Problematyka prasoznawcza na łamach wybranych polskich czasopism bibliologicznych
Katarzyna Jamrozik
Afiliacja: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego, Polska
Małgorzata Korczyńska-Derkacz
Afiliacja: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego , Polska
Abstrakt
Teza/cel artykułu – Wspólny rodowód bibliologii i prasoznawstwa oraz podobieństwa w zakresie przedmiotu badań, stosowanej metodologii, celów badań i miejsca w klasyfikacji nauk powodują jednoczesne prezentowanie tematyki obu tych dyscyplin w czasopismach o charakterze bibliologicznym. Celem artykułu było zbadanie obecności tematyki prasoznawczej w czasopismach wydawanych przez instytuty kształcące pracowników książki we Wrocławiu, w Warszawie, w Krakowie, w Kielcach, w Toruniu. Analizie poddano siedem tytułów i ich kontynuacje: seria „Bibliotekoznawstwo” (kontynuacja: „Studia o Książce i Informacji”), „Studia o Książce”, „Roczniki Biblioteczne”, „Z badań nad Polskimi Księgozbiorami Historycznymi” (kontynuacja: „Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi”), „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny. Prace Bibliotekoznawcze” (kontynuacja: „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia”), „Kieleckie Studia Bibliologiczne” (kontynuacje: „Studia Bibliologiczne Akademii Świętokrzyskiej”, „Rocznik Bibliologiczno-Prasoznawczy”) oraz „Toruńskie Studia Bibliologiczne”. Metoda badań – wykorzystana została metoda analizy ilościowej, gdzie jednostką obliczeniową był artykuł (nie uwzględniano recenzji, przeglądów i polemik) o tematyce prasoznawczej, opublikowany na łamach wybranego czasopisma bibliologicznego. Wyniki i wnioski – badanie wykazało, iż tylko 14% wszystkich opublikowanych artykułów naukowych porusza problematykę prasoznawczą. Potwierdziło też znaczne rozproszenie artykułów naukowych.
Słowa kluczowe
Prasoznawstwo; Bibliologia; „Bibliotekoznawstwo”; „Studia o Książce i Informacji”; „Studia o Książce”; „Roczniki Biblioteczne”; „Z badań nad Polskimi Księgozbiorami Historycznymi”; „Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi”; „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny. Prace Bibliotekoznawcze”; „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia”; „Kieleckie Studia Bibliologiczne”; „Studia Bibliologiczne Akademii Świętokrzyskiej”; „Rocznik Bibliologiczno-Prasoznawczy”; „Toruńskie Studia Bibliologiczne”
Bibliografia
Cieślikowska, Agnieszka (2016). Historia mediów na łamach „Zeszytów Prasoznawczych”. W: Zeszyty Prasoznawcze. Analiza zawartości (1957-2012). Metody, tematy, autorzy. Pod red. Macieja Kawki, Ryszarda Filasa i Pawła Płanety. Kraków: Wydaw. Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Dziki, Sylwester (1984). Tendencje rozwojowe polskiego prasoznawstwa (1965-1981). Zeszyty Prasoznawcze, R. 25, nr 2, s. 21-36.
Głombiowski, Karol (1980). Książka w procesie komunikacji społecznej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Golka, Bartłomiej (1969). Kształtowanie się wiedzy o prasie w Polsce XIX w. Warszawa: Państwowe Wydaw. Naukowe.
Jarowiecki, Jerzy (1982). Od Redakcji. Rocznik Naukowo-Dydaktyczny Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie. Prace Bibliotekoznawcze, R. 1, s. [6].
Kafel, Mieczysław (1966). Prasoznawstwo. Wstęp do problematyki. Warszawa: Państwowe Wydaw. Naukowe.
Kolasa, Władysław Marek (2002), Czasopisma prasoznawcze i prasoznawstwo w czasopismach. Rocznik Historii Prasy Polskiej, T.5, z. 1, s. 211-235.
Kolasa, Władysław Marek (2013). Historiografia prasy polskiej (do 1918 roku). Naukometryczna analiza dyscypliny 1945-2009. Kraków: Wydaw. Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Migoń, Krzysztof (2005). Bibliologia – nauka o kulturze książki. Nauka, nr 2, s. 49-57.
Migoń, Krzysztof (2002). Bibliologia wobec medioznawstwa: izolacja, komplementarność czy integracja. W: Książka i prasa w systemie komunikacji społecznej: przeszłość, dzień dzisiejszy, perspektywy. Pod red. M. Judy. Lublin: Wydaw. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 13-18.
Pisarek, Walery (1984). Współczesne orientacje i kierunki badań nad komunikowaniem masowym. Zeszyty Prasoznawcze, R. 25, nr 2, s. 5-20.
Pisarek, Walery (2008). Wstęp do nauki o komunikowaniu. Warszawa: Wydaw. Akademickie i Profesjonalne. Rocznik Bibliologiczno-Prasoznawczy [online]. [dostęp: 25.04.2017]. Dostępny w WWW: <http://idi.ujk.edu.pl/studia/index.php>.
Sobieszczański, Franciszek (1861). Czasopisma polskie. W: Encyklopedia powszechna Orgelbranda. Warszawa, T. 6, s. 304-353.
Studia o Książce i Informacji (dawniej: Bibliotekoznawstwo) [online]. [dostęp: 25.04.2017]. Dostępny w WWW: <http://bibl.wuwr.pl>.
Tetelowska, Irena (1965). Próba określenia przedmiotu nauki o środkach masowego przekazu informacji. Zeszyty Prasoznawcze, nr 1, s. 3-16.
Toruńskie Studia Bibliologiczne [online]. [dostęp: 25.04.2017]. Dostępny w WWW: <http://www.home.umk.pl/~tsb/?q=pl/>.
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi [online]. [dostęp: 25.04.2017]. Dostępny w WWW: <http://www.lis.uw.edu.pl/badan/?page_id=82>.
Żbikowska-Migoń, Anna (2002). U początków bibliografii czasopism: Christiana Junckera Schediasma historicum de ephemeridibus sive diariis eruditorum (1692). Roczniki Biblioteczne, R. 46, s. 63-77.
Afiliacja: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego, Polska
Biogram:
Katarzyna Jamrozik, magister informacji naukowej i bibliotekoznawstwa, doktorantka w Instytucie Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego. Zainteresowania naukowe: jednodniówki, historia prasy sportowej, architektura informacji, eksploracja danych, funkcjonalność stron internetowych.
Afiliacja: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego , Polska
Biogram:
Małgorzata Korczyńska-Derkacz, dr hab., profesor w Instytucie Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego; zainteresowania naukowe: kultura książki i bibliotek XIX i XX w.; bibliologia; prasoznawstwo; historia mediów i społecznego komunikowania, cenzura i manipulacja informacją; autorka książek: Państwowy Instytut Książki (1946-1949) i jego rola w rozwoju bibliologii, bibliotekarstwa i kultury książki w Polsce (Wrocław 2011), Kronika Państwowego Instytutu Książki (1945-1949). Wstęp, przypisy i opracowanie Małgorzata Korczyńska-Derkacz (Warszawa 2015).
Autor składa oświadczenie o oryginalności przesłanego tekstu, a w umowie wydawniczej przenosi na rzecz Wydawcy nieodpłatnie majątkowe prawa autorskie w zakresie jednorazowego opublikowania dzieła.
CC BY-NC-ND 4.0 Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
