USŁUGI INFORMACYJNE BIBLIOTEK – PRZEGLĄD POLSKIEGO PIŚMIENNICTWA Z LAT 2013-2023
Magdalena Wójcik
https://orcid.org/0000-0001-5059-858X
Afiliacja: Uniwersytet Jagielloński Instytut Studiów Informacyjnych, Polska
Abstrakt
Teza/cel artykułu – Usługi biblioteczne stanowią jeden z najważniejszych i najczęściej podejmowanych tematów na gruncie bibliotekoznawstwa, jednak osadzona w tym nurcie problematyka usług informacyjnych bibliotek jest w znacznie mniejszym stopniu reprezentowana w piśmiennictwie. Celem przeprowadzonych badań było scharakteryzowanie, zarówno w ujęciu bibliometrycznym, jak i przedmiotowym, polskiego piśmiennictwa poświęconego usługom bibliotecznym opublikowanego w ostatnim dziesięcioleciu (lata 2013-2023). Metoda – Wykorzystano metodę analizy i krytyki piśmiennictwa. Dokonano systematycznego wyszukiwania w katalogu BN. Uzupełniająco dokonano wyszukiwania za pomocą narzędzia Google Scholar oraz dokonano przeglądu zawartości kluczowych, wysoko punktowanych polskich czasopism bibliotekoznawczych i informatologicznych, takich jak: „Przegląd Biblioteczny” i „Zagadnienia Informacji Naukowej”. Poszukiwano wyłącznie publikacji wydanych w latach 2013-2023 w języku polskim. Wyniki – W rezultacie przeprowadzonych badań dokonano analizy bibliometrycznej piśmiennictwa biorąc pod uwagę wybrane elementy oraz wskazano główne wątki refleksji na temat usług informacyjnych bibliotek reprezentowane w polskim piśmiennictwie. Wnioski – Przeprowadzona analiza pokazała, że choć temat usług informacyjnych jest reprezentowany w literaturze przedmiotu, to jednak – na tle innych wątków związanych z usługami bibliotek – nie tak często. Pewne tematy są już stosunkowo dobrze rozpoznane, jednocześnie widać jednak luki w badaniach, które powinny zostać zapełnione. Na uwagę zasługuje przede wszystkim niedostatek wydawnictw zwartych poświęconych w całości problematyce usług informacyjnych bibliotek.
Słowa kluczowe
Przegląd piśmiennictwa; Usługi biblioteczne; Usługi informacyjne
Bibliografia
Celoch, H. (2021). Biblioteka naukowa bez komputera. Biuletyn EBIB, nr 196.
Cołbecka, M. (2020). Usługi informacyjne archiwów. Toruń: UMK [rozprawa doktorska].
Cołbecka, M. (2021). Funkcja, działalność i usługi informacyjne: terminy z zakresu bibliologii i informatologii na polu archiwistyki. AUPC Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia, nr 19, s. 621-642.
Gogiel-Kuźmicka, A. (2015). Usługi elektroniczne oferowane przez biblioteki. Biuletyn EBIB, nr 155.
Jeszke, Ł. & Jeszke, N. (2014). Kody QR jako punkty informacyjne w bibliotece. Biuletyn EBIB, nr 152.
Jędrych, J. (2020). Biblioteki pedagogiczne w czasie pandemii. Biuletyn EBIB 193.
Klajbor, H. (2015). Elektroniczne usługi informacyjne na przykładzie niemieckich bibliotek akademickich. Nowa Biblioteka, nr 3, s. 23-41
Kołakowska, J. (2020). Biblioteki w czasie koronawirusa. Biblioteka i Edukacja, nr 18, s. 1-84.
Kościewicz, D. (2019). Badanie satysfakcji użytkowników jako element strategii poprawy jakości usług bibliotecznych na przykładzie Biblioteki Głównej Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.
Kurek-Kokocińska, A. (2016). Usługi informacyjne. W: Nauka o informacji. Warszawa: SBP, s. 157-188.
Miękus, J., Ostoja-Hełczyńska, M. (2022). Popularność e-usług w czasie pandemii COVID-19 ze szczególnym uwzględnieniem platform udostępniających książki w wersji elektronicznej na podstawie statystyk Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej im. CK Norwida w Goleniowie. Biblioteka i Edukacja, nr 21, s. 33-48.
Naplocha, A. (2022). Biblioteki naukowe i instytucje kultury jako miejsca kwerend genealogicznych. Poradnik w świadczeniu usług informacyjnych na temat materiałów do badań nad genealogią. In Gremium. Studies in History, Culture and Politics, vol. 16, s. 187-200.
