Metodologia jakościowa we współczesnej informatologii: wybrane aspekty
Sabina Cisek
Afiliacja: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa, Uniwersytet Jagielloński, Polska
Abstrakt
Teza/cel artykułu – Celem artykułu jest charakterystyka wybranych aspektów jakościowego podejścia badawczego w informatologii (i częściowo w bibliotekoznawstwie) w XXI w., w szczególności pogłębiony opis jego najważniejszych cech oraz uchwycenie kierunków debaty teoretyczno-metodologicznej toczonej explicite na łamach zagranicznych czasopism anglojęzycznych. Metody badań – Główną metodę badań stanowi analiza i krytyka piśmiennictwa. Źródłem analizowanych publikacji była dziedzinowa baza LISTA (Library, Information Science and Technology Abstracts). Wyniki i wnioski – Refleksja metodologiczna na temat badań jakościowych w informatologii jest współcześnie wielokierunkowa, a świadomość dylematów, problemów i uwarunkowań, w tym epistemologicznych i etycznych, pogłębiona. W ciągu ostatnich dwóch lat nastąpił też szybki wzrost liczby jakoś- ciowych badań empirycznych.
Słowa kluczowe
Badania jakościowe; Informatologia; Metodologia jakościowa; XXI w.
Bibliografia
Bates, Jessica A. (2004). Use of narrative interviewing in everyday information behavior research. "Library and Information Science Research", vol. 26, pp. 15-28.
Bawden, David (2012). On the gaining of understanding: syntheses, themes and information analysis. "Library and Information Research", vol. 36, no. 112, pp. 147-162.
Budd, John M. (2005). Phenomenology and information studies. "Journal of Documentation", vol. 61, no. 1, pp. 44-59.
Cibangu, Sylvain K. (2013). A memo of qualitative research for information science: toward theory construction. "Journal of Documentation", vol. 69, no. 2, pp. 194-213.
Cisek, Sabina (2008). Badanie zachowań informacyjnych użytkowników bibliotek: metodologia Sense-Making. W: Kocójowa, Maria red. Biblioteka: klucz do sukcesu użytkowników [online]. Kraków: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa UJ [dostęp: 10.05.2013]. Dostępny w World Wide Web: <http://hdl.handle.net/10760/13708>.
Cisek, Sabina (2009a). Metoda delficka w badaniach nauki o informacji i bibliotekoznawstwa w XXI wieku. "Zagadnienia Informacji Naukowej", nr 1 (93), s. 25-32.
Cisek, Sabina (2009b). Metodologia badań użytkowników informacji w XXI wieku w świetle anglojęzycznej literatury przedmiotu. "PTINT Praktyka i Teoria Informacji Naukowej i Technicznej", nr 4, s. 3-11.
Cisek, Sabina (2010a). Metoda analizy i krytyki piśmiennictwa w nauce o informacji i bibliotekoznawstwie w XXI wieku. "Przegląd Biblioteczny", R. 78, nr 3, s. 273-284.
Cisek, Sabina (2010b). Metodologia mieszana w badaniach nauki o informacji i bibliotekoznawstwa. W: Kocójowa, Maria red. Biblioteki, informacja, książka: interdyscyplinarne badania i praktyka w 21. wieku [online]. Kraków: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa UJ [dostęp: 10.05.2013]. Dostępny w World Wide Web: <http://hdl.handle.net/10760/15393>.
Denzin, Norman K.; Lincoln, Yvonna S. red. (2009). Metody badań jakościowych. T. 1 i 2. Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN.
Evans, David (2002). Database searches for qualitative research. "Journal of Medical Library Association", vol. 90, no. 3, pp. 290-293.
Fidel, Raya (1993). Qualitative Methods in Information Retrieval Research. "Library and Information Science Research", vol. 15, pp. 219-247.
Fidel, Raya (2008). Are we there yet? Mixed methods research in library and information science. "Library and Information Science Research", vol. 30, pp. 265-272.
Głowacka, Ewa (1986). Metoda „case study” w badaniach i dydaktyce bibliotekoznawstwa i informacji naukowej. "Przegląd Biblioteczny", R. 54, nr 1, s. 25-32.
Hughes, Hilary (2012). An expanded critical incident approach for exploring information use and learning. "Library and Information Research", vol. 36, no. 112, pp. 72-95.
IASSIST Quarterly. Special Issue Qualitative and Qualitative Longitudinal Resources in Europe (2010-2011), vol. 34, no. 3-4, vol. 35, no. 1-2 (15 artykułów).
Jemielniak, Dariusz red. (2012). Badania jakościowe. Podejścia i teorie. T. 1 i 2. Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN.
Konecki, Krzysztof T.; Chomczyński, Piotr red. (2012). Słownik socjologii jakościowej. Warszawa: Difin.
Kruszewski, Tomasz (2008). Etnografia i jej wybrane zastosowania w badaniach bibliologicznych. "Przegląd Biblioteczny", R. 76, z. 3, s. 405-417.
Mansourian, Yazdan (2008). Exploratory nature of, and uncertainty tolerance in, qualitative research. "New Library World", vol. 109, no. 5/6, pp. 273-286.
Meho, Lokman I. (2006). E-Mail Interviewing in Qualitative Research: A Methodological Discussion. "Journal of the American Society for Information Science and Technology", vol. 57, no. 10, pp. 1284-1295.
Myers, Michael D. (2013). Qualitative Research in Information Systems [online]; [dostęp: 21.06.2013]. Dostępny w World Wide Web: < http://www.qual.auckland.ac.nz/>.
