Dostępność stron WWW polskich bibliotek uniwersyteckich dla osób z niepełnosprawnością wzroku - wyniki badań
Malgorzata Fedorowicz-Kruszewska
Afiliacja: Instytut Informacji Naukowej i Bibliologii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika , Polska
Mariusz Jarocki
Afiliacja: Instytut Informacji Naukowej i Bibliologii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika , Polska
Abstrakt
W artykule omówiono bariery, na które napotykają osoby z niepełnosprawnością wzroku w dostępie do witryn internetowych oraz standardy projektowania tych witryn zapewniającego obsługę tej grupy użytkowników. Przedstawiono wyniki badań dotyczących dostępności dla osób niewidomych i słabowidzących stron W W W bibliotek głównych polskich uniwersytetów. Przebadano wybrane strony internetowe, stosując dwie metody: metodę automatycznych procedur oraz metodę jakościowo-heurystyczną. Analiza wyników badań dowiodła, że witryny bibliotek uniwersyteckich w Polsce odbiegają od standardów międzynarodowych w zakresie dostępności dla osób z niepełnosprawnością wzroku.
Słowa kluczowe
Niewidomi; Słabowidzący; Biblioteki uniwersyteckie; Witryny WWW; Dostępność stron WWW
Bibliografia
Brophy, Peter; Craven, Jenny (2007). Web accessibility. "Library Trends", vol. 55, no. 4, pp. 950-972.
Comeaux, David; Schmetzke, Axel (2007). Web accessibility trends in university librariesand library schools. "Library Hi Tech", vol. 25, no. 4, pp. 457-477.
Craven, Jenny; Brophy, Peter (2003). Non-Visual Access to the Digital Library (NoVA): the use of the digital library interfaces by blind and visually impaired people [online]. Centre for Research in Library and Information Management (CERLIM), TheManchester Metropolitan University; [dostęp: 10.05.2010]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.cerlim.ac.uk/projects/nova/nova_final_report.pdf>.
GUS (2005). Szkoły wyższe i ich finanse w 2004 r. [online]. Główny Urząd Statystyczny; [dostęp: 28.04.2010]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.stat.gov.pl/gus/5840_657_PLK_HTML.htm?action=show_archive>.
GUS (2009). Szkoły wyższe i ich finanse w 2008 r. [online]. Główny Urząd Statystyczny;[dostęp: 29.04.2010]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.stat,gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/PUBL_E_szkoly_wyzsze_2008.pdf>.
Jakubowski, Stanisław (2006). Biblioteki internetowe szansą dla niewidomych i słabowidzących czytelników. W: III Konferencja: Internet w bibliotekach. Zasoby elektroniczne: podaż i popyt. Wrocław, 12-14 grudnia 2005 r. [online]. EBIB Materiały konferencyjne [dostęp: 20.05.2010]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.ebib.info/publikacje/matkonC'iwbS/artykul.phpPd>.
Jakubowski, Stanisław (2008). Perspektywy aktywnego uczestnictwa osób z niepełnosprawnością wzroku w tworzącym się społeczeństwie informacyjnym. W: Niewidomi w świecie książek i bibliotek. Wybrane zagadnienia. Red. M. Czerwińska; T. Dederko.Warszawa: Polski Związek Niewidomych; Biblioteka Centralna, s. 73-83.
MNiSW (2009). Publiczne uczelnie akademickie [online]. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego [dostęp: 20.02.2010]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.nauka.gov.pl/szkolnictwo-wyzsze/system-szkolnictwa-wyzszego/uczelnie/uczelnie--publiczne/wykaz-uczelni-publicznych-nadzorowanych-przez-ministra-wlasciwego-ds-szkolnictwa-wyzszego/publiczne-uczelnie-akademickie/ >.
Nielsen, Jakob (2003). Projektowanie funkcjonalnych serwisów internetowych, Gliwice: Wydaw. Helion.
Patoczka, Marcin (2008). Dostępne WWW [online]. "Tyfloświat", nr 1 [dostęp: 05.05.2010]. Dostępny w World Wide Web: <http://firr.org.pi/uploads/file/nasze_publikacje/Tyflo-swiat-012008.pdf>.
Providenti, Michael; Zai III, Robert (2007). Web accessibility at academic libraries: stan¬dards, legislation and enforcement. "Library Hi Tech", vol. 25, no. 4, pp. 494-508.
Section508.gov (2008). Section 508: 508 Law [online]; [dostęp: 20.05.2010]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.section508.gov/index.cfm?FuseAction=Content&ID=3>.
