CYTOWANIA KSIĄŻEK W FORMACH CYFROWYCH NA PRZYKŁADZIE CZASOPISM Z ZAKRESU NAUK O KULTURZE I RELIGII – PROPOZYCJE ROZWIĄZAŃ
Agnieszka Łakomy-Chłosta
https://orcid.org/0000-0002-0024-0691
Afiliacja: Institute of Culture Studies Silesia University in Katowice, Polska
Agnieszka Gołda
https://orcid.org/0000-0001-6571-5304
Afiliacja: Instytut Nauk o Kulturze Uniwersytet Śląski w Katowicach, Polska
Abstrakt
Tezy/cel artykułu – Od lat w literaturze naukowej zwraca się uwagę na praktyki publikacyjne. Posiadanie odpowiednich umiejętności bibliograficznych sprawia, że piszący teksty naukowe łatwiej odnajdują się w procedurach redakcyjnych. Są one konstruowane przez oficyny wydawnicze lub redakcje czasopism i odzwierciedlają różnorodne style bibliograficzne. Nie zawsze jednak instrukcje bibliograficzne są wystarczające w przypadku opisów bibliograficznych dokumentów w formatach cyfrowych, zwłaszcza gdy edytor korzysta z własnego stylu bibliograficznego lub odmiany już istniejącego. By dokładniej zbadać zjawisko, zanalizowano instrukcje bibliograficzne czasopism naukowych przypisanych do dyscypliny nauki o kulturze i religii. Celem przeprowadzonej charakterystyki było sprawdzenie praktyk redakcyjnych (analiza zasad bibliograficznych) oraz wskazanie rozwiązań w zakresie opisu bibliograficznego książek ogłoszonych w formach medialnych z uwzględnieniem już funkcjonujących taktyk. Metody badań – Na podstawie Wykazu czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych, stanowiącego dodatek do Komunikatu Ministra Edukacji i Nauki z dnia 5 stycznia 2024 r. w sprawie wykazu czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych, wyłoniono próbę badawczą: 100 periodyków wydawanych na terenie Rzeczypospolitej (po 25 przykładów wydawnictw, które uzyskały odpowiednio 20, 40, 70 i 100 punktów). Badając instrukcje bibliograficzne skorzystano z analizy danych zastanych, natomiast by zaprezentować przykłady odnalezionych w nich opisów bibliograficznych i wskazać autorskie propozycje – z metody opisowej i egzemplifikacyjnej. Wnioski – Instrukcje bibliograficzne zbadanych periodyków nie są wystarczająco szczegółowe gdy idzie o podawanie zasad opracowania opisów bibliograficznych książek w formach cyfrowych. Należy zatem zwrócić uwagę wydawców i redakcji, by zadbali o staranne publikowanie na bieżąco aktualizowanych przepisów bibliograficznych.
Słowa kluczowe
Książka elektroniczna; Audiobook; Metodyka bibliograficzna; Opis bibliograficzny; Bibliografia załącznikowa; Przypisy bibliograficzne; Nauki o kulturze i religii; Czasopismo naukowe
Bibliografia
Bajor, A. & Seweryn, A. (2007). Analiza poprawności dokumentacji bibliograficznej artykułów naukowych na podstawie materiałów do bazy danych CYTBIN. W: E. Gondek & D. Pietruch-Reizes (red.), Studia z informacji naukowej i dyscyplin pokrewnych. Prace dedykowane Profesor Barbarze Stefaniak (s. 181-202). Wydaw. Uniwersytetu Śląskiego.
Batorowska, H. (2012). Konektywizm w kontekście kształcenia kompetencji informacyjnych. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia, 10, 20-39. https://sbsp.up.krakow.pl/article/view/614/500.
Bieńkowska, B. & Chamerska, H. (1987). Zarys dziejów książki. Centrum Ustawicznego Kształcenia Bibliotekarzy.
Clarke, R.I. (2014). Breaking Records: The History of Bibliographic Records and Their Influence in Conceptualizing Bibliographic Data. School of Information Studies – Faculty Scholarship, 170, 1-25. https://surface.syr.edu/istpub/170.
Czachowska, J. (1979). Rozwój bibliografii literackiej w Polsce. Zakład Narodowy imienia Ossolińskich Wydaw. PAN.
Czerny, P. (2021). Co to jest audiobook? Jak słuchać i skąd pobierać? NANO. https://nano.komputronik.pl/n/co-to-jest-audiobook-jak-sluchac/.
Gołda, A. (2018). Style bibliograficzne polskich czasopism punktowanych z zakresu bibliologii i informatologii. Komunikat. Nowa Biblioteka. Usługi, Technologie Informacyjne i Media, 2(29), 7-27.
