The Information Science Context of Safety Culture
Hanna Batorowska
http://orcid.org/0000-0001-6759-5094
Afiliacja: Institute of Security Sciences The Pedagogical, University of Cracow , Polska
Abstrakt
Objective – The aim of the article is to show the interdisciplinary nature of security and information sciences and the relationships that exist between them in the area of threats generated by digital civilisation. Attention was paid to the importance of selected components of the information security culture in shaping the security culture. It has been pointed out that these components are a permanent subject of information science research. Method – A method of analysis and criticism of the literature was used. Results – Information technology as a discipline dealing, among others, with the functioning of people in the world of information (e.g. individual and group information management, information literacy obligations, information needs and behaviour – also in everyday life, information culture) supports research in the field of security sciences (especially human safety) conducted in the context of the development of technical civilisation and communication. Threats that the information society generates require studies, e.g. in the field of personal, social, health and ecological security (protection of the infosphere against information overload and humans against information stress). As part of these problems, theoretical and empirical research is undertaken, which is also dealt with by information science researchers. The combination of scientific reflection undertaken by specialists in both areas is indispensable in order to be able to see in the information security culture a common research subject enabling the diagnosis of various aspects of the broadly understood information culture.
Bibliografia
Babik, Wiesław (2018). Bezpieczeństwo informacji wyzwaniem dla bezpieczeństwa lokalnego. In: Elementy teorii i praktyki transdyscyplinarnych badań problemów bezpieczeństwa. Teoretyczne i formalne aspekty bezpieczeństwa w wymiarze lokalnym. Eds. A. Filipek,
D. Krzewniak. Siedlce: UPH, pp. 109-120.
Babik, Wiesław (2014). Ekologia informacji. Wydaw. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Babik, Wiesław (2017). Ekologia informacji a bezpieczeństwo człowieka i informacji we współczesnym świecie. In: Walka informacyjna. Uwarunkowania – Incydenty – Wyzwania. Ed. H.
Batorowska. Kraków: Uniwersytet Pedagogiczny, pp. 160-169. Batorowska, Hanna (2017). Information and Media Literacy (IML) w edukacji dla bezpieczeństwa. In: Człowiek-Media-Edukacja. Eds. Janusz Morbitzer, Danuta Morańska, Emilia Musiał. Dąbrowa Górnicza: Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Biznesu, pp. 21-28.
Batorowska, Hanna (2018a). Kształcenie w obszarze bezpieczeństwa informacyjnego. In: Edukacja XXI wieku, Nr 42; Procesy edukacyjne w dobie globalizacji, społeczeństwa informacyjnego i zmian na rynku pracy. Eds. Maria Kozielska, Andrzej Zduniak. Poznań: Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa, pp. 163-172.
Batorowska, Hanna (2018b). Kultura bezpieczeństwa informacyjnego. Edukacja – Technika- Informatyka, no. 1(23), pp. 92-100.
Batorowska, Hanna (2013). Obecność koncepcji information literacy jako sztuki wyzwolonej w wychowaniu do roztropnego funkcjonowania jednostki w środowisku społecznym. Praktyka i Teoria Informacji Naukowej i Technicznej, no. 1-2, pp. 3-10.
Batorowska, Hanna (2018c). Potrzeba edukacji w zakresie kultury bezpieczeństwa informacyjnego. Bibliotheca Nostra, no. 2 (52), pp. 70-85.
Batorowska, Hanna; Klepka, Rafał; Wasiuta, Olga (2019). Media jako instrument wpływu informacyjnego i manipulacji społeczeństwem. Kraków: Libron.
Bauman, Zygmunt (2007). Płynne życie. Kraków: Wydaw. Literackie.
Bawden, David; Robinson, Lyn (2012). Introduction to Information Science. London: Facet Publishing.
Buczyński, Józef (2011). Teoria bezpieczeństwa: procedury i metody badawcze. Przegląd Naukowo-Metodyczny. Edukacja dla Bezpieczeństwa, no. 2, pp. 53-63.
Cieślarczyk, Marian (2017). Ekologia informacji, kultura informacyjna i kultura bezpieczeństwa informacyjnego w teorii i praktyce. In: Walka informacyjna. Uwarunkowania – Incydenty – Wyzwania. Ed. H. Batorowska. Kraków: Uniwersytet Pedagogiczny, pp. 144-159.
Cieślarczyk, Marian (2006). Kultura bezpieczeństwa i obronności. Siedlce: Akademia Podlaska.
Cieślarczyk, Marian (2015). Kultura informacyjna jako element kultury bezpieczeństwa. In: Kultura informacyjna w ujęciu interdyscyplinarnym. Teoria i praktyka. vol. 1. Ed. H. Batorowska. Kraków: Uniwersytet Pedagogiczny, pp. 16-28.
