Metoda analizy i krytyki piśiennictwa w nauce o informacji i bibliotekoznawstwie w XXI wieku
Sabina Cisek
Afiliacja: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa, Uniwersytet Jagielloński, Polska
Abstrakt
Artykuł zawiera charakterystykę wybranych aspektów metody analizy i krytyki piśmiennictwa. Stwierdzono znaczący wzrost zainteresowania tym sposobem postępowania badawczego w informatologii i bibliotekoznawstwie w XXI w. Rozważono dwie podstawowe role analizy i krytyki piśmiennictwa w dociekaniach naukowych - pomocniczą, heurystyczną oraz niezależną, wiedzotwórczą. Wskazano jej fazy i warianty, w tym - wersję tradycyjną, przegląd systematyczny i metaanalizę. Przedstawiono wyniki badań pilotażowych, dotyczących niektórych własności metody analizy i krytyki piśmiennictwa we współczesnej nauce o informacji i bibliotekoznawstwie.
Słowa kluczowe
Analiza i krytyka piśmiennictwa; Badania literaturowe; Bibliotekoznawstwo; Informatologia; Nauka o informacji; Metaanaliza; Metodologia; Metody badań; Przegląd systematyczny; Stan badań; XXI wiek
Bibliografia
Andrews, Richard; Harlen, Wynne (2006). Issues in Synthesizing Research in Education. "Educational Research", vol. 48, no. 3, pp. 287-299.
Ankem, Kalyani (2005). Approaches to Meta-Analysis: A Guide for LIS Researchers. "Library & Information Science Research", vol. 27, issue 2, pp. 164-176.
Ankem, Kalyani (2008). Evaluation of Method in Systematic Reviews and Meta-Analyses Published in LIS. Library and Information Research, vol. 32, no. 101, p. 104.
Bangert-Drowns, Robert L. (2004). Literature Review. In: Encyclopedia of Evaluation [online]. Sage Publications [dostęp: 15.05.2010]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.sage-ereference.com/evaluation/Article_n319.html>.
Brown, David J. (2010). Repositories and Journals: Are They in Conflict?: A Literature Review of Relevant Literature. "Aslib Proceedings", vol. 62, issue 2, pp. 112-143.
Cisek, Sabina (2008). Weblogi (blogi) - nowe narzędzie komunikacji w nauce. W: Zarządzanie informacją w nauce. Katowice: Wydaw. Uniwersytetu Śląskiego, s. 170-177.
Cisek, Sabina (2009). Dzielenie się wiedzą w Internecie. "Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy" [online], nr 3-4, s. 33-42; [dostęp: 21.05.2010], Dostępny w World Wide Web: <http://www.biblioteka.awf.katowice.pl/biuletyn.html>.
Cisek, Sabina (2010). Metodologia mieszana w badaniach nauki o informacji i biblioteko znawstwa. W: Biblioteki, informacja, książka: interdyscyplinarne badania i praktyka w XXI wieku [CD-ROM]. Pod red. Marii Kocójowej. Kraków: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa UJ.
Coleman, Anita (2007). Assessing the Value of a Journal Beyond the Impact Factor. "Journal of the American Society for Information Science and Technology", vol. 58, no. 8, pp. 1148- 1161.
Dixon-Woods, Maiy; Sutton, Alex (2003). Systematic Review. In: Encyclopedia of Social Science Research Methods [online]. Sage Publications [dostęp: 15.05.2010], Dostępny w World Wide Web: <http://www.sage-ereference,com/socialscience/Article_n998.html>.
Grant, Maria J.; Booth, Andrew (2009), A Typology of Reviews: an Analysis of 14 Review Types and Associated Methodologies. "Health Information and Libraries Journal", vol, 26, pp, 91-108.
Grobler, Adam (2008). Metodologia nauk. Kraków: Wydaw, Areus, Wydaw. Znak.
Hammersley, Martyn (2003). Literature Review, In: Encyclopedia of Social Science Research Methods [online]. Sage Publications [dostęp: 15,05,2010], Dostępny w World Wide Web: <http://www,sage-ereference.com/socialscience/Article_n503,html>.
Higgins, Julian PT; Green, Sally, eds, (2009), Cochrane Handbook for Systematic Reviews off Interventions [online]; [dostęp: 22,05,2010], Dostępny w World Wide Web: <http://www.cochrane-handbook.org/>.
Jesson, Jill; Lacey, Fiona (2006), How To Do (Or Not To Do) a Critical Literature Review. "Pharmacy Education", vol, 6 (2), pp, 139-148.
Kaczmarek, Tadeusz T. (2005j. Poradnik dla studentów piszących pracę licencjacką lub ma gisterską [online]; [dostęp: 21.05.2010], Dostępny w World Wide Web: <http://bg.univ.szczecin.pl/pliki/poradnik_dla_studentow.pdf>.
Kemoni, Henry N, (2008), Theoretical Framework and Literature Review in Graduate Records Management Research. "African Journal of Library, Archives & Information Science", vol. 18, issue 2, pp, 103-117.
Konecki, Krzysztof (2000). Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana [online]; [dostęp: 23.05,2010], Dostępny w World Wide Web: <http://krzysztofkonecki.prv.pl/>.