Kamińska, A.M. & Opaliński, Ł. (2021). Cykle życia publikacji naukowych warunkowane praktyką cytowania piśmiennictwa. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Litwiniuk, P. (1984). Wybór źródeł do nauki historii bibliografii. Część 1. Źródła obce. Część 2. Źródła polskie. Wyd. 2. Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego.
Łubocki, J.M. (2023). Podstawowe problemy dokumentu w dokumentoznawstwie i bibliografoznawstwie na przykładzie dokumentu dźwiękowego. Rozprawa doktorska przygotowana pod kierunkiem prof. dr hab. B. Staniów. Uniwersytet Wrocławski.
Matysek, A. (2017). Cytowania dokumentów elektronicznych w wydawnictwach naukowych. Nowa Biblioteka. Usługi, Technologie Informacyjne i Media, 4(27), 53-68.
Narojczyk, K. (2003). Cytowanie źródeł i publikacji elektronicznych. Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego, 8, 273-287.
Narojczyk, K. (2005). Dokument elektroniczny i jego opis bibliograficzny w publikacjach humanistycznych. Wydaw. Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.
Patkaniowska, D. (2012). Opracowanie rzeczowe książki tradycyjnej i książki elektronicznej. Wybrane problemy. W: A. Januszko-Szakiel (red.), Tradycja i nowoczesność w bibliotece naukowej XXI wieku (s. 29-47). Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne – Oficyna Wydawnicza AFM. http://hdl.handle.net/11315/6869.
Rajewska, M. & Tułnowska, A. (2017). Horror przypisów – studencki poradnik przetrwania. Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie, 12(2), 175-178.
Skibińska, M. (2021). Kompetencje informacyjne – przegląd tendencji rozwojowych koncepcji information literacy. Przegląd Badań Edukacyjnych, 34, 181-207. https://apcz.umk.pl/PBE/article/view/36465.
Szczepaniak, J. (2013). Jak opanować różne style cytowań i bibliografii w tekstach naukowych? Życie Uczelni, 125, 57-59. http://repozytorium.p.lodz.pl/handle/11652/921.
Szwejkowska, H. (1980). Książka drukowana XV-XVIII wieku. Zarys historyczny. Wyd. 3 popr. Państwowe Wydaw. Naukowe.
Tukubayeva, K. (2018). Bibliographic Description of Documents in the Historical Context. https://nur.nu.edu.kz/bitstream/handle/123456789/3234/Karima%20Tukubayeva.pdf?sequence=1&isAllowed=y.
Vrtel-Wierczyński, S. (1923). Bibliografia. Jej istota, przedmiot i początki. Nakładem Towarzystwa Naukowego.
Vrtel-Wierczyński, S. (1951). Teoria bibliografii w zarysie. Wydaw. Zakładu Narodowego im. Ossolińskich.
Żmigrodzki, Z. (2000). Przedmiot bibliografii – dokument i jego badanie. W: Z. Żmigrodzki (red.), Bibliografia. Metodyka i organizacja (s. 32-34). Wydaw. SBP.
https://orcid.org/0000-0002-0024-0691
Afiliacja: Institute of Culture Studies Silesia University in Katowice, Polska
Biogram:
Agnieszka Łakomy-Chłosta, dr, pracownik Instytutu Nauk o Kulturze Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Zainteresowania naukowe: nowoczesne technologie w bibliotekach i na rynku wydawniczym (w tym publikacje elektroniczne), biblioteki specjalne i specjalne usługi biblioteczne, dostępność instytucji kultury, bibliotekarstwo krajów niemieckojęzycznych. Autorka książki: Polska książka na obczyźnie: Niemcy Zachodnie 1945-1950 (Warszawa 2011).
https://orcid.org/0000-0001-6571-5304
Afiliacja: Instytut Nauk o Kulturze Uniwersytet Śląski w Katowicach, Polska
Biogram:
Agnieszka Gołda, dr hab., prof. UŚ, pracownik Instytutu Nauk o Kulturze Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Zainteresowania naukowe: bibliografia, czasopiśmiennictwo, biografistyka, praktyka publikacyjna. Autorka książek: Materiały źródłowe do biografii ks. prof. Wincentego Myszora (katalog z opracowaniem) (współautor Katarzyna Tałuć, Katowice 2020), Teoria bibliografii w II Rzeczypospolitej (Katowice 2018), Z zagadnień form bibliografii. Monografia bibliograficzna (Warszawa 2005), Monografia bibliograficzna. Analiza modelowa (Częstochowa 2003), Tygodnik katolicki „Niedziela” 1926-1939 (współautor Zbigniew Żmigrodzki, Częstochowa 2002)
Autor składa oświadczenie o oryginalności przesłanego tekstu, a w umowie wydawniczej przenosi na rzecz Wydawcy nieodpłatnie majątkowe prawa autorskie w zakresie jednorazowego opublikowania dzieła.
CC BY-NC-ND 4.0 Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
