Wykorzystanie techniki tworzenia person w projektowaniu usług bibliotecznych – wstęp do zagadnienia
Abstrakt
Teza/cel artykułu – W literaturze przedmiotu pojawiają się, choć wciąż rzadko, teksty dotyczące wykorzystania techniki person w projektowaniu stron www czy aplikacji mobilnych bibliotek, brakuje jednak spojrzenia na wykorzystanie person i innych technik zaczerpniętych z podejścia User Experience Design (UXD) do projektowania szeroko pojmowanych usług bibliotecznych – nie tylko elektronicznych. Metoda – Wykorzystano metodę analizy i krytyki piśmiennictwa. Dokonano systematycznego wyszukiwania w bazach Scopus, Web of Science oraz popularnej wyszukiwarce zasobów naukowych Google Scholar. Poszukiwano publikacji wydanych w latach 2011-2021 w języku polskim lub an- gielskim. Wyniki – Przeprowadzona analiza stanu badań pokazała, że problematyka wykorzystania technik projektowania UX w kontekście usług bibliotecznych jest podejmowana rzadko i w ograniczonym zakresie, szczególnie w piśmiennic- twie polskim. Wnioski – Techniki projektowania UX mają w dużej mierze charakter uniwersalny i mogą być stosowane tak w kontekście tworzenia i doskonalenia usług elektronicznych, jak i tradycyjnych. Pomimo niewielkiej obecności tej problematyki w literaturze bibliotekoznawczej technika tworzenia person może być z powodzeniem stosowana w działalności bibliotek.
Słowa kluczowe
Ekonomia doświadczeń; Usługi biblioteczne; Projektowanie usług; Projektowanie UX
Bibliografia
Allanwood, Gavin; Peter Beare (2019). User Experience Design: A Practical Introduc- tion. London: Bloomsbury Publishing.
Alvankar, E., et al. (2020). A New Way to Do Old Work: Exploring User Expe- rience to Improve Library Service. Librarianship and Information Organization Studies, vol. 31, Issue 2, pp. 52-64.
Appleton, Leo (2016). User experience (UX) in libraries: let’s get physical (and digital). Insights, vol. 29, Issue 3, pp. 224-227.
Benyon, David (2019). Designing user experience. Harlow: Pearson.
Bernhaupt, Regina, et al. (2020). A Generic Visualization Approach Supporting Task-Based Evaluation of Usability and User Experience. In: International Conference on Human-Centred Software Engineering. Cham: Springer, pp. 24-44.
Brigham, Tara J. (2013). Personas: stepping into the shoes of the library user. Me-dical reference services quarterly, vol. 32, Issue 4, pp. 443-450.
de Quincey, Ed; Mitchell, James (2021). Card sorting for user experience design. Interacting with Computers, vol. 33, Issue 4, pp. 442-457.
Dease, Nicholas; Villaespesa, Elena; MacDonald, Craig M.(2021). Working toge-ther: Using student-driven UX projects to improve library websites. College & Undergraduate Libraries, vol. 27, Issue 2(4), pp. 397-419.
Denton, Andrea H.; Moody, David A.; Bennett, Jason C. (2016). Usability testing as a method to refine a health sciences library website. Medical reference services quarterly, vol. 35, issue 1, pp. 1-15.
Heath, P. J. (2016). Applying human-centred design to the library experience. In: User Experience in Libraries. New York; London: Routledge, pp. 49-67.
Levy, Jaime (2017). Strategia UX. Jak tworzyć innowacyjne produkty cyfrowe, które spotkają się z uznaniem rynku. Gliwice: Helion.
Marcus, Aaron; Wang, Wentao eds. (2019). Design, User Experience, and Usabili-ty. Practice and Case Studies. 8th International Conference, DUXU 2019, Held as Part of the 21st HCI International Conference, HCII 2019, Orlando, FL, USA, July 26-31, 2019, Proceedings, Part IV. vol. 11586. Cham: Springer.