Cieślarczyk, Marian (2011). Kultura informacyjno-komunikacyjna a funkcjonowanie człowieka i grup społecznych w sytuacjach kryzysowych. In: Bezpieczeństwo człowieka a komunikacja społeczna. Tom 2. Aspekty filozoficzne i polityczne. Red. E. Jarmocha, A. Świderski, I. A. Trzpil. Siedlce: Wyd. UP-H, pp. 13-32;
Cisek, Sabina (2009). Nauka o informacji na świecie w XXI wieku: badania metanaukowe. In: Od książki dawnej do biblioteki wirtualnej. Przeobrażenia bibliologii polskiej. Toruń: Wydaw. Naukowe UMK, pp. 47-56.
Cisek, Sabina (2017). Zachowania informacyjne – wybrane aspekty. Biuletyn EBIB, no. 3 (173), pp. 1-11.
Diagnostyka w zarządzaniu informacją: perspektywa informatologiczna (2017). Ed. R. Sapa. Kraków: Biblioteka Jagiellońska.
Doktryna Cyberbezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej (2015). Warszawa: Biuro Bezpieczeństwa Narodowego.
Filipek, Agnieszka (2017). Rola edukacji w kształtowaniu kultury bezpieczeństwa informacyjnego. In: Walka informacyjna. Uwarunkowania – Incydenty – Wyzwania. Ed. H. Batorowska. Kraków: Uniwersytet Pedagogiczny, pp. 170-180.
Godbold, Natalya (2006). Beyond information seeking. Towards a general model of information behaviour [online]. Information Research, vol. 11, no. 4 [accessed on: 20.06.2019]. Available on: <https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1104640.pdf>.
Hołys, Brunon (2014). Bezpieczeństwo. Ogólne problemy badawcze. Warszawa: PWN.
Jasiewicz, Justyna (2012). Kompetencje informacyjne młodzieży. Analiza – stan faktyczny – kształcenie na przykładzie Polski, Niemiec i Wielkiej Brytanii. Warszawa: Wydaw. SBP.
Janczak, Józef, Nowak, Andrzej (2013). Bezpieczeństwo informacyjne. Wybrane problemy. Warszawa: AON.
Januszko-Szakiel, Aneta (2017). Zarządzanie bezpieczeństwem informacji w sektorze MŚP - diagnoza i rekomendacje. In: Diagnostyka w zarządzaniu informacją: perspektywa informatologiczna. Ed. R. Sapa. Kraków: Biblioteka Jagiellońska, pp. 391-414.
Kamińska-Czubała, Barbara (2017). Efektywność wybranych metod ewaluacji bezpieczeństwa informacyjnego. In: Bezpieczeństwo informacyjne w dyskursie naukowym. Eds. H. Batorowska, E. Musiał. Kraków: Uniwersytet Pedagogiczny, pp. 54-68.
Klepka, Rafał (2018). Bezpieczeństwo medialne. In: Vademecum bezpieczeństwa Eds. O. Wasiuta, R. Klepka, R. Kopeć. Kraków: Libron, pp. 120-124.
Korzeniowski, Leszek F. (2012). Podstawy nauk o bezpieczeństwie. Zarządzanie bezpieczeństwem. Warszawa: Difin.
Korzeniowski, Leszek F. (2008). Securitologia. Nauka o bezpieczeństwie człowieka i organizacji społecznych. Kraków: EAS.
Kuc, Bolesław; Ściborek, Zbigniew (2018). Zarys metodologii nauk o bezpieczeństwie. Toruń: Wydaw. Adam Marszałek.
Laskowski, Lawiusz (2014). Koncepcja rozwoju nauki o bezpieczeństwie. In: Metodologia badań bezpieczeństwa narodowego. Vol. VII. Eds. P. Sienkiewicz, H. Świeboda. Warszawa: AON, pp. 20-28.
Materska, Katarzyna (2016). Zarządzanie informacją i wiedzą. In: Nauka o informacji. Ed. W. Babik. Warszawa: Wydaw. SBP, pp. 359-385.
Modrzejewski, Zbigniew (2015). Operacje informacyjne. Warszawa: AON.
Oleński J. (2006), Infrastruktura informacyjna państwa w globalnej gospodarce. Warszawa: Uniwersytet Warszawski.
Pindlowa, Wanda (1984). Kształcenie studentów jako użytkowników informacji naukowej. Z pogranicza informatologii i pedagogiki. Kraków: Uniwersytet Jagielloński, pp. 25-72.
Pindlowa, Wanda (2013). Pole badań informacji naukowej – problemy zmienne i niezmienne. In: Nauka o informacji w okresie zmian. Eds. B. Sosińska-Kalata, E. Chuchro, M. Luterek. Warszawa: Wydaw. SBP, pp. 53-61.