Nawrocka, M., Piwońska, I. (2021). Usługi informacyjno-komunikacyjne w bibliotekach szkół wyższych. Doświadczenia Biblioteki Głównej WAT w związku z wdrażaniem platformy „Zapytaj bibliotekarza”. W: Mobilna biblioteka. Warszawa: Wydaw. Naukowe i Edukacyjne SBP.
Olszewska, H. (2015). Biblioteki bez użytkowników! Czyli co to znaczy w Bibliotece Uniwersyteckiej w Poznaniu. W: Biblioteki bez użytkowników...? : diagnoza problemu : V ogólnopolska konferencja naukowa, Supraśl, 14-16 września 2015: Praca zbior. Białystok: Wydaw. Uniwersytetu w Białymstoku.
Sapa, R. (2018). Reinterpretacja koncepcji użytkownika usług informacyjnych. W: Nauka o informacji w okresie zmian : innowacyjne usługi informacyjne. Praca zbior. Warszawa: Wydaw. Naukowe i Edukacyjne SBP, s. 17-26.
Sosińska-Kalata, B., Tafiłowski, P., Wiorogórska, Z. (2018). Nauka o informacji w okresie zmian : innowacyjne usługi informacyjne. Praca zbior. Warszawa: Wydaw. Naukowe i Edukacyjne SBP.
Wałek, A. (2017). Przyszłość bibliotek i biblioteki przyszłości, czyli trendy kształtujące innowacyjne usługi biblioteczno-informacyjne w bibliotekach akademickich. Studia o Książce i Informacji, nr 36, s. 225-238.
Wojciechowska, M. (2014). Reputacja jako czynnik wspierający budowanie relacji instytucji świadczących usługi informacyjne. W: Ekologia informacji w e-społeczeństwie. Słupsk: SBP. Zarząd Oddz. Biblioteka Uczelniana Akademii Pomorskiej: Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka, s. 88-96.
Wojciechowska, M., Orzoł, M. (2021). Usługi zdalnej komunikacji bibliotekarza z czytelnikiem jako przykład narzędzi wspierających warsztat badawczy użytkownika bibliotek. Roczniki Biblioteczne, nr 65, s. 293-306.
Wójcik, M. (2018). Library User Experience, czyli o budowaniu doświadczenia użytkownika w bibliotece. Przegląd Biblioteczny, R. 86, z. 3, s. 392-402.
Wójcik, M. (2016). Ekonomia doświadczeń a usługi informacyjne. Bibliotheca Nostra, nr 2 (44), s. 101-111.
Wójcik, M. (2018). Rozszerzona rzeczywistość w usługach informacyjnych bibliotek. Kraków: Wydaw. Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Wójcik, M. (2022). Tradycyjny nie znaczy archaiczny – metody nowoczesnego świadczenia i promocji usług bibliotecznych bez użycia nowych technologii. Przegląd Biblioteczny, R. 90, z. 1, s. 27-40.
Wójcik, M. (2015). Typologia współczesnych usług informacyjnych. Przegląd Biblioteczny, R. 83, z. 4, s. 563-578.
Wójcik, M. (2023). Wykorzystanie techniki tworzenia person w projektowaniu usług bibliotecznych – wstęp do zagadnienia. Przegląd Biblioteczny, R. 91, z. 3, s. 319-331.
https://orcid.org/0000-0001-5059-858X
Afiliacja: Uniwersytet Jagielloński Instytut Studiów Informacyjnych, Polska
Biogram:
Magdalena Wójcik, dr hab. profesor UJ, dyrektor Instytutu Studiów Informacyjnych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jej zainteresowania badawcze obejmują problematykę wykorzystania najnowszych technologii informacyjno-komunikacyjnych w usługach instytucji książki. Najważniejsze publikacje to: Rozszerzona rzeczywistość w usługach informacyjnych bibliotek (Kraków, 2018), Web 2.0 w działalności usługowej instytucji książki (Kraków, 2013), Internet of Things – potential for libraries, „Library Hi Tech” 2016, vol. 34, issue 2, p. 404-420, Holograms in libraries – the potential for education, promotion and services, „Library Hi Tech” 2018, vol. 36, issue 1, p. 18-28, Wearable computing in libraries – applications that meet the needs of users and librarians, Library Hi Tech, vol. 37, issue 4, pp. 735-751, Augmented Reality in Education, Scope of Use and Potential. In: Encyclopedia of Education and Information Technologies. Cham: Springer, 2020.
Autor składa oświadczenie o oryginalności przesłanego tekstu, a w umowie wydawniczej przenosi na rzecz Wydawcy nieodpłatnie majątkowe prawa autorskie w zakresie jednorazowego opublikowania dzieła.
CC BY-NC-ND 4.0 Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
