Ślady cenzury w „Przewodniku Bibliograficznym”. Druki do użytku służbowego i wewnętrznego (1944-1988)
Jadwiga Sadowska
Afiliacja: Zakład Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa, Uniwersytet w Białymstoku, Polska
Abstrakt
Teza/cel artykułu – W artykule scharakteryzowano wydania „Przewodnika Bibliograficznego”, w których rejestrowano książki do użytku służbowego i wewnętrznego z lat 1944-1953 oraz 1968-1988, niedopuszczone przez Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk do rejestracji w bieżącej bibliografii narodowej. Metoda badań – Analiza materiału źródłowego „Przewodnika Bibliograficznego” nr 1 z 1955 r. (do użytku służbowego) oraz zeszytów „Przewodnika Bibliograficznego. Seria Uzupełniająca: Druki do Użytku Wewnętrznego” z lat 1969-1988. Analizie poddano opisy bibliograficzne z punktu widzenia tematyki, wydawców, serii wydawniczych, odbiorców książek. Wyniki i wnioski – Dokumenty „do użytku wewnętrznego”/”służbowego” ze względu na tematykę traktowane były przez GUKPPiW jako podlegające tajemnicy służbowej o ograniczonej dostępności (niskie nakłady, wyłączenie z obrotu księgarskiego, na prawach rękopisu). W latach 1969-1988 wydawane były głównie przez instytucje naukowe i stanowiły od 3 do 9% rocznej produkcji wydawniczej książek w Polsce.
Słowa kluczowe
Bibliografia narodowa; Cenzura; Polska; „Przewodnik Bibliograficzny”; Druki do użytku służbowego; Druki do użytku wewnętrznego
Bibliografia
Hleb-Koszańska Helena (1967). Aktualny stan bibliografii w Polsce oraz postulaty na przyszłość. W: Druga Ogólnokrajowa Narada Bibliografów. Warszawa 20 VI 1966. Referaty i dyskusja. Warszawa: BN, s. 9-43.
Hleb-Koszańska Helena (1954). Dziesięciolecie bibliografii polskiej 1944-1954. Zarys dziejów i kierunki rozwoju. "Przegląd Biblioteczny", z. 3, s. 213-233.
Sadowska Jadwiga (2010). Bibliografia i polityka w Polsce w latach 1946-1990. W: Niewygodne dla władzy. Ograniczanie wolności słowa na ziemiach polskich w XIX i XX w. Pod red. D. Degen i J. Gzelli. Toruń : Wydaw. Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, s. 255-273.
Afiliacja: Zakład Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa, Uniwersytet w Białymstoku, Polska
Biogram:
Dr hab. Jadwiga Sadowska, prof. UwB, absolwentka polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, w latach 1993-2007 kierownik Instytutu Bibliograficznego Biblioteki Narodowej, w latach 20052012 związana z Instytutem Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego, od 2008 r. jest kierownikiem Zakładu Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa na Uniwersytecie w Białymstoku. Jest autorką ok. 200 publikacji z zakresu opracowania przedmiotowego piśmiennictwa oraz zagadnień bibliografii i automatyzacji. Najważniejsze publikacje: Instrukcja tematowania i katalogu przedmiotowego (1990), Hasła przedmiotowe w teorii Adama Łysakowskiego i praktyce „Przewodnika Bibliograficznego” (2000), Język haseł przedmiotowych Biblioteki Narodowej. Studium analityczno-porównawcze (2003), Maria Dembowska. W kręgu bibliografii, bibliotekarstwa i informacji naukowej. Księga jubileuszowa w 70-lecie pracy zawodowej (2007), Książki i czasopisma w Polsce w świetle liczb (1990-2010) (2013), Prasa regionalna i lokalna na terenie województwa podlaskiego w latach 1989-2010 (2013).
Autor składa oświadczenie o oryginalności przesłanego tekstu, a w umowie wydawniczej przenosi na rzecz Wydawcy nieodpłatnie majątkowe prawa autorskie w zakresie jednorazowego opublikowania dzieła.
CC BY-NC-ND 4.0 Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