Levy, Yair; Ellis, Timothy J. (2006). A Systems Approach to Conduct an Effective Literature Review in Support of Information Systems Research. "Informing Science Journal" [online], vol. 9, p, 181-212; [dostęp: 15,05,2010]. Dostępny w World Wkie Web: <http://inform.nu/Articles/Vol9/V9p181-212Levy99.pdf>.
Mauer-Górska, Barbara (2007a). Evidence-based: nowa metoda analityczno-syntetycznego opracowania publikacji naukowych. "Przegląd Biblioteczny", R, 75, z. 2, s. 261-270.
Mauer-Górska, Barbara (2007b). Strategia Evidence Based Librarianship (EBL). W: Przenikanie i Rozpowszechnianie Idei oraz Doświadczeń: Zagadnienia Międzynarodowego Biblioteko znawstwa Porównawczego, 2007 r. [online]. Pod red. Marii Kocójowej, Kraków: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa UJ; [dostęp: 21,05.2010], Dostępny w World Wide Web: <http://www.inib.uj.edu.pl/wyd_iinb/s3_z4/mauer.pdf>.
McKibbon, Ann K. (2006), Systematic Reviews and Librarians, "Library Trends", vol, 55, no. 1, pp, 202-215.
Morrison, Heather (2006), Evidence Based Librarianship and Open Access, Evidence Based Library and Information Practice [online], vol, 1, no, 2, pp, 46-50; [dostęp 19,05,2010], Dostępny w World Wide Web: <http://ejoumals.library.ualberta.ca/index,php/EBLIP/article/view/49/117>.
Nahotko, Marek (2010). Komunikacja naukowa w środowisku cyfrowym. Globalna biblioteka cyfrowa w informatycznej infrastrukturze nauki. Warszawa: Wydaw, SBP.
Nowak, Piotr (2006). Bibliometria. Webometria. Podstawy. Wybrane zastosowania. Poznań: Wydaw. Naukowe UAM.
Pilch, Tadeusz; Bauman, Teresa (2001). Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe. Wydanie drugie poprawione i rozszerzone. Warszawa: Wydaw. Akademickie „Żak”.
Porter, Alan L.; Kongthon, Alisa; Lu, Jye-Chyi (2002), Research Profiling: Improving the Lit erature Review. "Scientometrics", vol, 53, issue 3, pp, 351-370.
Ratajewski, Jerzy (2002). Analiza i krytyka dokumentów. W; Wprowadzenie do bibliotekoznaw stwa czyli wiedza o bibliotece w różnych dawkach. Warszawa: Wydaw, SBP, s. 129-132.
Sapa, Remigiusz (2009). Metodologia badań obszaru pośredniczenia w komunikacji naukowej z perspektywy nauki o informacji. Kraków: Wydaw. Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Saxton, Matthew L. (2006). Meta-Analysis in Library and Information Science: Method, Histoiy, and Recommendations for Reporting Research. "Library Trends", vol. 55, no. 1, pp. 158-170.
Ścibor, Eugeniusz (1976). Przegląd metod badawczych stosowanych w nauce o informacji. W: Metodologia bibliotekoznawstwa i nauki o informacji naukowej. Pod red. Stanisława Kubiaka. Poznań: Wydaw. Naukowe UAM w Poznaniu, s. 93-102.
Sokal, Alan; Bricmont, Jean (2004). Modne bzdury: o nadużywaniu pojęć z zakresu nauk ścisłych przez postmodernistycznych intelektualistów. Warszawa: Prószyński i Spółka.
Swanson, Don R. (1986). Undiscovered Public Knowledge. "Library Quarterly", vol. 56, no. 2, pp. 103-118.
Szaniawski, Klemens (1994). O obiektywności nauki. W: O nauce, rozumowaniu i wartościach. Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN, s. 8-17.
Thacker, Stephen B. et al. (2007). Meta-Analysis. In: Encyclopedia of Epidemiology [online]; [dostęp: 22.05.2010]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.sage-ereference.com/epidemiology/Article_n289.html>.
Thomas, James; Harden, Angela (2008). Methods for the Thematic Synthesis of Qualita tive Research in Systematic Reviews. BMC Medical Research Methodology [online], vol. 8 (45); [dostęp: 22.05.2010]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.biomedcentral.com/1471-2288/8/45>.
Afiliacja: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa, Uniwersytet Jagielloński, Polska
Biogram:
Sabina Cisek, doktor nauk humanistycznych, adiunkt w Instytucie Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie pełni również funkcję kierownika studiów podyplomowych. Jej zainteresowania naukowe obejmują problematykę filozofii, metodologii i teorii nauki o informacji oraz zagadnienia informacji biznesowej i infobrokeringu. Jest autorką kilkudziesięciu publikacji, najnowszą z nich stanowi artykuł Metodologia mieszana w badaniach nauki o informacji i bibliotekoznawstwa (Kraków, 2010). Prowadzi blog Methodology and Philosophy of Information Science http://methodologyphilosophyinfoscience.blogspot.com/. Od wielu lat aktywnie uczestniczy w społecznym ruchu naukowym, jest wiceprezesem Zarządu Polskiego Towarzystwa Informacji Naukowej. Współautorka polskiego Kodeksu etyki bibliotekarza i pracownika informacji.
Autor składa oświadczenie o oryginalności przesłanego tekstu, a w umowie wydawniczej przenosi na rzecz Wydawcy nieodpłatnie majątkowe prawa autorskie w zakresie jednorazowego opublikowania dzieła.
CC BY-NC-ND 4.0 Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