Piwowarski, Juliusz (2016). Transdyscyplinarna istota kultury bezpieczeństwa narodowego. Słupsk: Wydaw. Akademii Pomorskiej w Słupsku.
Piwowarski, Juliusz (2015). Podstawowe kategorie nauk o bezpieczeństwie. In: Elementy teorii i praktyki transdyscyplinarnych badań problemów bezpieczeństwa vol. IV. Ed. A. Filipek. Odkrywanie znaczeń w naukach o bezpieczeństwie. Siedlce: Wydaw. Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego, pp. 185-204.
Shapiro Jeremy, Hughes Shelley K. (2019): Information Literacy as a Liberal Art. Enlightenment proposals for a new curriculum [online]. [accessed on: 29.09.2019], Available on: <https://teaching.uncc.edu/sites/teaching.uncc.edu/files/media/article-books/InformationLiteracy.pdf>.
Sosińska-Kalata, Barbara (2015). Ewolucja koncepcji informatologii (nauki o informacji). In: Teoretyczne zagadnienia bibliologii i informatologii. Studia i szkice. Ed. E. Gondek. Katowice: Wydaw. UŚ, pp. 115-137.
Sosińska-Kalata, Barbara (2013). Obszary badań współczesnej informatologii (nauki o informacji). Zagadnienia Informacji Naukowej – Studia Informacyjne, no. 2, pp. 9-41.
Szpyra, Ryszard (2002). Operacje informacyjne państwa w działaniach sił powietrznych [rozprawa habilitacyjna]. Zeszyty Naukowe. Dodatek. Warszawa: AON.
Świgoń M. (2012), Zarządzanie wiedzą i informacją. Olsztyn: Wydaw. UWM, pp. 284, 285. Woźniak-Kasperek, Jadwiga (2015). Z głównych problemów samoświadomości informatologii. In: Teoretyczne zagadnienia bibliologii i informatologii. Studia i szkice. Ed. E. Gondek. Wydaw. Katowice: UŚ, pp. 139-157.
http://orcid.org/0000-0001-6759-5094
Afiliacja: Institute of Security Sciences The Pedagogical, University of Cracow , Polska
Biogram:
HANNA BATOROWSKA – habilitated doctor of humanities, associate professor at the Institute of Security Sciences of the Pedagogical University of the National Council on Education in Krakow, Head of the Department of Information and Media Security. Member of the International Society for Knowledge Organization ISKO and the Polish Society of Scientific Information and the Polish Society of Educational Technology and Media. Her scientific interests include: information culture, security culture, information technology, information ecology, information and knowledge management. Author or co-author of such monographs as: Media jako instrument wpływu informacyjnego i manipulacji społeczeństwem (Media as an instrument of information influence and society manipulation) (Kraków, 2019), Od alfabetyzacji informacyjnej do kultury informacyjnej. Rozważania o dojrzałości informacyjnej (From information literacy to information culture. Reflections on information maturity) (Warszawa, 2013), Kultura informacyjna w perspektywie zmian
w edukacji (Information culture in the perspective of changes in education) (Warszawa, 2009), Technologia informacyjna w kształceniu ogólnym (Information technology in general education) (Kraków, 2002), Wybrane zagadnienia nauki o informacji i technologii informacyjnej (Selected issues of information science and information technology) (Kraków, 2000), Jan Nepomucen Bobrowicz – polski wydawca i księgarz w Saksonii w czasach Wielkiej Emigracji (Jan Nepomucen Bobrowicz – Polish publisher and bookseller in Saxony during the Great Emigration) (Kraków 1998); editor of monographs on security from the series „Man in the world of information”, e.g.: Bezpieczeństwo informacyjne w dyskursie naukowym (Information security in scientific discourse) (Kraków, 2017), Walka informacyjna. Uwarunkowania – Incydenty – Wyzwania (Information struggle. Conditions – Incidents – Challenges) (Kraków, 2017), Kultura informacyjna w ujęciu interdyscyplinarnym. Teoria i praktyka, Tom II (Information culture in an interdisciplinary approach. Theory and Practice, Vol. II) (Kraków, 2016), Tom I (Vol I) (Kraków, 2015); and of monographs devoted to information literacy, education, information architecture, book history, and numerous scientific matters, among others: Information retrieval support: visualization of the information space of a document (Würzburg, 2014), Perceived self-efficacy vs. actual level of training in personal information and knowledge management. A research report (2016). Author of over 200 scientific publications actively participating in over 160 international and national scientific conferences.
Autor składa oświadczenie o oryginalności przesłanego tekstu, a w umowie wydawniczej przenosi na rzecz Wydawcy nieodpłatnie majątkowe prawa autorskie w zakresie jednorazowego opublikowania dzieła.
CC BY-NC-ND 4.0 Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