Myers, Michael D.; Newman, Michael (2007). The qualitative interview in IS research: Examining the craft. "Information and Organization", vol. 17, pp. 2-26.
Pickard, Alison Jane (2007). Research Methods in Information. London: Facet Publishing.
Podemski, Krzysztof (2009). Przedmowa do polskiego wydania. W: Denzin, Norman K., Lincoln, Yvonna S. (red.). Metody badań jakościowych. Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN, T.1, s. XXI-XXVIII.
Ramiller, Neil C.; Wagner, Erica L. (2009). The element of surprise: appreciating the unexpected in (and through) actor networks. "Information Technology and People", vol. 22, no. 1, pp. 36-50.
Rapley, Tim (2010). Analiza konwersacji, dyskursu i dokumentów. Wydaw. Naukowe PWN.
Romano, Nicholas C. Jr.; Donovan, Christina; Chen, Hsinchun; Nunamaker, Jay F. Jr. (2003). A Methodology for Analyzing Web-Based Qualitative Data. "Journal of Management Information Systems", vol. 19, iss. 4, pp. 213-246.
Schultze, Ulrike; Avital, Michel (2011). Designing interviews to generate rich data for information systems research. "Information and Organization", vol. 21, pp. 1-16.
Selden, Lars (2005). On Grounded Theory – with some malice. "Journal of Documentation", vol. 61, no. 1, pp. 114–129.
Shenton, Andrew K. (2004a). Strategies for ensuring trustworthiness in qualitative research projects. "Education for Information", vol. 22, pp. 63-75.
Shenton, Andrew K. (2004b). The analysis of qualitative data in LIS research projects: A possible approach. "Education for Information", vol. 22, pp. 143-162.
Shenton, Andrew K.; Dixon, Pat (2004). Debates and paradoxes surrounding the use of qualitative methods. "Education for Information", vol. 22, pp. 1-12.
Shenton, Andrew K.; Hay-Gibson, Naomi V. (2009). Dilemmas and further debates in qualitative method. "Education for Information", vol. 27, pp. 21-37.
Shenton, Andrew K.; Hayter, Susan (2004). Strategies for gaining access to organizations and informants in qualitative studies. "Education for Information", vol. 22, pp. 223-231.
Silverman, David (2010). Prowadzenie badań jakościowych. Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN.
Sławecki, Bartosz (2012). Znaczenie paradygmatów w badaniach jakościowych. W: Jemielniak, Dariusz red. Badania jakościowe. Podejścia i teorie. Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN. T. 1, s. 57-87.
Stasik, Agata; Gendźwiłł, Adam (2012). Projektowanie badania jakościowego. W: Jemielniak, Dariusz red. Badania jakościowe. Podejścia i teorie. Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN, T. 1, s. 1-22.
Suarez, Doug (2010). Evaluating Qualitative Research Studies for Evidence Based Library and Information Practice. "Evidence Based Library and Information Practice", vol. 5, no. 2, pp. 75-85.
White, Marilyn Domas; Marsh, Emily E. (2006). Content Analysis: A Flexible Methodology. "Library Trends", vol. 55, no. 1, pp. 22-45.
Williamson, Kirsty (2006). Research in Constructivist Frameworks Using Ethnographic Techniques. "Library Trends", vol. 55, no. 1, pp. 83-101.
Wilson, Thomas D. (2000). Human Information Behavior. "Informing Science", vol. 3, no. 2, pp. 49-55.
Wilson, Virginia (2012). Research Methods: Focus Group. "Evidence Based Library and Information Practice", vol. 7, no. 1, pp. 129-131.
Wiorogórska, Zuzanna (2012). Teoria ugruntowana i jej wybrane zastosowania w badaniach z zakresu informacji naukowej i bibliotekoznawstwa. "Przegląd Biblioteczny", R. 80, nr 1, s. 47-57.
Współczynnik humanistyczny (2010-2013). W: Encyklopedia PWN [online]. Wydaw. Naukowe PWN [dostęp: 26.05.2013]. Dostępny w World Wide Web: < http://encyklopedia.pwn.pl/haslo.php?id=3998441>.
Yates, Christine; Partridge, Helen; Bruce, Christine (2012). Exploring information experience through phenomenography. "Library and Information Research", vol. 36, no. 112, pp. 96-119.
Afiliacja: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa, Uniwersytet Jagielloński, Polska
Biogram:
Dr Sabina Cisek jest starszym wykładowcą w Instytucie Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie pełni również funkcję kierownika studiów podyplomowych. Prowadzi badania w zakresie filozofii i metodologii nauki o informacji. Interesuje się również informacją biznesową i infobrokeringiem. Jest autorką ponad 50. publikacji, do najważniejszych należą książka Filozoficzne aspekty informacji naukowej (2002) i artykuł Metoda analizy i krytyki piśmiennictwa w nauce o informacji i bibliotekoznawstwie w XXI wieku (2010). Prowadzi także blog Methodology and Philosophy of LIS (Information Science) (http://methodologyphilosophyinfoscience.blogspot.com/). Od wielu lat aktywnie uczestniczy w społecznym ruchu naukowym, obecnie m.in. jako członek Zarządu Polskiego Towarzystwa Informacji Naukowej. Jest współautorką polskiego Kodeksu etyki bibliotekarza i pracownika informacji.
Autor składa oświadczenie o oryginalności przesłanego tekstu, a w umowie wydawniczej przenosi na rzecz Wydawcy nieodpłatnie majątkowe prawa autorskie w zakresie jednorazowego opublikowania dzieła.
CC BY-NC-ND 4.0 Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