Ślusarczyk, Czeslaw (2005). Dostępność stron internetowych dla osób niepełnosprawnych - problemy i trudności techniczne [online]. "e-Mentor", nr 2 [dostęp: 20.04.2010]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.e-mentor.edu.pl/artykul_v2.phpPnume-r=986id=134>.
Ślusarczyk, Czesław (2007). Dostęp do informacji publicznej w Internecie - problemy osóbniewidomych i niedowidzących. W: Problemy społeczeństwa informacyjnego. T. 2. Red. A. Szewczyk. Szczecin; Printshop, s. 736-740.
Thatcher, Jim W. (2007). Comparison WCAG and Section 508 Web [online]; [dostęp:16.05.2010]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.jimthatcher.com/sidebyside.htm>.
W3C (2001). Polish translation of the WAI Quick Tips [online]. World Wide WebConsortium; [dostęp: 10.05.2010]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.w3.org/WAI/References/QuickTips/qt.pl.htm>.
W3C (2005). How People with Disabilities Use the Web [online]. World Wide WebConsortium; [dostęp: 01.05.2010]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.w3.org/WAI/EO/Drafts/PWD-Use-Web/#visual >.
W3C (2008a). Introduction to Web Accessibility [online]. World Wide Web Consortium [dostęp: 21.05.2010]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.w3.org/WAI/intro/accessibility.php >.
W3C (2008b). Web Content Accessibility Guidelines 2.0 [online]. World Wide WebConsortium; [dostęp: 10.05.2010]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.w3.org/TR/WCAG20>.
Zadrożny, Jacek (2007). Studenci niewidomi i słabowidzący - poradnik dla wyższych uczelni. Dostępne w WWW [online]. Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego [dostęp: 20.04.2009]. Dostępny w World Wide Web: <http://firr.org.pl/uploads/file/nasze_pu-blikacje/FIRR_Dostepne_WWW.pdf>.
Afiliacja: Instytut Informacji Naukowej i Bibliologii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika , Polska
Biogram:
Małgorzata Fedorowicz-Kruszewska jest adiunktem w Instytucie Informacji Naukowej i Bibliologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Specjalizuje się we współczesnym bibliotekoznawstwie, w szczególności interesuje się obsługą biblioteczną osób z niepeł- nosprawnościami, technologią wspomagającą oraz materiałami bibliotecznymi dla osób niepełnosprawnych, a także nowymi tendencjami w rozwoju bibliotekarstwa oraz przemianami polskiej bibliografii narodowej w kontekście rozwoju technologii informacyjnych. Najważniejsze publikacje: Specjalne materiały czytelnicze dla osób niepełnosprawnych: zarys dziejów - formy - obieg społeczny. Toruń 2002; Projektowanie uniwersalne. Implementacja w obszarze edukacji i bibliotekarstwa szkolnego. Przegląd Biblioteczny 2007, nr 3, s. 399-407; Człowiek niepełnosprawny w bibliotece publicznej. Toruń 2010.
Afiliacja: Instytut Informacji Naukowej i Bibliologii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika , Polska
Biogram:
Mariusz Jarocki jest absolwentem informacji naukowej i bibliotekoznawstwa w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz informatyki w Wyższej Szkole Informatyki w Łodzi. Od 2007 r. pracuje jako asystent w Instytucie Informacji Naukowej i Bibliologii UMK. Jego gjówne zainteresowania naukowe skupiają się wokół zagadnień związanych z nowymi technologiami w informacji naukowej. Prowadzi badania m.in. w zakresie systemów Open Source w zarządzaniu informacją, nowych technologii przetwarzania i prezentowania informacji oraz zautomatyzowanych systemów bibliotecznych. Najważniejsze publikacje: Open source w zarządzaniu informacją. Toruńskie Studia Bibliologiczne 2008, nr 1, s. 151-158; Oprogramowanieo otwartym kodzie źródłowym i jego przyszłość w sektorze usług bibliotecznych. W: Przestrzeń informacyjna biblioteki akademickiej - tradycja i nowoczesność. Red. B. Antczak- Sabala, M. Kowalska, L. Tkaczyk. Toruń 2009, s. 127-140.
Autor składa oświadczenie o oryginalności przesłanego tekstu, a w umowie wydawniczej przenosi na rzecz Wydawcy nieodpłatnie majątkowe prawa autorskie w zakresie jednorazowego opublikowania dzieła.
CC BY-NC-ND 4.0 Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