Marrall, Rebecca M.; Burmeister, Nora K.; Dillon, Jon (2016). Western Libraries Graduate Student User Persona (Neil Burtson) [dostęp: 12.12.2022]. Dostępny w WWW: cedar.wwu.edu
Pine II, B. Joseph; Gilmore, James H. (2019). The experience economy, with a new pre-face by the authors: Competing for customer time, attention, and money. la vergne: Harvard Business Press.
Priestner, Andy; Borg, Matt eds (2016). User experience in libraries: applying ethno-graphy and human-centred design. Abington: Routledge.
Opas, Jakub (2016). Wykorzystanie metody person w projektowaniu usług biblio-tek szkół wyższych. Zagadnienia Informacji Naukowej-Studia Informacyjne, T. 54, Nr 2 (108), s. 119-138.
Schmidt, Aaron; Etches, Amanda (2014). Useful, Usable, Desirable: Library user ex-perience. Chicago: ALA.
Skinner, Mikkel; Crane, Bret (2015). Library user persona template [dostęp: 10.12.2022]. Dostępny w WWW: digitalcommons.usu.edu
Sundt, Alex; Davis, Erin (2017). User personas as a shared lens for library UX. Weave: Journal of Library User Experience, vol. 1, issue 6, pp. 1-33.
Szabo, Peter W. (2017). User experience mapping. Birmingham: Packt Publishing Ltd.
Tomaszczyk, Jacek; Matysek, Anna (2020). IA, UX, UID, IxD–analiza terminów i pojęć. Zagadnienia Informacji Naukowej-Studia Informacyjne, T. 58, nr 1 (115), s. 121-143.
Wolańska, Agnieszka (2019). Metoda etnograficzna i UX usability testing w bada- niach użytkowników bibliotek. Badania jakościowe kontra kult statystyki. An- nales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis| Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia, T. 16, s. 220-235.
Wolańska, Agnieszka (2020). Usłyszeć niewypowiedziane. Dostrzec niewidoczne. Techniki UX (User experience) w badaniach użytkowników bibliotek. Szanse i perspektywy. Przegląd Biblioteczny, R. 88, z. 1, s. 50-64.
Wójcik, Magdalena (2016). Ekonomia doświadczeń a usługi informacyjne. Biblio-theca Nostra, nr 2 (44), s. 101-111.
Wójcik, Magdalena (2018). Library User Experience, czyli o budowaniu doświad- czenia użytkownika w bibliotece. Przegląd Biblioteczny, R. 86, z. 3, s. 392-402.
Zaugg, Holt (2017). Using persona descriptions to inform library space design. in: The Future of Library Space. Bingley: Emerald Group Publishing Limited, pp. 335-358.
https://orcid.org/0000-0001-5059-858X
Afiliacja: Uniwersytet Jagielloński, Polska
Biogram:
Dr hab. Magdalena Wójcik, profesor UJ, dyrektor Instytu- tu Studiów Informacyjnych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jej zainteresowania badawcze obejmują problematykę wykorzystania najnowszych technologii informacyjno-komunikacyjnych w usługach instytucji książki. Najważniejsze publikacje to: Rozszerzona rzeczywistość w usługach informa- cyjnych bibliotek (Kraków, 2018), Web 2.0 w działalności usłu- gowej instytucji książki (Kraków, 2013), Internet of Things – po- tential for libraries, „Library Hi Tech” 2016, vol. 34, issue 2, pp. 404-420, Holograms in libraries – the potential for education,
promotion and services, „Library Hi Tech” 2018, vol. 36, issue 1, pp. 18-28, Wearable computing in libraries – applications that meet the needs of users and librarians, Library Hi Tech, vol. 37, issue 4, pp. 735-751, Augmented Reality in Education, Scope of Use and Potential. in: Encyclopedia of Education and Information Technologies. Cham: Springer, 2020
Autor składa oświadczenie o oryginalności przesłanego tekstu, a w umowie wydawniczej przenosi na rzecz Wydawcy nieodpłatnie majątkowe prawa autorskie w zakresie jednorazowego opublikowania dzieła.
CC BY-NC-ND 4.0 Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
