Analiza stanu zbiorów elektronicznych i warunków ich archiwizowania w polskich instytucjach bibliotecznych i wydawniczych
Aneta Januszko-Szakiel
Afiliacja: Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Polska
Abstrakt
W artykule przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych w 2009 r., dotyczące zasobów elektronicznych polskich instytucji bibliotecznych. Celem tych badań było ustalenie, w jakiej kondycji są materiały elektroniczne zgromadzone w bibliotekach tradycyjnych i cyfrowych oraz, jaki jest poziom świadomości i nastawienie przedstawicieli polskich instytucji tworzących, gromadzących i zarządzających polskimi bibliotecznymi zasobami elektronicznymi, odnośnie do kwestii zabezpieczenia ich długoterminowej użyteczności. Omówiono również wnioski z rozmów na temat zapewnienia długoterminowej archiwizacji elektronicznych zasobów bibliotecznych z pracownikami Poznańskiego Centrum Superkomputerowo-Sieciowego.
Słowa kluczowe
Publikacje elektroniczne; Długoterminowa archiwizacja publikacji elektronicznych; Polskie biblioteki; Biblioteka Narodowa; Biblioteka Jagiellońska; Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe; Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego; Polskie wydawnictwa publikacji elektronicznych; Sekcja Wydawnictw Elektronicznych
Bibliografia
About RLG Programs (b.d.). [online]; RLG Mountain View, CA USA 2006 [dostęp: 12.02.2010]. Dostępny w World Wide Web: <http://worldcat.org/arcviewer/1/OCC/2007/08/08/0000070511/viewer/file1939.html>.
Bibliografia Dokumentów Elektronicznych (2008). Indeks wydawców Bazy BN [online]. Biblioteka Narodowa [dostęp: 25.01.2008]. Dostępny w World Wide Web: <http://mak.bn.org.pl/cgi-bin/makwww.exe?BM=27&IZ=WYDAWCA>.
Biblioteka cyfrowa (2008). [online]. W: Wikipedia [dostęp: 25.01.2008]. Dostępny w World Wide Web: <http://pl.wikipedia.org/wiki/Biblioteka_cyfrowa>.
Biblioteka Główna Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej (b.d.). [online]. Biblioteka Główna UMCS, Lublin 2008. [dostęp: 02.03.2008]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.bg.umcs.lublin.pl/>.
Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie [online]. Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie, Warszawa 2008. [dostęp: 02.03.2008]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.buw.uw.edu.pl>.
Biblioteka Uniwersytetu Śląskiego [online]. Biblioteka Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2008. [dostęp: 02.03.2008]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.bg.us.edu.pl/>.
CRL (2010). Center for Research Libraries [online]; [dostęp: 11.02.2010]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.crl.edu/>.
Czermiński, Jurand B.(2002). Cyfrowe środowisko współczesnej biblioteki. Gdańsk: Wydaw. Uniwersytetu Gdańskiego.
DPC(2010). Digital Preservation Coalition, Heslington, York [online]; [dostęp: 11.02.2010]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.dpconline.org/graphics/index.html>.
FBC (2008). Federacja Bibliotek Cyfrowych [online]. Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe [dostęp: 2.03.2008]. Dostępny w World Wide Web: <http://fbc.pionier.net.pl/owoc>.
Hedstrom, Margaret; Montgomery, Sheon (1999). Digital Preservation Needs and Requirements in RLG Member Institution. December 1998. RLG. Research Libraries Group, Mountain View, CA [online]. OCLC Research [dostęp: 08.02.2010]. Dostępnyw World Wide Web: .
Instytut Problemów Ochrony Zdrowia (b.d.). [online]. Instytut Problemów Ochrony Zdrowia [dostęp: 03.03.2008]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.ipoz.pl/>.
It’s about time: research challenges in digital archiving and long term preservation (2003). Final report: Workshop on Research Challenges in Digital Archiving and Long-term Preservation, April 12-13, 2002. Washington, D. C.: Library of Congress, 2003.
Januszko-Szakiel, Aneta (2010). Problemy organizacji działań w zakresie długoterminowej archiwizacji zasobów cyfrowych w Polsce. "Przegląd Biblioteczny", z. 4, s. 405-428.
Katalog WWW Google (2008). Nauka i edukacja – Nauczanie zdalne [online]; [dostęp: 02.03.2008]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.google.com/Top/World/Polski/Nauka_i_edukacja/Nauczanie_zdalne/>.
Katalogi, kartoteki i bazy danych (2009). Bazy danych Ewidencja oraz Biblios. Biblioteka Narodowa [online]; [dostęp: 10.01.2009]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.bn.org.pl/index.php/zbiory/zbiory-bibliologiczne/katalogi,-kartoteki-i-bazy-danych>.
KMD (2009). Krajowy Magazyn Danych [online]. Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe [dostęp: 11.02.2010]. Dostępny w World Wide Web: <http://kmd.pcss.pl/index.html>.
MKiS (1998a). Rozporządzenie Ministra Kultury i Sztuki z dnia 19 marca 1998 r. w sprawie zasad i trybu zaliczania bibliotek do bibliotek naukowych oraz ustalania ich wykazu. 1998, nr 44, poz. 269.
