Nakładem Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 37-54. [Ser.] "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historycznoliterackie", z. 74.
Bibliografia. Metodyka i organizacja (2000). Pod red. Zbigniewa Żmigrodzkiego. Warszawa: Wydaw. SBP.
Bibliometrics and citation analysis: from the Science Citation Index to Cybermetrics (2009). Lanham, MD: Scarecrow Press.
Bieńkowska, Barbara (1989). Metody bibliologiczne w badaniach dziejów nauk. "Kwartalnik Historii Nauki i Techniki", nr 2, s. 331-342.
Bomba, Radosław (2013). Narzędzia cyfrowe jako wyznacznik nowego paradygmatu badań humanistycznych. W: Zwrot cyfrowy w humanistyce. Internet. Nowe media. Kultura 2.0. Pod red. Andrzeja Radomskiego i Radosława Bomby. Lublin 2013, s. 57-71, [online]. [dostęp: 14.04.2013]. Dostępny w WWW: <http://e-naukowiec.eu/zwrot-cyfrowy--w-humanistyce/>.
Bowers, Fredson (1952). Bibliography, pure bibliography, and literary studies. In: The Papers of the Bibliographical Society of America. Chicago: Chicago University Press, vol. 46, pp. 186-208.
Dembowska, Maria (2001). Metoda Bibliografii polskiej Karola Estreichera. Wyd. 3. uzup. Warszawa: Wydaw. SBP .
Franke, Jerzy (2015). RDA (Resource Description and Access) – geneza i koncepcja. "Przegląd Biblioteczny", R. 83, nr 1, s. 7-60.
Guilford, James. Different types of bibliographies [online]. [dostęp: 17.06.2014]. Dostępny w WWW: <http://www.ehow.com/list_6864367_different-types-bibliographies.html>.
Hollender, Henryk (2013). Zasoby bibliograficzne jako narzędzie i model wiedzy. W: Bibliograficzne bazy danych i ich rola w rozwoju nauki. II Konferencja naukowa Konsorcjum BazTech, Poznań, 17-19 kwietnia 2013 [online]. [dostęp: 11.01.2015]. Dostępny w WWW: <http://eprints.rclis.org/22532/>.
Lelewel, Joachim (1823-1826). Bibliograficznych ksiąg dwoje. T. 1-2, Wilno: Nakładem i Drukiem Józefa Zawadzkiego.
Łysakowski, Adam (1995). Określenie bibliografii. Warszawa: Biblioteka Narodowa.
Metodyka bibliograficzna. Poradnik dla autorów bibliografii specjalnych (1963). Praca zbior. pod red. Heleny Hleb-Koszańskiej, Marii Dembowskiej i Henryka Sawoniaka. Warszawa: Wydaw. SBP.
Nowodworski, Witold (1959). „Bibliograficznych ksiąg dwoje” Joachima Lelewela. Studium historyczno-bibliograficzne na tle epoki. Wrocław: Ossolineum.
Oparina, Olga D. (2012), The interdisciplinary aspects of the interaction of bibliography with social sciences and humanities. "Scientific and Technical Information Processing", vol. 39, no 1, pp. 42-46.
Podręczny słownik bibliotekarza (2011). Oprac. Grzegorz Czapnik, Zbigniew Gruszka przy współpracy Hanny Tadeusiewicz. Warszawa: Wydaw. SBP.
Sitarska, Anna (1980). Bibliografia a nauka. W: Trzecia Ogólnokrajowa Narada Bibliografów Warszawa 5-7 VI 1978 r. Referaty i dyskusja. Warszawa: Biblioteka Narodowa, s. 58-70. [Ser.] Prace Instytutu Bibliograficznego nr 24.
Sitarska, Anna (2012). Bibliografia osobowa. Korzystne i niekorzystne uwarunkowania zastosowań ICT (na przykładzie bibliografii Jana Pawła II). Białystok-Wilno: Książnica Podlaska im. Łukasza Górnickiego.
Smiraglia, Richard P. (2008). Rethinking what we catalog: documents as cultural artifacts. "Cataloging and Classification Quarterly", vol. 45, no 3, pp. 25-38
Tennis, Joseph (2011). Is there a new bibliography? "Cataloging and Classification Quarterly", vol. 49, no 2, pp. 121-126.
Vrtel-Wierczyński, Stefan (1951). Teoria bibliografii w zarysie, Wrocław: Wydaw. Zakładu Narodowego im. Ossolińskich
Winship, Michael (1992). „What the bibliographer says to the cataloger”. "A Journal of Rare Books, Manuscripts and Cultural Heritage" [online], vol. 7, no. 2, pp. 98-108 [dostęp: 12.01.2015]. Dostępny w WWW: <http://rbm.acrl.org/content/rbml/7/2/98.extract>.
Woźniak-Kasperek, Jadwiga (2014). Bibliografia w cyfrowej przestrzeni informacyjnej. Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej [online]. [dostęp: 12.01.2015]. Dostępny w WWW: <http://ispan.waw.pl/journals/index.php/sfps/issue/view/42>.
Afiliacja: Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych, Uniwersytet Warszawski , Polska
Biogram:
Jadwiga Woźniak-Kasperek jest profesorem nauk humanistycznych. Absolwentka bibliotekoznawstwa i informacji naukowej na UW. Stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa uzyskała w 1990 r. na Wydziale Neofilologii UW. Stopień doktora habilitowanego nauk humanistycznych ze specjalnością bibliologia – bibliotekoznawstwo i informacja naukowa uzyskała w 2001 r. na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego. Od 1982 r. pracuje w Instytucie Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych UW. Jest kierownikiem Zakładu Historii Teorii i Metodyki Bibliografii. Główny nurt jej zainteresowań badawczych to zagadnienia organizacji i zarządzania informacją i jej zasobami, także teoria i praktyka terminologii, metodologia bibliologii i informatologii oraz teoria i metodyka bibliografii. Autorka ponad 150 publikacji; m. in.: Wiedza i język informacyjny w paradygmacie sieciowym (Warszawa 2011); Kryzys wartości wiedzy? Zagadnienia Informacji Naukowej 2010 nr 2 s. 3-20; [z Sebastianem D. Kotułą] Komunikacja bibliologiczna i książka w przestrzeni sieci – pytania o tożsamość poznawczą i terminologiczną. W: Kulturowa tożsamość książki. Pod red. Anny Cisło i Agnieszki Łuszpak. Wrocław 2014, s. 9-26. Jest bibliotekarzem dyplomowanym, przez 12 lat pracowała jako konsultant naukowy w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor składa oświadczenie o oryginalności przesłanego tekstu, a w umowie wydawniczej przenosi na rzecz Wydawcy nieodpłatnie majątkowe prawa autorskie w zakresie jednorazowego opublikowania dzieła.
CC BY-NC-ND 4.0 Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