MKiS (1998b). Rozporządzenie Ministra Kultury i Sztuki z dnia 24 listopada 1998 r. w sprawie ustalenia wykazu bibliotek, których zbiory tworzą narodowy zasób biblioteczny, określenia organizacji tego zasobu oraz zasad i zakresu jego szczególnej ochrony. Dz. U. Nr 146, poz. 955.
Nahotko, Marek (2006). Nauczanie zdalne (e-learning) w polskich szkołach wyższych / e-ten euridice [online]. W: Kocójowa, Maria [red.]: E-włączenie czy e-wyobcowanie? Kraków: IINiB UJ 2006, s. 62-66. Seria: ePublikacje Instytutu INiB UJ, nr 2. [dostęp:02.03.2010]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.inib.uj.edu.pl/wyd_iinb/s3_z2/nahotko-n.pdf>.
PCSS (2009). Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe (PCSS) [online]; [dostęp: 12.02.2010]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.man.poznan.pl>.
PCSS – badania i projekty (b.d.). [online]. Poznańskie Centrum Superkomputerowo Sieciowe [dostęp: 12.06.2009]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.man.poznan.pl/badania/index.html>.
PIK (2010). Polska Izba Książki [online]; [dostęp: 20.02.2010]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.pik.org.pl/>.
PTWK (2010). Polskie Towarzystwo Wydawców Książek [online]. WYDAWCA. Portal Rynku Wydawniczego [dostęp: 20.02.2010]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.wydawca.com.pl/index.php?s=info&kat=8&dzial=23&poddzial=0>.
Preserving Digital Information (1996). Report of the Task Force on Archiving of Digital Information [online]. RLG Mountain View, CA USA [dostęp: 19.02.2010]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.clir.org/pubs/reports/pub63watersgarrett.pdf>.
Reports on Digital Archives and Repositories (2010). [online]. Center for Research Libraries, Chicago, IL [dostęp: 14.02.2010]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.crl.edu/archiving-preservation/digital-archives/digital-archive-reports>.
RLG Partnership (2009). [online]. OCLC Dublin, Ohio USA [dostęp: 12.02.2010]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.oclc.org/programs/default.htm>.
SEA (b.d.). [online]. Stowarzyszenie E-learningu Akademickiego [dostęp: 03.03.2010]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.sea.edu.pl/>.
Studia online (b.d.). Onet.pl. Katalog [online]; [dostęp: 02.03.2008]. Dostępny w World Wide Web: <http://katalog.onet.pl/6173,studiaonline,k.html>.
The Digital Preservation Coalition (2010). [online]. Digital Preservation Coalition, Heslington, York [dostęp: 11.02.2010]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.dpconline.org/>.
The Directory of Open Access Repositories – OpenDOAR (2010). [online]. University of Nottingham [dostęp: 02.03.2010]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.opendoar.org/>.
Ustawa z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach (1997). Dz. U. Nr 85, poz. 539.
Waters, Donald; Garrett, John (1996). Preserving Digital Information. Report of the Task Force on Archiving of Digital Information. Washington D. C.: The Commission on Preservation and Access, The Research and Library Group, 1996 [online]. OCLC, Online Computer Library Center [dostęp: 01.09.2009]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.oclc.org/programs/ourwork/past/digpresstudy/final-report.pdf>.
Wolters Kluwer Polska (2010). Informacje o wydawnictwie [online]; [dostęp: 02.03.2010]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.wolterskluwer.pl/?cmd=info_o_wydawnictwie>.
Wybrane kolekcje cyfrowe (2008). [online]. EBIB. Elektroniczna Biblioteka – platforma cyfrowa Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich EBIB [dostęp: 02.03.2008]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.ebib.info/content/view/275/79/>.
Young Digital Planet (2010). O firmie [online]. Young Digital Planet [dostęp: 03.03.2010]. Dostępny w World Wide Web: <http://www2.ydp.com.pl/ydp/multimedia/1064,O-firmie.html>.
Zasoby sieciowe (2006). [online]. Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Akademii Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie [dostęp: 02.03.2008]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.wsp.krakow.pl/kbin/zasoby.html>.
Afiliacja: Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Polska
Biogram:
Aneta Januszko-Szakiel jest adiunktem w Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Jej zainteresowania naukowe skupiają się wokół organizacji i funkcjonowania repozytoriów cyfrowych, w szczególności dotyczą długoterminowej archiwizacji zasobów cyfrowych w instytucjach pamięci. Ważniejsze publikacje: Archiwizacja publikacji elektronicznych jako wyzwanie dla bibliotek – zarys problematyki (2003), Open Archival Information System – standard w zakresie archiwizacji publikacji elektronicznych (2005), Wiarygodność archiwów cyfrowych (2009).
Autor składa oświadczenie o oryginalności przesłanego tekstu, a w umowie wydawniczej przenosi na rzecz Wydawcy nieodpłatnie majątkowe prawa autorskie w zakresie jednorazowego opublikowania dzieła.
CC BY-NC-ND 4.0 Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
